Get it on Google Play
Download on the App Store

क्रांती 30

''किती आहे खादी शिल्लक?'' रामदासने प्रश्न केला.

''असेल पाचशे रुपयांची'' दयारामने उत्तर दिले.

''मी सारी विकत घेतली. उद्या बाया येतील त्यांना पैसे दे. दरिद्री नारायणाची दिवाळी होऊ दे.'' रामदास म्हणाला.

''रामदास, ही काय थट्टा आहे?'' दयाने प्रश्न केला.

''दया, थट्टेच्या वेळी थट्टा. मी सत्य सांगतो आहे. खादी घेतली. हे तुझ्या हातावर पैसे ठेवतो.'' असे म्हणून नोटांचे पुडके रामदासाने त्याच्या हाती दिले.

दयारामच्या डोळयांतील पाणी त्या नोटांवर पडून त्या पवित्र झाल्या. मित्राचा हात हाती घेऊन दया मुकेपणाने बसला होता. दोघे उठून खाली गेले.

''हिरा, घे हे पैसे. उद्या सूत घे.'' दयाने सांगितले.

''कोणी दिलं?'' त्याने विचारले.

''या शेटजींनी आपली सारी खादी खरेदी केली.'' दया म्हणाला.

''मला शेटजी म्हणू नका. साहेब म्हणू नका. मला भाऊ म्हणा.'' रामदासने सांगितले.

''रामदास, पैसे चोरून का आणलेस?'' पार्थाने विचारले.

''आमच्या पूर्वजांनी दरिद्री नारायणाचे चोरून नेले, ते पुन्हा मी दरिद्री नारायणाला आणून देत आहे. ज्याचा खरा माल त्याला परत देणे का चोरी?'' रामदासने प्रश्न केला.

''आज तरी जगात खरे साव चोर ठरले आहेत व चोरांना खुर्ची, लोड मानसन्मान मिळत आहे.'' दयाराम म्हणाला.

''हे सारं बदलणं म्हणजेच क्रांती. ही सारी उलथापालथ व्हायची आहे. आपण या क्रांतीतील सैनिक.'' पार्थ निश्चयाने म्हणाला.

दुसर्‍या दिवशी रामदास मुंबईकडे गेला. पंधरा-वीस रुपये त्याच्याजवळ होते. रामपूरला मी कळवीन तेव्हा खादी नीट बांधून पाठवा असे त्याने सांगून ठेवले होते. हिराने मायाबहिणींचे सूत घेतले. सर्वांची आनंदी दिवाळी झाली.

आश्रमाला, खादीला, चरक्या भगवानाला घराघरांतून दुवा मिळाला. रामदास घरी परत आला. परंतु बरोबर काही नव्हते.

''मुंबईहून रिकामासा आलास? पैसे चोरीला नाही ना गेले?'' गोविंदरावांनी विचारले.

''मागून माल येत आहे.'' रामदासने सांगितले.

बैलगाडी आली, खादीचा गठ्ठा उतरविण्यात आला. गाडी परत गेली.

''काय आहे यात भाऊ?'' शांतेने विचारले.

''यात मजा आहे.'' रामदास म्हणाला.

''सायकलसुध्दा का यात आहे?'' पित्याने विचारले.

''सारं यात आहे.'' रामदासने सांगितले.

गाठ सोडण्यात आली. त्यातून शुभ्र खादी बाहेर पडली.

''हे रे काय भाऊ?'' शांतेने विचारले.

''ही गरिबांची हृदयं.''तो म्हणाला.

''पाचशे रुपयांच्या का चिंध्या आणल्यास? गाढव आहेस. बापाला फसविलंस.'' गोविंदराव म्हणाले.

क्रांती

पांडुरंग सदाशिव साने
Chapters
क्रांती 1 क्रांती 2 क्रांती 3 क्रांती 4 क्रांती 5 क्रांती 6 क्रांती 7 क्रांती 8 क्रांती 9 क्रांती 10 क्रांती 11 क्रांती 12 क्रांती 13 क्रांती 14 क्रांती 15 क्रांती 16 क्रांती 17 क्रांती 18 क्रांती 19 क्रांती 20 क्रांती 21 क्रांती 22 क्रांती 23 क्रांती 24 क्रांती 25 क्रांती 26 क्रांती 27 क्रांती 28 क्रांती 29 क्रांती 30 क्रांती 31 क्रांती 32 क्रांती 33 क्रांती 34 क्रांती 35 क्रांती 36 क्रांती 37 क्रांती 38 क्रांती 39 क्रांती 40 क्रांती 41 क्रांती 42 क्रांती 43 क्रांती 44 क्रांती 45 क्रांती 46 क्रांती 47 क्रांती 48 क्रांती 49 क्रांती 50 क्रांती 51 क्रांती 52 क्रांती 53 क्रांती 54 क्रांती 55 क्रांती 56 क्रांती 57 क्रांती 58 क्रांती 59 क्रांती 60 क्रांती 61 क्रांती 62 क्रांती 63 क्रांती 64 क्रांती 65 क्रांती 66 क्रांती 67 क्रांती 68 क्रांती 69 क्रांती 70 क्रांती 71 क्रांती 72 क्रांती 73 क्रांती 74 क्रांती 75 क्रांती 76 क्रांती 77 क्रांती 78 क्रांती 79 क्रांती 80 क्रांती 81 क्रांती 82 क्रांती 83 क्रांती 84 क्रांती 85 क्रांती 86 क्रांती 87 क्रांती 88 क्रांती 89 क्रांती 90 क्रांती 91 क्रांती 92 क्रांती 93 क्रांती 94 क्रांती 95 क्रांती 96 क्रांती 97 क्रांती 98 क्रांती 99 क्रांती 100 क्रांती 101 क्रांती 102 क्रांती 103 क्रांती 104 क्रांती 105 क्रांती 106 क्रांती 107 क्रांती 108 क्रांती 109 क्रांती 110 क्रांती 111 क्रांती 112 क्रांती 113 क्रांती 114 क्रांती 115 क्रांती 116 क्रांती 117 क्रांती 118 क्रांती 119 क्रांती 120 क्रांती 121 क्रांती 122 क्रांती 123 क्रांती 124 क्रांती 125 क्रांती 126 क्रांती 127 क्रांती 128 क्रांती 129 क्रांती 130 क्रांती 131 क्रांती 132 क्रांती 133 क्रांती 134 क्रांती 135 क्रांती 136 क्रांती 137 क्रांती 138 क्रांती 139 क्रांती 140 क्रांती 141 क्रांती 142 क्रांती 143 क्रांती 144 क्रांती 145 क्रांती 146 क्रांती 147 क्रांती 148 क्रांती 149 क्रांती 150 क्रांती 151 क्रांती 152 क्रांती 153 क्रांती 154 क्रांती 155 क्रांती 156 क्रांती 157 क्रांती 158 क्रांती 159 क्रांती 160 क्रांती 161 क्रांती 162 क्रांती 163 क्रांती 164 क्रांती 165 क्रांती 166 क्रांती 167 क्रांती 168 क्रांती 169 क्रांती 170 क्रांती 171 क्रांती 172 क्रांती 173