Get it on Google Play
Download on the App Store

संध्या 70

कल्याणचा आवाज जरा मिळतें घेणारा होता. त्याच्या आवाजांत आर्जव होतें. मन वळवण्याचा गुण होता. विश्वास रागीट, तल्लख. त्याच्यानें हें जमले नसते. कल्याण तेल घेऊन आला व दिवा लागला.

“ये कल्याण, आईच्या हातची भाकरी खाऊं.”

“विश्वास, इथं राहायचा मला कंटाळा आला. मी मुंबईला जातों. तिथं काहीं तरी धडपड करीन. थोडं समाधान तरी मिळेल.”

“तूं गेल्यावर इथं मी एकटा काय करूं ?”

“आपण दोघे मुंबईला जाऊं.”

“परंतु मुबईला तरी राहायचं कुठं ? खायचं काय ?”

“आपण कांहीं दिवस थांबूं. मुंबईत जर संप करायचं ठरलं, तर त्या वेळीं आपण जाऊं. संपांतील कामाचा अनुभव येईल.”

“पण इथून जाण्यापूर्वी खोलीचं भाडं द्यावं लागेल. दुकानदाराचे पैसे चुकते केले पाहिजेत. जायलाहि भाडयासाठी पैसे हवेत. पैशाशिवाय काय करायचं ?”

“मला वाटतं कीं, बिनतिकिटानं जावं. धाडस करावं. जरा अडवतील, मग सोडतील.”

“कांहीं हरकत नाहीं. करूं प्रयोग.”

असें बोलत दोघे मित्र अंथरुणावर पडले. वाचीत वाचीत झोंपीं गेले. परंतु पहाटे कल्याण उठला. त्यानें संध्येला एक सुंदर पत्र लिहिलें. काय काय लिहिलें होतें ? तें त्यालाच माहीत.

आणि वर्तमानपत्रांत एके दिवशीं वार्ता आली. मुंबईला प्रचंड संप होणार होता. त्याची तयारी सुरू झाली. प्रचार सुरू झाला.

कल्याण व विश्वास यांचीं मनें मुंबईला जाण्यासाठीं तडफडूं लागलीं. आणि मुंबईच्या कार्यकर्त्यांकडून त्यांना बोलावणेंच आलें. दोघांचा उत्साह वाढला. परंतु पैसे नव्हते जायला. खोलीचें भाडें, दुकानदाराचे पैसे ?

परंतु संध्येकडून दहा रुपये आले. आणि कुपनांत काय लिहिलें होतें ? “आणखी दहा लौकरच धाडतें. चिंता नको करूं.” कल्याणचें मन उचंबळून आलें.

“कल्याण, तूं संध्येला पत्र लिहिलं होतंस ?”

“हो.”

“लग्न न करतांच संध्येला लुटीत आहेस ! “

“आमचं मनोमय लग्न लागलं आहे. मी तिच्या मनांत सदैव आहें.”

“आणि ती तुझ्या आहे का ?”

“आहे, आहे.”

“कल्याण, मग तुम्ही लग्न कां नाहीं करीत ?”

“वेळ आली म्हणजे होईल.”

संध्येकडून आणखी दहा रुपये आले. खोलीचें भाडें व दुकानदाराचे पैसे देण्यांत आले. खोलींतील पुस्तकें व सामान एका मित्राच्या घरीं ठेवून कल्याण व विश्वास मुंबईला जायला निघाले. ते आगगाडींत बसले. मुंबईच्या कामगारांची ते चळवळ पाहणार, त्या लढयांत लढणार ! मुंबईचा संप म्हणजे लाठीमार, अश्रुवायु, गोळीबार ! रोमहर्षण प्रसंग. आणि स्वत:च्याच डोक्यांत लाठी बसली तर ? अंगांत गोळी घुसली तर ? तर काय ? त्या वेळीं इन्किलाबची गर्जना करूं. दोघे मित्र कल्पनांत रंगून गेले होते.

संध्या

पांडुरंग सदाशिव साने
Chapters
संध्या 1 संध्या 2 संध्या 3 संध्या 4 संध्या 5 संध्या 6 संध्या 7 संध्या 8 संध्या 9 संध्या 10 संध्या 11 संध्या 12 संध्या 13 संध्या 14 संध्या 15 संध्या 16 संध्या 17 संध्या 18 संध्या 19 संध्या 20 संध्या 21 संध्या 22 संध्या 23 संध्या 24 संध्या 25 संध्या 26 संध्या 27 संध्या 28 संध्या 29 संध्या 30 संध्या 31 संध्या 32 संध्या 33 संध्या 34 संध्या 35 संध्या 36 संध्या 37 संध्या 38 संध्या 39 संध्या 40 संध्या 41 संध्या 42 संध्या 43 संध्या 44 संध्या 45 संध्या 46 संध्या 47 संध्या 48 संध्या 49 संध्या 50 संध्या 51 संध्या 52 संध्या 53 संध्या 54 संध्या 55 संध्या 56 संध्या 57 संध्या 58 संध्या 59 संध्या 60 संध्या 61 संध्या 62 संध्या 63 संध्या 64 संध्या 65 संध्या 66 संध्या 67 संध्या 68 संध्या 69 संध्या 70 संध्या 71 संध्या 72 संध्या 73 संध्या 74 संध्या 75 संध्या 76 संध्या 77 संध्या 78 संध्या 79 संध्या 80 संध्या 81 संध्या 82 संध्या 83 संध्या 84 संध्या 85 संध्या 86 संध्या 87 संध्या 88 संध्या 89 संध्या 90 संध्या 91 संध्या 92 संध्या 93 संध्या 94 संध्या 95 संध्या 96 संध्या 97 संध्या 98 संध्या 99 संध्या 100 संध्या 101 संध्या 102 संध्या 103 संध्या 104 संध्या 105 संध्या 106 संध्या 107 संध्या 108 संध्या 109 संध्या 110 संध्या 111 संध्या 112 संध्या 113 संध्या 114 संध्या 115 संध्या 116 संध्या 117 संध्या 118 संध्या 119 संध्या 120 संध्या 121 संध्या 122 संध्या 123 संध्या 124 संध्या 125 संध्या 126 संध्या 127 संध्या 128 संध्या 129 संध्या 130 संध्या 131 संध्या 132 संध्या 133 संध्या 134 संध्या 135 संध्या 136 संध्या 137 संध्या 138 संध्या 139 संध्या 140 संध्या 141 संध्या 142 संध्या 143 संध्या 144 संध्या 145 संध्या 146 संध्या 147 संध्या 148 संध्या 149 संध्या 150 संध्या 151 संध्या 152 संध्या 153 संध्या 154 संध्या 155 संध्या 156 संध्या 157 संध्या 158 संध्या 159 संध्या 160 संध्या 161 संध्या 162 संध्या 163 संध्या 164 संध्या 165 संध्या 166 संध्या 167 संध्या 168 संध्या 169 संध्या 170 संध्या 171 संध्या 172 संध्या 173 संध्या 174 संध्या 175 संध्या 176 संध्या 177 संध्या 178 संध्या 179 संध्या 180