श्रीएकनाथ स्तवन - आर्या
मयूरपंतरचित
श्रीएकनाथ स्तवन - आर्या
झाले वंद्य शतमखा जे गेले शरण भानुदासा जे ।
त्यासी साम्य पहातां, न उदारा रत्न सानुदासा जे ॥१॥
श्रीभागवतवरानें केलें यश शुद्ध एकनाथानें ।
येणें प्रमुदित झाला साधु जसा बाला सेवितां थानें ॥२॥
भूतदया संसारीं एकोपंतास निरुपमा घडली ।
जडली अंगासीच क्षांति सदा शांति तों गळां पडली ॥३॥
एकोबाची सेवा आवडली फार केशवा देवा ।
रोमांचित तनु झाल्या गंगा कृष्णा कलिंदजा रेवा ॥४॥
अत्यद्भुत यश हरिचें जेविं तसें एकनाथपंताचें ।
तें तें साचें जें जें वर्णितसे चरित वृंद संतांचें ॥५॥
भूताराधन-यज्ञीं, समदर्शी एक पर महार मला ।
द्रवुनि म्हणे पित्रन्नें भोज्य जगन्निंद्य परम हा रमला ॥६॥
एकोपंत जनार्दनपंताचें भजनही असीम करी ।
याची मति गुरुचरणीं, भक्ष्यीं घालि न मिठी असी मकरी ॥७॥
कथिती एकोबाच्या चरणाची अद्भुताचि बा शुचिता ।
रक्षी बाळ सतीचा तत्तनुतें भस्म करुनि आशु चिता ॥८॥
श्रीज्ञानेश्वर भेटे एकोबाला तसाचि अत्रिज गा ।
हें किति दास्य करि प्रभु ज्याहुनि आधार अन्य न त्रिजगा ॥९॥
ग्रंथ श्रीभागवत श्रीरामायण करी सुविस्तर ते ।
जरि न रचिता दयानिधि केवळ जड जीव ते कसे तरते ॥१०॥
विश्वेश्वर अविमुक्तीं, विठ्ठल पंढरपुरीं, प्रतिष्ठानीं ।
प्रभु एकनाथ, वरिला सर्व महिंत दैवत-प्रतिष्ठांनीं ॥११॥
संत म्हणति आठवती किति म्हणती आठवे अळंदी न ।
पाहुन वृंदावन तें तैसें हेंही म्हणे अलं दीन ॥१२॥
जा पैठणांत षष्ठीं तो संसारीं कधीं नव्हे कष्टी ।
हे स्वस्थाना नेते रक्षुनि अंधा बळा जशी यष्टी॥१३॥
भक्तासि नाथ जैसा विश्वाचा मायबाप हर पावे ।
साक्षात् भगवान् हा कीं, या भजतां सर्व ताप हरपावे ॥१४॥
प्रभुभक्त प्रभुरुप स्पष्ट म्हणुनि एकनाथ हा भावें ।
स्तविला भक्त मयूरें कीं येणें सर्व इष्ट लाभावें ॥१५॥
रामपदीं मन जडतां जडता मग काय कायमल सारा ।
पद सेवा भ्रम वारा भ्रमर जसा सेवितो कमलसारा ॥१६॥
हातीं न चित्त वित्तहि न धडे जपतपहि शुद्ध बुद्धि नसे ।
परि हरिजन हो प्रभुच्या हृदयीं तुमच्याहि वत्सलत्व वसे ॥१७॥
याहुनि अति अधिकोत्तर एकोपंतचि मनासि आवडला ।
जपलों बहुतापरि मी सेवाधर्म न समग्र सांपडला ॥१८॥
आणाव्या कावेडी श्रीगंगेच्या भरुनियां पाणी ।
ब्राह्मणजनकी मिरवी केली जेवीं अजांनिं बापांनीं ॥१९॥
ऐसी द्वादश वर्षें सेवा करि हरि अती अनंदानें ।
दाखविलें नाथाला जें सुख तें पाहिलें न नंदानें ॥२०॥
करि होड जोड बांधुनि कुलतारक नाथ गेहिंचें खोड ।
अति गोड कोडकौतुक भक्ताचें हरिचि ही जुनी खोड ॥२१॥
होतों वज्रांतरीं मी झाला मद्देह फार खोडकर ।
झिजवीत नाथसदनीं प्रायश्चित्तार्थ काय खोड कर ॥२२॥
श्रीएकनाथसंतचि गुरुपदरत वास ज्या प्रतिष्ठान ।
तिष्ठा नमुनी तत्पद देव धरी ज्या घरीं प्रतिष्ठा न ॥२३॥
निर्जररिपु जर्जर करि तो गुर्जरदेश-विप्र कामकरी ।
होऊनि नाथसदनीं गंधजलादिक उदंड काम करी ॥२४॥
शुकसम जेणें केले, विकार रिपु हे अनाथ संतत सा ।
भवसिंधुसेतु तो कां न ध्यावा एकनाथ संत तसा ॥२५॥
शुक भवनिधि तरले परि योगालावू धरोनियां पोटीं ।
एकोबाही तरले भवप्रस्तर दृढ धरोनिया पोटीं ॥२६॥
श्रीनाथघरीं पाणी द्वादश वर्षें भरीच कंसारी ।
त्या वंशासि भजावें सार्थक हें मुख्य सौख्य संसारीं ॥२७॥
मुरलि म्हणे सद्वंशज मम सम हरिला न अन्य आवडती ।
परि झाली मजहुनि ही प्रियकर बहु एकनाथ कावड ती ॥२८॥
झाली सुखसावडती श्रीहुनि बहु एकनाथकावड ती ।
आवडती स्कंधावरि वाहे ठेवी पदींच नावडता ॥२९॥
स्कंधावरि मद्वंशज स्वपदीं पद्मा अयोग्य ही नमनीं ।
अपुली दशा कशाला सांगूं झाले गृहांतरीं धमनी ॥३०॥
नेतां गंगोदक जरि पुशिलें तव नांव काय गा गोत ।
सांगे नाथसदनिंचा श्रीखंडया मीच दासवर्गांत ॥३१॥
श्रीधर मुरलीधर हीं नामें धरिलीं तये प्रसंगानें ।
देवत्वादि महत्त्वा विसरुनि गेलाचि विप्रसंगानें ॥३२॥
महदाश्रय साह्यानें स्कंधावरि वागवीत भूषण हें ।
त्रैलोक्यांतरिं मिरवी ’श्रीखंडया पाणक्या’ विशेषण हें ॥३३॥
बाह्यांतरिं संकोच त्यजिला सेवेंत एकनाथाच्या ।
विध्वंसिताघपुंज श्रवणीं पडतांचि हे कथा ज्याच्या ॥३४॥
वसुदेव-देवकीसी नंदयशोदा व्रजस्थ जन सगळे ।
सादर शुकतातानें वर्णियले भाग्यवान ते अगळे ॥३५॥
सत्यचि जे परगुण जरि मायेनें मोहिले तयालाही ।
श्रीनाथाच्या ठायीं मिथ्या माया पदार्थ हा नाहीं ॥३६॥
श्रीच्या करापरिसही मृदुतर भासति हरीस कणवाळू ।
खुपति न पदारविंदा नेतां पाणी स्वभक्त-कणावाळू ॥३७॥
श्रीसह मंचकशय्या तुच्छ करुनि हृदिं धरुनि कावडिला ।
शयना करीच रात्रौ काय म्हणावें ययाहि आवडिला ॥३८॥
मी कोण काय करितो ऐसें नुमजे असोनि बुद्धि वर ।
लक्षावधि कावडिनें रांजण भरि हरि जसाच कीं धिवर ॥३९॥
श्रीएकनाथसदनीं माधवजी सर्व काम हें करितो ।
स्वकरें चंदन घासी गंगेचें पाणि कावडीं भरितो ॥४०॥
गोपां किति गोपींना नेदी उदकासि आणिका वडिला ।
तो एकनाथसदनीं गंध उगाळूनि आणि कावडिला ॥४१॥
अद्यापि साण रांजण नाथद्वारांत असति देवाच्या ।
हातींचे, म्हणुनि कवी पंत मयूरेश तशि वदे वाचा ॥४२॥
आवडिनें कावडिनें प्रभुनें सदनांत वाहिलें पाणी ।
एकचि काय वदावें पडत्या कार्यार्थ वाहिले पाणी ॥४३॥
जपितपिसंन्याशांहुनि श्रीहरिला भक्त फार आवडतो ।
स्पष्ट पहा नाथगृहीं घेउनि वाहे जळाचि कावड तो ॥४४॥
पार्थाच्या अश्वांला करीतसे मी अहो खरारा जी ।
तत्तुल्य भक्त मिळतां त्यालाही होतसे खरा राजी ॥४५॥
शिरजोर बायकोचा शांत जसा शीण दादला वाहे ।
धी वर्तविते जीवा सत हो देवा सदा दला वाहे ॥४६॥