श्लोक ५ वा
यमानभीक्ष्णं सेवेत नियमान्मत्परः क्वचित् ।
मदभिज्ञं गुरुं शांतमुपासीत मदात्मकम् ॥५॥
होआवया वृत्तीचा उपरम । अहिंसासत्यादि धर्म ।
आचरावे अविश्रम । बाह्य नेम अविरोधें ॥५॥
आचरतां अहिंसासत्यादिकांसी । तंव तंव दशा उजळे कैसी ।
अतिप्रीति गुरुभक्तीसी । अहर्निशीं गुरु चिंती ॥६॥
सद्‍गुरूवीण ब्रह्मज्ञान । सर्वथा नव्हे नव्हे जाण ।
हें उपनिषदर्थें प्रमाण । परम निर्वाण सांगीतलें ॥७॥
डोळा देखणाचि आहे । त्यासी सूर्य नव्हतां साह्ये ।
सिद्ध पदार्थ देखों न लाहे । स्तब्ध राहे अंधारीं ॥८॥
नाव तारी हे साचार । माजीं बैसले थोर थोर ।
परी तारकेंवीण परपार । समर्थ नर न पावती ॥९॥
पर्जन्यें भूमी मार्दवा आली । बीजें कणिंग असे भरली ।
परी ज्ञातेन पेरणी नाहीं केली । तंव पिकाची बोली पोचट ॥११०॥
रत्‍न सांपडलें अवचित ते । परी खरें खोटें संशय तेथें ।
रत्‍नपारखी करी मोलातें । अतियत्‍न त्यातें मग करिती ॥११॥
तैसें निजस्वरूप आइतें । श्रद्धा सद्‍गुरूचेनि हातें ।
खरें करूनियां ज्ञाते । निजसुखातें पावले ॥१२॥
साधावया निजज्ञान । करितां सद्‍गुरूचें सेवन ।
निवाले संत सज्जन । आनंदघन सद्‍गुरु ॥१३॥
म्हणसी साधनें केलीं अनेक । तैसें सद्‍गुरू केला तो साधन एक ।
म्हणतां मुमुक्षु झाला मूर्ख । निजात्मसुख बुडालें ॥१४॥
सद्‍गुरु केला तो साधन । त्याहूनि परतें साध्य आन ।
म्हणतां आली नागवण । नागवला जाण सर्वस्वें ॥१५॥
जो चित्सुखें सदा संपन्न । चिद्रूपें ज्यासी समाधान ।
तो चिन्मात्राहोनि भिन्न । नव्हे जाण सर्वथा ॥१६॥
लवण सागरीं रिघालें । तेव्हांचि तें समुद्र झालें ।
दीपें वणवया आलिंगिलें । वणवाचि झालें तें तेज ॥१७॥
एवं चिद्रूपाचें ज्यासी ज्ञान । तो चिद्रूपचि सत्य संपूर्ण ।
गुरु ब्रह्म अभिन्न जाण । ये अर्थीं प्रमाण उपनिषद ॥१८॥
हो कां घृताची पुतळी । नव्हतां घृतपणावेगळी ।
घृतरूपें रूपा आली । तैसी मूर्ती झाली सद्‍गुरूची ॥१९॥
तो चित्सुखाचा पुतळा । कीं सच्चिदानंदाचा सोहळा ।
प्रत्यक्ष देखावया डोळां । धरी लीलाविग्रहो ॥१२०॥
त्याची होआवया भेटी । पाहिजेति भाग्याचिया कोटी ।
हळणेंवरी दिसे दिठी । तैसी गोठी ते नाहीं ॥२१॥
सद्‍गुरु जेउती वास पाहे । तेउती सुखाची सृष्टी होये ।
तो म्हणे तेथ लवलाहें । महाबोधु राहे स्वानंदें ॥२२॥
त्या सद्‍गुरूचे देखिल्या पाये । तहानभूक तत्काळ जाये ।
कल्पना उठोंचि न लाहे । निजसुख आहे गुरुचरणीं ॥२३॥
त्या सद्‍गुरूचें लक्षण । सांगतां शब्दुं थोंटावे जाण ।
जो सनातन ब्रह्म पूर्ण । ऊणखूण त्या नाहीं ॥२४॥
तर्‍ही स्फुरली एकी स्फूर्ती । त्यासी सर्वार्थी दिसे शांती ।
शांतीवेगळी उपपत्ती । प्रमाण निश्चिती रिघेना ॥२५॥
शांति तेचि समाधान । शांति तेचि ब्रह्मज्ञान ।
शांती तेचि ब्रह्म पूर्ण । सत्य जाण उद्धवा ॥२६॥
ऐसी सद्‍गुरूची स्थिती । ऐकोनि शिष्याच्या चित्तीं ।
वाढली अतिप्रीती । गुरुभक्तीलागोनी ॥२७॥
यालागीं गुरुगवेषणा । उसंतु घेवों नेदी अंतःकरणा ।
अष्टौ प्रहर विचक्षणा । गुरुलक्षणा लक्षितू ॥२८॥
कैं तो स्वामी देखेन ऐसा । कैं हा माझा फिटेल फांसा ।
कैं उपरमु होईल मानसा । सद्‍गुरुपिसा तो झाला ॥२९॥
आयुष्य वेंचतें उठाउठी । अझूनि नव्हे सद्‍गुरूसी भेटी ।
झाल्या मनुष्यदेहासी तुटी । सर्वस्व शेवटीं बुडेल ॥१३०॥
ऐकतां गुरूचें नांव । मनापुढें घेत धांव ।
ते गोठीसीच देत खेंव । येवढी हांव जयाची ॥३१॥
सद्‍गुरु प्रत्यक्ष न भेटतां । मनेंचि पूजी गुरुनाथा ।
परमादरें पूजा करितां । प्रेम तत्त्वतां न संडे ॥३२॥
सद्‍गुरु भेटावयाकारणें । हिंडे तीर्थें तपोवनें ।
गुरु न विसंबे मनें । नित्यविधीनें आचरतां ॥३३॥
सद्‍गुरुप्राप्तीचिया काजा । लहानथोरांची करी पूजा ।
अत्यादरें मानी द्विजा । गुरु मज माझा भेटावा ॥३४॥
आस्वलाचिया परी । गुरुनामाचा जप करी ।
गुरुवांचोनि निरंतरीं । चिंता न करी आनाची ॥३५॥
आसनीं भोजनीं शयनीं । गुरुतें न विसंबे मनीं ।
जागृतीं आणि स्वप्नीं । निदिध्यासनीं गुरु केला ॥३६॥
गुरुस्मरण करितां देख । स्मरणें विसरे तहानभूक ।
विसरला देहगेहसुख । सदा संमुख परमार्था ॥३७॥
ऐसी सद्‍गुरूची आवडी । ज्याची आस्था चढोवढी ।
त्यासी गुरुरूपें तांतडी । भेटी रोकडी मी देतों ॥३८॥
जंव जंव आस्था अधिक । तंव तंव भेटीची जवळिक ।
साधनांमाजीं हें साधन मुख्य । आस्थाचि एक विशेष ॥३९॥
करितां वरिष्ठसाधनकोडी । बोधाची जोडेना कवडी ।
सद्‍गुरुभजनाची अर्ध घडी । जोडी कोडी बोधाच्या ॥१४०॥
सद्‍गुरुभजनीं लागवेगें । मोक्ष येऊनि पायां लागे ।
गुरुभक्त तोही नेघे । चरणरंगें रंगला ॥४१॥
श्रीगुरुचरणाची गोडी । विसरली मोक्षसुखाच्या कोडी ।
गुरुभजनीं जयां अनावडी । ते संसार बांदवडीं पडियेले ॥४२॥
छेदावया संसारबंधन । करावें सद्‍गुरुसेवन ।
सद्‍गुरुसेवा तें माझें भजन । गुरु-आम्हां भिन्नभावो नाहीं ॥४३॥
गुरुभक्तांची श्रद्धा गाढी । आणि गुरुभजनाची गोडी ।
ते सांगितली आवडीं । प्रत्यक्ष उघडी करूनि ॥४४॥
सहज प्रसंगें येणें । शिष्यांचींही लक्षणें ।
सांगेन तुजकारणें । कृष्ण म्हणे उद्धवा ॥४५॥