सुत्तनिपात 144
पाली भाषेतः-
७१७ अलीनचित्तो च सिया न चापि बहु चिन्तये।
निरामगन्धो असितो ब्रह्मचरियपरायणो।।३९।।
७१८ एकासनस्स सिक्खेथ समणोपासनस्स च।
एकत्तं मोनमक्खातं एको चे १अभिरमिस्सति।।४०।।(१ अ.-अभिरामस्ससि.)
७१९ अथ भासिहि दस दिसा
सुत्वा धीरानं निग्घोसं झायीनं कामचागिन२।(२ रो.-कामचागीनं.)
ततो हिरिं च सद्धं च भिय्यो कुब्बेथ मामको।।४१।।
७२० तं नदीहि विजानाथ सोब्भेसु पदरेसु च।
सणन्ता यन्ति कुस्सोब्भा तुण्ही याति महोदधि।।४२।।
मराठी अनुवादः-
७१७ चित्त जागृत ठेवावें पण फार चिन्तनही करूं नये; निरामगंध, अनाश्रित आणि ब्रह्मचर्यपरायण व्हावें. (३९)
७१८ एकांतवासाची व श्रमण ज्याची उपासना करतात अशा (ध्यानचिंतनाची) शिकवण मनांत बाळगावी. एकाकीपणाला मौन म्हणतात. जर एकाकी राहण्यांत तुला आनंद वाटू लागेल;(४०)
७१९ तर ध्यानरत कामत्यागी धीरांचें भाषण ऐकून तूं दशदिशा प्रकाशित करशील. तरी (त्या स्थितीस पोहोंचलेल्या) माझ्या श्रावकानें ही (पापलज्जा) आणि श्रद्धा वाढवावी.(४१)
७२० तें नदीच्या (उपमेनें) जाणावें. ओढे खांचखळग्यांतून व खिंडींतून मोठा आवाज करीत वाहतात; पण मोठ्या नद्या संथपणें वाहतात.(४२)
पाली भाषेतः-
७२१ यदूनकं तं सणति यं पूरं सन्तमेव तं।
अड्ढकुंभूपमो बालो रहदो पूरो व पण्डितो।।४३।।
७२२ यं समणो बहु भासति उपेतं अत्थसंहितं।
जानं सो धम्मं देसेति जानं सो बहु भासति।।४४।।
७२३ यो च जानं यतत्तो१( सी.-संयतत्तो) जानं न बहु भासति।
स मुनि मोनमरहति स मुनि मोन२मज्झगा ति।।४५।।(२ म.-मुनं.)
नालकसुत्तं निट्ठितं।
७२२ श्रमण (बुद्ध) जें पुष्कळ बोलतो, तें हितयुक्त आणि अर्थयुक्त आहे असें जाणून बोलतो. जाणून तो धर्मोपदेश करतो, व जाणून पुष्कळ बोलतो. (४४)
७२३ जो संयतात्मा जाणत असतां पुष्कळ बोलत नाहीं, तो मुनि मौनार्ह होय; त्या मुनीनें मौन प्राप्त केलें आहे.’(४५)
नालकसुत्त समाप्त
७१७ अलीनचित्तो च सिया न चापि बहु चिन्तये।
निरामगन्धो असितो ब्रह्मचरियपरायणो।।३९।।
७१८ एकासनस्स सिक्खेथ समणोपासनस्स च।
एकत्तं मोनमक्खातं एको चे १अभिरमिस्सति।।४०।।(१ अ.-अभिरामस्ससि.)
७१९ अथ भासिहि दस दिसा
सुत्वा धीरानं निग्घोसं झायीनं कामचागिन२।(२ रो.-कामचागीनं.)
ततो हिरिं च सद्धं च भिय्यो कुब्बेथ मामको।।४१।।
७२० तं नदीहि विजानाथ सोब्भेसु पदरेसु च।
सणन्ता यन्ति कुस्सोब्भा तुण्ही याति महोदधि।।४२।।
मराठी अनुवादः-
७१७ चित्त जागृत ठेवावें पण फार चिन्तनही करूं नये; निरामगंध, अनाश्रित आणि ब्रह्मचर्यपरायण व्हावें. (३९)
७१८ एकांतवासाची व श्रमण ज्याची उपासना करतात अशा (ध्यानचिंतनाची) शिकवण मनांत बाळगावी. एकाकीपणाला मौन म्हणतात. जर एकाकी राहण्यांत तुला आनंद वाटू लागेल;(४०)
७१९ तर ध्यानरत कामत्यागी धीरांचें भाषण ऐकून तूं दशदिशा प्रकाशित करशील. तरी (त्या स्थितीस पोहोंचलेल्या) माझ्या श्रावकानें ही (पापलज्जा) आणि श्रद्धा वाढवावी.(४१)
७२० तें नदीच्या (उपमेनें) जाणावें. ओढे खांचखळग्यांतून व खिंडींतून मोठा आवाज करीत वाहतात; पण मोठ्या नद्या संथपणें वाहतात.(४२)
पाली भाषेतः-
७२१ यदूनकं तं सणति यं पूरं सन्तमेव तं।
अड्ढकुंभूपमो बालो रहदो पूरो व पण्डितो।।४३।।
७२२ यं समणो बहु भासति उपेतं अत्थसंहितं।
जानं सो धम्मं देसेति जानं सो बहु भासति।।४४।।
७२३ यो च जानं यतत्तो१( सी.-संयतत्तो) जानं न बहु भासति।
स मुनि मोनमरहति स मुनि मोन२मज्झगा ति।।४५।।(२ म.-मुनं.)
नालकसुत्तं निट्ठितं।
मराठीत अनुवाद :-
७२१ जें उथळ तें खळखळतें, पण जें गंभीर तें संथच असतें. मूर्ख अर्ध्या घड्याप्रमाणें (खळखळतो); पण सुज्ञ गंभीर जलहृदाप्रमाणें (शांत असतो).(४३)७२२ श्रमण (बुद्ध) जें पुष्कळ बोलतो, तें हितयुक्त आणि अर्थयुक्त आहे असें जाणून बोलतो. जाणून तो धर्मोपदेश करतो, व जाणून पुष्कळ बोलतो. (४४)
७२३ जो संयतात्मा जाणत असतां पुष्कळ बोलत नाहीं, तो मुनि मौनार्ह होय; त्या मुनीनें मौन प्राप्त केलें आहे.’(४५)
नालकसुत्त समाप्त