Get it on Google Play
Download on the App Store

क्रांती 26

''असे मुक्या प्राण्यांना टोकणे वाईट. पांडबा, आपल्या गावात तरी बैलाला आर टोचायची नाही का नियम करा. पंजाबात, गुजरातेत बैलाला किती प्रेमाने सांभाळतात! त्याला टोचणार नाहीत पराणीने, त्याला शिवी देणार नाहीत तोंडाने.'' शांता म्हणाली.

''मालक म्हणतो, ''आज इतकं नांगरून झालंच पाहिजे.'' मग आम्ही काय करावं ताई?''

''आपण बंड करावं. गरीब प्राण्याची बाजू घ्यावी.'' शांता रागाने म्हणाली.

''आपल्या देशात गरीब माणसाची कोणी बाजू घेत नाही, तर गरीब प्राण्याची कोण घेणार?'' शंकरने विचारले.

''आपल्या देशात मुंग्यांना साखर पेरणारे आहेत. कबुतरांना धान्य ओतणारे आहेत; परंतु माणसांना उपाशी मारतात, सावकारीनं गळा कापतात.'' गणपत त्वेषाने बोलला.

''येऊ का मग शिकायला वेळ मिळताच?''

''ये.'' शांता म्हणाली.

आता पुरुषांचा वर्गही सुरू झाला. उत्साहाने लोक शिकू लागले. गावातील भिकू सुताराने फळे करून दिले. वर्गात शांतेने चित्र लावली. मोठया अक्षरातील म्हणी लावल्या. तेथे तिने दोन नकाशे टांगले. शांताच्या उत्साहाला सीमा नव्हती. ती पहाटे उठून गावात प्रभातफेरी काढी. साक्षरतेची गाणी म्हणे. मुलेमुली त्यांत सामील होत. गावात नवजीवन आले. नवप्रकाश आला. दिवाळीमध्ये दिवे लावायचे; ज्ञानाचा दिवा हा खरा दिवा. हिंदुस्थानातील शेकडा 90 लोकांजवळ ज्ञानाचा दिवा येईल त्या दिवशी खरी दिवाळी. त्या दिवशी आत्मदेवाची दिवाळी, शांता शिवतर गावात ज्ञानाच्या शिवशंकराची, त्या ज्ञानरूप मृत्युंजयाची स्थापना करीत होती. तिने खरी दिवाळी साजरी केली. शांता आपली सुट्टी अशी दवडीत होती. परंतु रामदास काय करीत होता?

रामदासने गोविंदरावांजवळ मुंबई-मद्रासकडे जाण्याचा हट्ट धरला. हो-ना करता करता परवानगी दिली.

''बाबा, भरपूर पैसे द्या बरोबर.'' तो म्हणाला.

''किती हवेत?'' गोविंदरावांनी विचारले.

''द्या पाचशे !'' रामदास म्हणाला.

''पाचशे?'' पित्याने आश्चर्याने विचारले.

''बाबा, मी एक सायकल आणीन. एक सोन्याचे घडयाळ हवे मला ते मागे कोण आले होते पाहुणे? ते मला घडयाळ नाही म्हणून हसले. बूट आणीन छान. कपडे शिवून आणीन. बाबा, तुम्हाला पण एक छानदार अगदी तलम धोतरजोडी आणीन. शांताला आणीन काही तरी. नकोत का पाचशे? हजारसुध्दा लागतील आणि गेलोच म्हणजे चांगलेसे नाटक, सिनेमा नको का बघायला? द्या ना बाबा !'' रामदास लडिवाळपणे म्हणाला.

क्रांती

पांडुरंग सदाशिव साने
Chapters
क्रांती 1 क्रांती 2 क्रांती 3 क्रांती 4 क्रांती 5 क्रांती 6 क्रांती 7 क्रांती 8 क्रांती 9 क्रांती 10 क्रांती 11 क्रांती 12 क्रांती 13 क्रांती 14 क्रांती 15 क्रांती 16 क्रांती 17 क्रांती 18 क्रांती 19 क्रांती 20 क्रांती 21 क्रांती 22 क्रांती 23 क्रांती 24 क्रांती 25 क्रांती 26 क्रांती 27 क्रांती 28 क्रांती 29 क्रांती 30 क्रांती 31 क्रांती 32 क्रांती 33 क्रांती 34 क्रांती 35 क्रांती 36 क्रांती 37 क्रांती 38 क्रांती 39 क्रांती 40 क्रांती 41 क्रांती 42 क्रांती 43 क्रांती 44 क्रांती 45 क्रांती 46 क्रांती 47 क्रांती 48 क्रांती 49 क्रांती 50 क्रांती 51 क्रांती 52 क्रांती 53 क्रांती 54 क्रांती 55 क्रांती 56 क्रांती 57 क्रांती 58 क्रांती 59 क्रांती 60 क्रांती 61 क्रांती 62 क्रांती 63 क्रांती 64 क्रांती 65 क्रांती 66 क्रांती 67 क्रांती 68 क्रांती 69 क्रांती 70 क्रांती 71 क्रांती 72 क्रांती 73 क्रांती 74 क्रांती 75 क्रांती 76 क्रांती 77 क्रांती 78 क्रांती 79 क्रांती 80 क्रांती 81 क्रांती 82 क्रांती 83 क्रांती 84 क्रांती 85 क्रांती 86 क्रांती 87 क्रांती 88 क्रांती 89 क्रांती 90 क्रांती 91 क्रांती 92 क्रांती 93 क्रांती 94 क्रांती 95 क्रांती 96 क्रांती 97 क्रांती 98 क्रांती 99 क्रांती 100 क्रांती 101 क्रांती 102 क्रांती 103 क्रांती 104 क्रांती 105 क्रांती 106 क्रांती 107 क्रांती 108 क्रांती 109 क्रांती 110 क्रांती 111 क्रांती 112 क्रांती 113 क्रांती 114 क्रांती 115 क्रांती 116 क्रांती 117 क्रांती 118 क्रांती 119 क्रांती 120 क्रांती 121 क्रांती 122 क्रांती 123 क्रांती 124 क्रांती 125 क्रांती 126 क्रांती 127 क्रांती 128 क्रांती 129 क्रांती 130 क्रांती 131 क्रांती 132 क्रांती 133 क्रांती 134 क्रांती 135 क्रांती 136 क्रांती 137 क्रांती 138 क्रांती 139 क्रांती 140 क्रांती 141 क्रांती 142 क्रांती 143 क्रांती 144 क्रांती 145 क्रांती 146 क्रांती 147 क्रांती 148 क्रांती 149 क्रांती 150 क्रांती 151 क्रांती 152 क्रांती 153 क्रांती 154 क्रांती 155 क्रांती 156 क्रांती 157 क्रांती 158 क्रांती 159 क्रांती 160 क्रांती 161 क्रांती 162 क्रांती 163 क्रांती 164 क्रांती 165 क्रांती 166 क्रांती 167 क्रांती 168 क्रांती 169 क्रांती 170 क्रांती 171 क्रांती 172 क्रांती 173