मुलगी 5
दळण दळतांना ओव्या म्हणतात :
वाटेवरलें घर ओवियांनी गर्जे
लगीनघर साजे बाप्पाजींचे ॥
लग्नासाठी तेलफळाचे, रूखवताचे लाडू तयार करावयाचे असतात. हे लाडू कोणी वळावे ? ज्यांना सासूसासरे आहेत, अशा भरलेल्या घरातील बायकांनी लाडूला हात लावावे :
सासूसासर्यांची येऊ द्या मांडवा
हात लागू दे लाडवा शांताताईचा ॥
सासूसासर्यांच्या बोलवा पांचजणी
नवरा आहे देवगणी गोपूबाळ ॥
लग्नाचा मांडव घालायचा, त्याचे वर्णन सुंदर आहे. एका ओवीत मुक्तेश्वराप्रमाणे विशाल प्रतिमेचे वर्णन आहे :
मांडव घातला पृथिवीचा मेज
लेकी कन्यादान तुझे उषाताई ॥
अहेर देतात घेतात. नवरी मुलगी असते लहान. ती बिचारी थकून जाते :
अक्षतांनी जड झाला उषाताई तुझा माथा
अहेर देतां घेता दमलीस ॥
पुढे नवरा मुलगा निघतो. हत्तीवर अंबारीत तो असतो. सर्वत्र उजेड पडतो. नवरदेवाची प्रभा फाकते :
नवरा मुलगा हत्तीवर चढे
दोन्ही बिदी उजेड पडे चकचकाट ॥
लग्नाच्या सोहळयाचे वर्णन सुरेख आहे. मैत्रिणी सांगतात :
वाजत गाजत आले गृहस्थाचें बाळ
ऊठ सखे घाल माळ उषाताई ॥
लहानशी नवरी. ती थरथरत असते. परंतु पाठीशी मामा असतो :
लग्नाच्या वेळे नवरी कांपे दंडाभुजा
पाठीशी मामा तुझा उषाताई ॥
लगीनाच्या वेळे नवरी कांपते दंडांत
साखर घालावी तोंडात उषाताईच्या ॥
वधूवरे परस्परांस माळ घालतात. मग होम, सप्तपदी वगैरे प्रकार. लहानपणी मुलगी दमून जाते. ती रडवेली होते :
मंत्र उच्चारिती चाललासे होम
डोळया जातो धूर उषाताईच्या ॥
कोंवळी सांवळी जशी शेवंतीची कळी
दमली भागली उषाताई ॥