आरंभ
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीकृष्णाय नमः ॥
ॐ नमो सद्गुरुदयार्णव । तुझे कृपेसी नाहीं थांव ।
कृपेनें तारिसी जीव । जीवभाव सांडवूनि ॥१॥
सांडवूनि देहबुद्धी । निरसोनि जीवोपाधी ।
भक्त तारिसी भवाब्धीं । कृपानिधी कृपाळुवा ॥२॥
तुझें पाहतां कृपाळूपण । जीवासी जीवें मारिसी पूर्ण ।
नामा रुपा घालिसी शून्य । जातिगोत संपूर्ण निर्दळिसी ॥३॥
निर्दळूनि आपपरां । निसंतान करिसी संसारा ।
तो तूं जिवलग सोयरा । कृपाळू खरा घडे केवीं ॥४॥
जेवीं आंधारीं नांदते दृष्टी । भासतीं नक्षत्रें खद्योतकोटी ।
ते आंधारेंसीं सूर्य घोंटी । तेवीं तुझी भेटी साधकां ॥५॥
तुझी जेथ साचार भेटी । तुवां केलिया कृपादृष्टी ।
संसारभेदाची त्रिपुटी । त्रिगुणेंसीं सृष्टी दिसेना ॥६॥
न दाखवूनि गुणादि सृष्टी । दाविसी अद्वय ब्रह्म दृष्टीं ।
तुझी झालिया भेटी । भेटीसी तुटी कदा न पडे ॥७॥
’जो कदा न देखिजे दृष्टीं । त्यासी केवीं होय भेटी ।
भेटीसी कदा न पडे तुटी । हेही गोष्टी घडे केवीं’ ॥८॥
जैसा गर्भ मातेच्या पोटीं । असोनि माउली न देखे दृष्टीं ।
तरी तिचे भेटीसी नव्हे तुटी । तेवीं तुझे पोटीं साधक ॥९॥
माता कळवळोनि पाळी तान्हें । शेखीं तें माउलितें नेणे ।
तेवीं तुजमाजीं अज्ञानें । तुवां प्रतिपाळणें निजलोभें ॥१०॥
जन्मल्या बाळाकारणें । माता वाढवी शहाणपणें ।
तेवीं तुझेनि निजज्ञानें । सज्ञान होणें साधकीं ॥११॥
साधकीं लाधतां तुझें ज्ञान । थितें नाठवे मीतूंपण ।
जीव विसरला जीवपण । अद्वय पूर्ण परमात्मा ॥१२॥
असोत या बहुता गोष्टी । नव्हतां सद्गुरुकृपादृष्टी ।
करितां उपायांच्या कोटी । नव्हे भेटी परमार्था ॥१३॥
जाहलिया सद्गुरुकृपादृष्टी । साधनें पळतीं उठाउठीं ।
ब्रह्मानंदें कोंदे सृष्टी । स्वानंदपुष्टी साधकां ॥१४॥
जाहलिया सद्गुरुकृपा प्राप्त । उपनिषदांचा मथितार्थ ।
साधकांचा चढे हात । कृपा समर्थ श्रीगुरुची ॥१५॥
सद्गुरुकृपा समर्थं । तेणें कृपें श्रीभागवत ।
वाखाणिलें जी प्राकृत । शुद्ध मथितार्थ सोलींव ॥१६॥
श्रीजनार्दनकृपादृष्टीं । माझ्या मराठया आरुष गोष्टी ।
रिघाल्या एकादशाचे पोटीं । स्वानंदतुष्टी निजबोधें ॥१७॥
संस्कृतप्राकृतपरवडी । सज्ञान सेविती स्वानंदगोडी ।
गाय काळी आणि तांबडी । परी दुधीं वांकुडी चवी नाहीं ॥१८॥
तेवीं संस्कृतप्राकृत भाखा । ब्रह्मासी पालट नाहीं देखा ।
उभय अभेदें वदला एका । साह्य निजसखा जनार्दन ॥१९॥
जनार्दनकृपेस्तव जाण । अष्टाविंशाचें निरुपण ।
गुह्य गंभीर स्वानंदघन । तेंही केलें व्याख्यान अतिशुद्ध ॥२०॥
तेथें नानाविधा उपपत्ती । निजबोधें साधूनि युक्ती ।
स्वयें बोलिला श्रीपती । ब्रह्मस्थिती निष्टंक ॥२१॥
ब्रह्म अद्वयत्वें परिपूर्ण । तेथ हेतु-मातु-अनुमान ।
न रिघे बुद्धीयुक्तीसीं मन । अगम्य जाण सर्वार्थीं ॥२२॥
नाहीं दृश्य-द्रष्टा-दर्शन । नाहीं ध्येय-ध्याता-ध्यान ।
कर्म-कर्ता कारण मी-तूंपण असेना ॥२३॥
युक्तीनें सांडिला प्राण । दृष्टांतीं वाहिली आण ।
प्रमाणें जाहलीं अप्रमाण । बोधेंसी क्षीण विवेक जहाला ॥२४॥
तेथ बोलणें ना मौन । आकार ना शून्य ।
गुण आणि निर्गुण । समूळ जाण असेना ॥२५॥
ऐसी ब्रह्माची निजस्थिति । कृष्णकृपा उद्धवासी प्राप्ती ।
अबळांसी अगम्य निश्चितीं । जन कैशा रीतीं तरतील ॥२६॥
ब्रह्मस्थिति अतिदुर्गम । हें उद्धवासी कळलें वर्म ।
साधकांचें साधावया काम । उपावो सुगम पूसत ॥२७॥
कृष्ण निजधामा जाईल आतां । मग ब्रह्मप्राप्ति न ये हाता ।
साधक गुंतती सर्वथा । उपाय तत्त्वतां कोण सांगे ॥२८॥
एवं साधकांचिया हिता । उद्धव कळवळोनि तत्त्वतां ।
सुगमत्वें ब्रह्मप्राप्ती ये हाता । तो उपाय अच्युता पूसत ॥२९॥
एकुणतिसावा निरुपण । ब्रह्मप्राप्तीचें सुगम साधन ।
सप्रेम भगवद्भजन । तें भक्तिलक्षण हरि सांगे ॥३०॥
सुगम साधनें ब्रह्मप्राप्ती । अबळांसी लाभे जैशा रीतीं ।
सा श्र्लोकीं देवासी विनंती । उद्धव तदर्थीं करितसे ॥३१॥