Get it on Google Play
Download on the App Store

संध्या 96

“काय, वैनी ?”

तिघेंहि हंसलीं.

इतक्यांत आईनें हांक मारली. सारींजणें गेलीं.

“काय आई ?” कल्याणनें विचारलें.

“मग तूं नि संध्या जाणार का ?”

“हो, आई. परवां जाऊं. “

“रंगाचं काय ठरलं ?”

“तो पुढं येईल, आमचं कसं जमतं तें पाहूं.”

“कल्याण, तुम्ही मुंबईला जपा. संध्ये, तूं सुखांत वाढलेली. कसं होईल तुझं ?”

“आई, तुमच्या आशीर्वादानं सारं कल्याणच होईल.”

रात्रीं जेवतांना संध्याहि सर्वांबरोबरच जेवायला बसली. जणूं ती सून नसून माहेरवाशीणच होती. सासूबाई वाढीत होत्या. त्यांनीं संध्येच्या भातावर दूध वाढलें.

“आई, आम्हांला नाहीं वाढलंस तें ?” कल्याणनें हंसून विचारलें.

“अरे, तिला संवय आहे हो भातावर थोडं दूध घ्यायची. त्या दिवशीं सहज ती म्हणाली.” आई प्रेमानें म्हणाली.

“वैनी, मुंबईला भातावर दूध कोण वाढणार ?”

“तिचा कल्याण वाढील” आई म्हणाली.

रात्रीं मायलेंकरें किती तरी वेळ बोलत बसलीं होतीं. संध्येनें सुंदर गाणी म्हटलीं. त्या वेळीं कल्याणचे वडीलहि माडीवरून खालीं येऊन ऐकत बसले नि शेवटीं म्हणाले, “आनंदी मैना आहे. गुणी आहे पोर.”

ते गौरवाचे शब्द उच्चारून ते पुन्हां वर गेले. सर्वांना आश्चर्य वाटलें. संध्येनें मुक्यांनाहि वाचा फोडली.

दुस-या दिवशीं कल्याण नि संध्या उडगी गांवीं गेलीं. संध्येच्या आईचा निरोप घ्यायचा होता. संध्येच्या आईनें हातांतील बांगडया तिला दिल्या. पातळें दिलीं, पोलकीं दिलीं. अंथरुण, पांघरुण, कांहीं भांडी-सारें दिलें. जणूं ती माउली मुलीचा संसार मांडून देत होती. आणि शेवटीं सद्गदित होऊन म्हणाली:

“तुम्ही दोघं एकमेकांना जपा. मोठया शहरांत आतां राहणार. संध्ये, नीट हुशारीनं राहा. प्रकृतीला जपा. कधीं कांहीं लागलं सवरलं तर कळवीत जा. तुझ्या आईला जोंवर देतां येईल, तोंवर देत राहील हो बाळ.”

संध्येचे डोळे भरून आले. तिनें अनु व शरद् यांच्या पाठीवरून हात फिरविला. ती म्हणाली, “आईला त्रास नका देऊं. भांडूं नका. आईला पोथी वाचून दाखवीत जा. मी गोष्टींचीं पुस्तकं पाठवीन. गोड गोष्टींचीं. तीं आईला वाचून दाखवा.”

“ताई, चित्र असलेलीं पुस्तकं पाठव.”

“हो. पाठवीन.”

“आणि आम्हांला मुंबई पाहायला केव्हां नेशील ?”

“नेईन हं. पुढं नेईन.”

सर्वांचा निरोप घेऊन पुन्हां दोघं सुपाणीला आलीं ! आणि मुंबईला जाण्यासाठीं दुस-या दिवशीं निघालीं. कल्याणची आई ! ती त्यांना काय देणार ? तिच्याजवळ कांहींहि नव्हतें. तिनें त्यांना आशीर्वाद दिला. तिला फार वाईट वाटलें. पहिली सून. परंतु तिच्या अंगावर घालायला एकहि दागिना तिच्याजवळ नव्हता. ईश्वराची इच्छा. आणि प्रेमळ रंगालाहि रडूं आवरेना. पित्याचे डोळेहि निरोप देतांना ओले झाले.

संध्या

पांडुरंग सदाशिव साने
Chapters
संध्या 1 संध्या 2 संध्या 3 संध्या 4 संध्या 5 संध्या 6 संध्या 7 संध्या 8 संध्या 9 संध्या 10 संध्या 11 संध्या 12 संध्या 13 संध्या 14 संध्या 15 संध्या 16 संध्या 17 संध्या 18 संध्या 19 संध्या 20 संध्या 21 संध्या 22 संध्या 23 संध्या 24 संध्या 25 संध्या 26 संध्या 27 संध्या 28 संध्या 29 संध्या 30 संध्या 31 संध्या 32 संध्या 33 संध्या 34 संध्या 35 संध्या 36 संध्या 37 संध्या 38 संध्या 39 संध्या 40 संध्या 41 संध्या 42 संध्या 43 संध्या 44 संध्या 45 संध्या 46 संध्या 47 संध्या 48 संध्या 49 संध्या 50 संध्या 51 संध्या 52 संध्या 53 संध्या 54 संध्या 55 संध्या 56 संध्या 57 संध्या 58 संध्या 59 संध्या 60 संध्या 61 संध्या 62 संध्या 63 संध्या 64 संध्या 65 संध्या 66 संध्या 67 संध्या 68 संध्या 69 संध्या 70 संध्या 71 संध्या 72 संध्या 73 संध्या 74 संध्या 75 संध्या 76 संध्या 77 संध्या 78 संध्या 79 संध्या 80 संध्या 81 संध्या 82 संध्या 83 संध्या 84 संध्या 85 संध्या 86 संध्या 87 संध्या 88 संध्या 89 संध्या 90 संध्या 91 संध्या 92 संध्या 93 संध्या 94 संध्या 95 संध्या 96 संध्या 97 संध्या 98 संध्या 99 संध्या 100 संध्या 101 संध्या 102 संध्या 103 संध्या 104 संध्या 105 संध्या 106 संध्या 107 संध्या 108 संध्या 109 संध्या 110 संध्या 111 संध्या 112 संध्या 113 संध्या 114 संध्या 115 संध्या 116 संध्या 117 संध्या 118 संध्या 119 संध्या 120 संध्या 121 संध्या 122 संध्या 123 संध्या 124 संध्या 125 संध्या 126 संध्या 127 संध्या 128 संध्या 129 संध्या 130 संध्या 131 संध्या 132 संध्या 133 संध्या 134 संध्या 135 संध्या 136 संध्या 137 संध्या 138 संध्या 139 संध्या 140 संध्या 141 संध्या 142 संध्या 143 संध्या 144 संध्या 145 संध्या 146 संध्या 147 संध्या 148 संध्या 149 संध्या 150 संध्या 151 संध्या 152 संध्या 153 संध्या 154 संध्या 155 संध्या 156 संध्या 157 संध्या 158 संध्या 159 संध्या 160 संध्या 161 संध्या 162 संध्या 163 संध्या 164 संध्या 165 संध्या 166 संध्या 167 संध्या 168 संध्या 169 संध्या 170 संध्या 171 संध्या 172 संध्या 173 संध्या 174 संध्या 175 संध्या 176 संध्या 177 संध्या 178 संध्या 179 संध्या 180