मायलेकरे 11
परंतु शेवटचा शेजीचा उपदेश ऐका :
शेजीला पुसतो माउली कां बोले ना
दुखविशी तिच्या मना घडीघडी ॥
शेजी मला सांगा आईचा जावा राग
चरणी तिच्या लाग भक्तिभावें ॥
तुकाराममहाराजांनी पाय धरण्याचा सार्वभौम उपाय सांगितला आहे.
तुका म्हणे कळ । पाय धरल्या न चळे बळ ।
लहान मुलाला आईचा लळा अधिक असतो. त्याला आई प्रेमळ वाटते, बाबा कठोर वाटतात. परंतु पित्याच्या वरकरणी कठोरपणात मुलाचे हितच साठवलेले असते. आईबापांची तुलना ज्यात आहे, त्या ओव्या किती मार्मिक आहेत :
बाप्पाजी चंदन घासलीया वास
आईचा सुवास आपोआप ॥
बाप्पाजी भास्कर माउली चंद्रमा
बाळाला वाटे प्रेमा माउलीचा ॥
किती गोड ओव्या.
लहान मुलाला जर आई नसेल तर कोण घेणार त्याची काळजी ?
कोमल रोपाला काय नको पाणी
नको का जननी तान्हेबाळा ॥
या पुढील ओव्या वाचा व नाचा :
माउली असावी रानीच्या पांखराला
चोंचीने त्याला चारा भरवीते ॥
माउली असावी गोठयांच्या वांसराला
आंग चाटायला पान्हावोनी ॥
आई मुलांसाठी किती कष्ट काढते. तिचे उपकार कसे फिटणार ?
माउलीचे कष्ट कुठे रे फेडूं देवा
तळहाताचा पाळणा नेत्रीचा केला दिवा ॥
बापाचे उपकार फिटती काशी गेल्या
आईचे उपकार फिटती ना काहीं केल्या ॥
कितीही भाग्य जवळ असले, परंतु जर बाळ जवळ नसेल तर मातेला ते विष आहे, वमनवत् आहे. मुलाशिवाय स्वर्गात राहण्याऐवजी मुलासंगे ती रस्त्याच्या कडेला उभी राहील व त्यात स्वर्ग मानील. मातेचे हे थोर उद्गार
ऐका व मान लववा :
धन ग संपदा आग लागो त्या वस्तेला
माझ्या बाळाच्या ग संगे उभी राहीन रस्त्याला ॥
आणखी एक मधुरतम व सहृदय ओवी पहा :
नदी वाहे झुळझुळ परी पाण्यावीण मासा
जीव माझा तोळामासा बाळावीण ॥