श्लोक २३ वा
अदंति चैकं फलमस्य गृध्रा ग्रामेचरा एकमरण्यवासाः ।
हंसा य एकं बहुरूपमिज्यैः मायामयं वेद स वेद वेदम् ॥२३॥
दुःखफळाचे भोक्ते । अत्यंत विषयासक्त जेचि ते ।
गीध गृहस्थ कां जे येथें । अविधीं विषयांतें सेविती ॥४८॥
ग्राम्य विषयीं अतितत्पर । यालागीं बोलिजे ग्रामचर ।
ग्रामगीध जैसे घार । तैसे सादर विषयांसी ॥४९॥
जेवीं कां घार गगना चढे । तेथूनि आविसा उडी पडे ।
तेवीं नरदेह पावोनि चोखडे । विषयीं झडपडे झोंबती ॥४५०॥
एवं विषयासक्त जे चित्तें । जे अधोगतीतें पावते ।
ते दुःखफळाचे भोक्ते । जाण निश्चिते उद्धवा ॥५१॥
सांडोनियां गार्हस्थ्य । वनवासी वानप्रस्थ ।
त्यांसचि सुखफल प्राप्त । जाण निश्चित उद्धवा ॥५२॥
त्या सुखफळाचे विभाग । ब्रह्मसदनांत इतर स्वर्ग ।
कर्में करूनियां साङ्ग । जेथींचा मार्ग चालिजे ॥५३॥
ब्रह्मचर्यें वेदाध्ययन । गार्हस्थ्यें पूजिते अग्निब्राह्मण ।
वानप्रस्थाश्रमीं जाण । वन्यफळभोजन वनवासी ॥५४॥
येणें क्रमेंचि क्रममुक्तिस्थान । जिंहीं ठाकिलें ब्रह्मसदन ।
सुखफळाचे भोक्ते ते जाण । ब्रह्मभुवननिवासी ॥५५॥
इतर स्वर्गीं सुखप्राप्ती । जेथें आहे पुनरावृत्ती ।
ब्रह्मसदनीं पावल्या वस्ती । त्यांसी क्रमें मुक्ती होईल ॥५६॥
मूळींचें पद 'अरण्यवासी' । तेणें द्योतिलें वानप्रस्थासी ।
तेथ नाहीं घेतला संन्यासी । त्यासी वनवासी म्हणों नये ॥५७॥
संन्याशांसी निवासस्थान । वेदीं बोलिलें नाहीं जाण ।
तिंहीं स्वदेहाचें केलें दहन । नेमिलें स्थान त्यां नाहीं ॥५८॥
जे अविद्यादिकर्मप्रवृत्ती । विरजाहोमीं स्वयें जाळिती ।
ते भववृक्षाचीं फळें खाती । हेही युक्ती घडेना ॥५९॥
जागृतीच्या पाहुण्यासी । जेवूं धाडावें स्वप्नगृहासी ।
तेवीं न्यस्तसंकल्प संन्यासी । संसारसुखासी केवीं भोक्ते ॥४६०॥
स्वकर्म जाळोनि विरजाहोमीं । जिंहीं साध्य केलें ब्रह्माहमस्मि ।
त्यांसी निवासस्थान कोण नेमी । वनीं ग्रामीं नेमस्त ॥६१॥
बिढार द्यावया आकाशासी । कोण घर नेमावें त्यासी ।
तेवीं न्यस्तसंकल्प संन्यासी । त्यांच्या निवासासी कोण नेमी ॥६२॥
जे न्यस्तसंकल्प संन्यासी । त्यांसी कोण म्हणे अरण्यवासी ।
मायिक भववृक्षींच्या फळासी । भोक्ते त्यांसी म्हणों नये ॥६३॥
मूळींचें पद 'अरण्यवासी' । तें भागा आलें वानप्रस्थासी ।
वानप्रस्थ सदा वनवासी । दुसर्या फळासी तो भोक्ता ॥६४॥
ऐक संन्याशांची सुखप्राप्ती । दोनी फळें मिथ्या जाणती ।
मीचि एक त्रिजगतीं । हे प्रतीति निश्चितीं त्यां झाली ॥६५॥
जो हा बहुरूपें विस्तारू । तो मी चिदात्मा साचारू ।
जाणोनि गुरुमुखें निर्धारू । माझें सुख साचारू पावले ॥६६॥
ते मद्रूपे मज पावले । माझेनि सुखें सुखरूप झाले ।
सुखदुःखफळांतें मुकले । येवों चुकले संसारा ॥६७॥
संसार मायामय मिथ्याभास । जाणे तोचि वेदज्ञ विद्वांस ।
त्यासीच बोलिजे परमहंस । विश्वनिवासनिवासी ॥६८॥
ऐसी होआवया पदप्राप्ती । सुदृढ करावी गुरुभक्ती ।
तेणें होय संसारनिवृत्ती । तेंचि श्रीपती सांगत ॥६९॥
पहिली सांगितली संतसंगती । तेणें जाहली मत्पदप्राप्ती ।
तेचि अध्यायाच्या अंतीं । करावी गुरुभक्ती सांगतू ॥४७०॥