श्लोक २० वा
यस्यां न मे पावनमङ्ग कर्म स्थित्युद्भवप्राणनिरोधमस्य ।
लीलावतारेप्सितजन्म वा स्याद् वन्ध्यां गिरं तां बिभृयान्न धीरः ॥२०॥
जगातें पवित्र करिती । महादोषांतें हरिती ।
माझीं नामकर्में गुणकीर्ती । जड उद्धरती हरिनामें ॥४॥
म्हणसी तूं बोलिलासी निजवर्म । मी विद्याविद्यातीत ब्रह्म ।
त्या तुज कैंचे गुण नाम कर्म । कीर्तनधर्म केवीं घडे ॥५॥
उद्धवा हें मनीं न धरीं । मी स्वलीला स्वमायें करीं ।
नाना अवतारांतें धरीं । न करूनि करीं स्थित्यंतू ॥६॥
त्रिगुणगुणी गुणावतार । ब्रह्मा आणि हरिहर ।
तिहीं रूपीं मीच साचार । चराचर करीं हरीं ॥७॥
स्त्रष्टारूपें मी स्त्रजिता । विष्णुरूपें मी प्रतिपाळिता ।
रुद्ररूपें मी संहर्ता । जाण तत्त्वतां मी एकू ॥८॥
बाल्यतारुण्यवार्धक्यांसी । एक पुरुष तिहीं अवस्थांसी ।
तेवीं उत्पत्तिस्थितिप्रळयांसी । गुणकर्मांसी मी कर्ता ॥९॥
मी कर्ताचि अकर्ता । अकर्तेपणे कर्ता ।
हें माझें मीचि जाणें तत्त्वतां । आणिकासी सर्वथा कळेना ॥६१०॥
हींचि माझीं नामकर्में गातां । माझी पदवी लाभे वक्ता ।
माझे लीलावतार कीर्तितां । कीर्तिमंतां निजलाभू ॥११॥
अवतारांमाजीं उत्तमोत्तम । श्रीरामकृष्णादिजन्मकर्म ।
नाना चरित्रें संभ्रम । अविश्रम जे गाती ॥१२॥
सेतु बांधिला अवलीळा । सागरीं तारिल्या शिळा ।
गोवर्धनु उचलिला हेळा । दावानळा प्राशिलें ॥१३॥
ताटिका वधिली एके बाणीं । पूतना शोखिली तानेपणीं ।
अहल्या तारिली चरणीं । यमलार्जुन दोन्ही उद्धरिले ॥१४॥
रावणू आदळला धनुष्य वाहतां । तें भंगोनि पर्णिली सीता ।
मथूनि चैद्यादि समस्तां । भीमकदुहिता आणिली ॥१५॥
मारिला सुबाहु खरदूषणू । अघ बक केशिया मारी श्रीकृष्णू ।
सुग्रीवू स्थापिला राज्य देऊनू । येरें उग्रसेनू स्थापिला ॥१६॥
मेळवूनि वानरांचा पाळा । वधू केला राक्षसकुळा ।
मेळवून बाळां गोपाळां । मल्लां सकळां मर्दिलें ॥१७॥
रावणकुंभकर्णां केला मारू । मारिला कंसचाणूरू ।
रामें ठकिला वाली वानरू । (कृष्णे) ठकिला महावीरू काळयवनू ॥१८॥
रामें बिभीषण स्थापिला । कृष्णें धर्म संस्थापिला ।
एक पितृवचनें वना गेला । एक घेऊनि आला गतपुत्र ॥१९॥
हीं अवतारचरित्रें वर्णितां । चोरटा वाल्मीकि झाला तत्त्वतां ।
व्यास जारपुत्र सर्वथा । केला सरता तिहीं लोकीं ॥६२०॥
या दोहीं अवतारांची पदवी । वर्णितां दोन्ही झाले महाकवी ।
व्यास वाल्मीकि वंदिजे देवीं । कीर्तिगौरवीं गौरविले ॥२१॥
त्या महाकवींची कवित्वकथा । शेष नेत्रद्वारें श्रवण करितां ।
दोन सहस्त्र नयनीं आइकतां । धणी सर्वथा बाणेना ॥२२॥
हेचि कथा स्वर्गाच्या ठायीं । श्रवण करावया पाहीं ।
इंद्र लागे बृहस्पतीचे पायीं । कीर्ति लोकत्रयीं वर्णिती ॥२३॥
असो कथेचें महिमान । माझेनि नाममात्रें जाण ।
तारिला अजामिळ ब्राह्मण । गजेंद्रउद्धरण हरिनामें ॥२४॥
पक्ष्याचे मिषेंकरूनी । रामु या दों अक्षरस्मरणीं ।
महादोषांची श्रेणी । तत्काळ कुंटिणी तारिली ॥२५॥
माझिया नामासमान । नव्हे वेदशास्त्रशब्दज्ञान ।
वेदशास्त्रांचा बोधु कठिण । तैसें जाण नाम नव्हे ॥२६॥
पठणमात्रें वेदशास्त्रवक्ता । नव्हे मजमाजीं येणेंचि सरता ।
स्वभावें माझें नाम घेतां । अतिपढियंता मज होये ॥२७॥
वेदशास्त्रांचा अधिकारी ब्राह्मण । नामासी अधिकारी चार्ही वर्ण ।
जग उद्धरावया कारण । नाम जाण पैं माझें ॥२८॥
जेथ नित्य नामाचा उच्चार । तेथ मी असें साचार ।
येथ करणें न लगे विचार । नाम सधर तारावया ॥२९॥
ते माझे जन्म नाम कीर्ति गुण । जे वाचेसी नाहीं पठण ।
ते वाचा पिशाचिका जाण । वृथालापन वटवटी ॥६३०॥
माझे कीर्तीवीण जें वदन । तें केवळ मद्यपानाचें भाजन ।
त्या उन्मादविटाळाभेण । नाम जाण तेथ न ये ॥३१॥
जेथ उच्चारू नाहीं नामाचा । ते जाणावी वांझ वाचा ।
गर्भ न हरिकथेचा । निष्फळ तिचा उद्योगू ॥३२॥
उद्धवासी म्हणे श्रीरंगू । आइकें बापा उपावो चांगू ।
माझा नाममार्ग सुगमू सांगू । न पडे पांगू आणिकांचा ॥३३॥
हरिनामेंवीण वाणी । कदा न राखावी सज्जनीं ।
हाचि अभिप्रावो चक्रपाणीं । प्रीतिकरोनि सांगीतला ॥३४॥
करूनियां शब्दज्ञान । अतियोग्यतां पंडितपण ।
तेणें माझी प्राप्ति नव्हे जाण । वैराग्येंवीण सर्वथा ॥३५॥
अथवा वैराग्यही जालें । परी तें विवेकहीन उपजलें ।
जैसें धृतराष्ट्रा ज्येष्ठत्व आलें । नेत्रेंवीण गेलें स्वराज्य ॥३६॥
तैसें वैराग्य विवेकेंवीण । केवळ आंधळें अनधिकारी जाण ।
नाहीं सन्मार्गदेखणेपण । वृथा परिभ्रमण तयाचें ॥३७॥
जो विवेकें पूर्ण भरित । त्यावरी वैराग्य वोसंडत ।
माझी जिज्ञासा अद्भुत । तेंचि निश्चित सांगतू ॥३८॥