विठ्ठलमाहात्म्य - अभंग ५६१ ते ५७०
५६१
व्यापक तो हरी पंढरीये राहिला । वेदंदिकां अबोला जयाचा तो ।१॥
सांवळें नागर कटीं ठेउनी कर । वैजयंती हार तुळशी गळां ॥२॥
एका जनार्दनीं विश्वव्यापक । उभाचि सम्यक विटेवरी ॥३॥
५६२
व्यापुनी जगीं तोचि उरला । तो विटेवरी देखिला गे माय ॥१॥
चतुर्भुज पीतंबरधारी । गलां शोभे वरी वैजयंती गे माय ॥२॥
हातीं शोभें शंख चक्र पद्म गदा । रूळे चरणींसदा तोडर गे माय ॥३॥
एका जनार्दनी मदनाचा पुतळा । देखियेला डोळा विठ्ठलरावो ॥४॥
५६३
शिणले ते वेद श्रुती पैं भांडती पुराणांची मती कुंठीत जाहली ॥१॥
तो हा पांडुरंग उभा विटेवरी । पाउले साजिरी समचि दोन्ही ॥२॥
कर कटावरीं तुळशीच्या माळा ।निढळीं शोभला मुकुट तो ॥३॥
एका जनार्दनीं गोजिरें तें ठाण । शोभलें जघन करयुगुली ॥४॥
५६४
ज्याकारनें योगें रिघती कपाटीं । तो उभा असे ताटीं चंद्रभागे ॥१॥
सांवए रुपडें गोजिरे गोमटें । धरिले दोन्ही विटे समचरण ॥२॥
वैजयंती माळा तुळशीहार मिरवला । निढळीं शोभला चंदन वो माय ॥३॥
एका जनार्दनीं मौन्य धरुनी उभा । चैतान्याचा गाभा पाडुरंग ॥४॥
५६५
सकळ देवांचा नियंता । माझी विठ्ठल माता पिता ॥१॥
तो हा उभा विटेवरी । कटे धरुनियां करीं ॥२॥
मिरवें वैजयंती माळा । केशर कस्तुरीचा टिळा ॥३॥
मकराकार कुंडलें । करीं शंख चक्र शोभलें ॥४॥
एका शरण जनार्दनीं । विठ्ठल पाहे ध्यानीं मनीं ॥५॥
५६६
गगनामाजीं जैसे शोभे तारांगण । तैसा विटेवरी शोभे समचरण ॥१॥
देखताचि मना समाधान होय । आनंदी आनद होय ध्याती जया ॥२॥
चतुर्भुज शंख चक्र ते शोभती । गळां वैजयंती मिरवे शोभा ॥३॥
कांसे पीतांबर मेखळा झळाळ । एका जनार्दनीं भाळ पायावरी ।४॥
५६७
मिळोनि बारा सोळा घोकणी घोकिती । तो ही श्रीपती पंढरीये ॥१॥
रुप ते सांवळें सुंदर सोभलें । गळां मिरवलें तुळशीहार ॥२॥
मुगुट कुंडलें वैजयंती माळ । कौस्तुभ झळाळ हृदयावरीं ॥३॥
शंख चक्र करीं दोन्हीं ते मिरवले । सुंदर शोभले वाळरुप ॥४॥
एका जनार्दनीं हृदयीं श्रीवत्सलांछन । वागवी भूषण भक्तांसाठी ॥५॥
५६८
श्रीक्षेत्र पंढरी शोभे भीमातीरीं । विठ्ठल विटेवरी उभा असे ॥१॥
सांवळें रुपडें कटीं ठेउनि कर । भक्त जयजयकार करिताती ॥२॥
एका जनार्दनीं गोजिरें तें ठाण । शोभती जघन कटीं कर ॥३॥
५६९
सकळ सुखाचे जें सुख । तेंचि सोलीव श्रीमुख ॥१॥
विठ्ठल विठठलीं शोभा । मिरवितसे स्वयंभा ॥२॥
मीतूंपणाचा शेवट तोचि मस्तकी मुगुट ॥३॥
अधिष्ठान जें निर्मळ । तेंचि लल्लट सोज्वळ ॥४॥
श्रुति विवेक ये विवेका । तेंचि श्रवण ऐका ॥५॥
जिव शिवएक ठसा । कुंडलें सर्वांग डोळसा ॥६॥
जें कां आदित्यां तेज तेजाळें । तेंचि तया अंगीं झाले डोळे ॥७॥
चितशक्तीचें जाणनेंपणा । तेंचि नयनींचे अंजन ॥८॥
शोभा शोभवी जें बिक । तेंचि मुखीचे नासिक ॥९॥
वदन म्हणिजे सुखसागर । तळपती हिरिया ऐसें अधर ॥१०॥
सच्चित्पर्दाची जे माळा । माळागुणें पडली गळां ॥११॥
कर्म कर्तव्य जें फळें । तेचि कर कटीं सरळ ॥१२॥
कोहं कोहं मुस अटी । तेचि आटीव बहुवटीं ॥१३॥
कवणें व्यक्ती नये रुपा । हृदयीं पदक पहा पा ॥१४॥
नाभीका पुर्णानंदी । तेचि नाभी तया दोंदी ॥१५॥
निःशेष सारुनी अंबर । तो कासे पीतांबर ॥१६॥
महासिद्धी ज्या वाजंटा । त्याची मेखळे जडल्या घंटा ॥१७॥
गती चालविती गती । तेचि समचरण शोभती ॥१८॥
अहं सांडोनि अहंकार । तोचि चरणीम तोडर ॥१९॥
अर्थाअर्थी जडली निकी । ते शोभती वाळे वाकी ॥२०॥
शंख चक्र पद्म गदा । चरी पुरुषार्थ आयुधा ॥२१॥
शून्यशून्य पायातळीं । तेचि विट हे शोभली ॥२२॥
दृश्य सारोनियां शोभा । समचरणीं विठ्ठल उभा ॥२३॥
चरणातळीं ऊर्ध्व रेखा । जाला जनार्दन एका ॥२४॥
५७०
अनतांचे अनंत गुण । अपार पार हें लक्षण । तो समचरण ठेवुन । विटे उभा राहिला ॥१॥
करीं दास्यत्व काळ । भक्तजनां प्रतिपाळ । उदार आणि स्नेहाळ । तो उभा भीवरे ॥२॥
धीर सर्वस्वे बळसागर । निद्रा करी शेषावर । लक्ष्मी समोर । तिष्ठत सर्वदा ॥३॥
खेळे कौतुकें खेळ । तोडी भक्तांचे मायाजाळ । एका जनार्दनीं कृपाळ । स्वामीं माझा विठ्ठल ॥४॥