सुत्तनिपात 102
पाली भाषेत :-
५१५. सब्बत्थ उपेक्खको सतीमा | न सो हिंसति किंचि सब्बलोके |
तिण्णो समणो अनाविलो | उस्सदा यस्स न सन्ति सोरतो सो ||६
५१६. यस्सिन्द्रियानि भावितानि | अज्झत्तं बहिध्दा च सब्बलोके |
निब्बिज्ज१(१ अ.-निब्बिज्झ.) इमं परं च लोकं | कालं कंखति भावितो स दन्तो ||७||
५१७. कप्पानि विचेय्य केवलानि | संसारं दुभयं चुतूपपातं |
विगतरजमनंगणं विसुध्दं | पत्तं जातिक्खयं तमाहु बुध्दं ||८||
अथ खो सभियो परिब्बाजको भगवतो भासितं अभिनन्दित्वा अनुमोदित्वा अत्तमनो पमोदितो उदग्गो पीतिसोमनस्सजातो भगवन्तं उत्तरिं पञ्हं पुच्छि -
मराठीत अनुवाद :-
५१५. जो सर्व ठिकाणीं उपेक्षायुक्त आणि स्मृतिमान् होऊन या सर्व जगांत कोणाचीही हिंसा करीत नाहीं, जो श्रमण उत्तीर्ण व अनाविल, आणि ज्यासा (रागद्वेषादिक) उत्सद१(१ लाभ, द्वेष, मोह, अहंकार, कुदृष्टि, क्लेश आमि दुश्चरित हे सात उत्सद जाणावेत.) नाहींत, तो सुशान्त होय. (६)
५१६. या सर्व जगांत ज्याची इंद्रियें, बाह्य व अभ्यंतरीचीं, आटोक्यांत आलीं. व इहलोक व परलोक ह्याबद्दल उबग२(२. टीकाकार ‘निब्बिज्झ’ असा पाठ घेऊन ‘इहलोक व परलोक जाणून’ असा अर्थ करतो.) उत्पन्न होऊन जो भावितात्मा मरणाची प्रतीक्षा करतो, तो दान्त होय. (७)
५१७. सकल विकल्प, संसार व (त्याबरोबरच येणारें) जन्म आणि मरण हीं दोन्ही जाणून व विगतरज, निष्पाप, आणि विशुद्ध होऊन जो जन्मक्षय पावलेला आहे, त्यास बुद्ध म्हणतात. (८)
त्यावर सभिय परिव्राजकानें भगवन्ताच्या बोलण्याचें अभिनंदन आणि अनुमोदन करून व हृष्ट, तुष्ट, उल्हासित आणि प्रीतिसौमनस्ययुक्त होऊन भगवन्ताला आणखी प्रश्न विचारला.
५१५. सब्बत्थ उपेक्खको सतीमा | न सो हिंसति किंचि सब्बलोके |
तिण्णो समणो अनाविलो | उस्सदा यस्स न सन्ति सोरतो सो ||६
५१६. यस्सिन्द्रियानि भावितानि | अज्झत्तं बहिध्दा च सब्बलोके |
निब्बिज्ज१(१ अ.-निब्बिज्झ.) इमं परं च लोकं | कालं कंखति भावितो स दन्तो ||७||
५१७. कप्पानि विचेय्य केवलानि | संसारं दुभयं चुतूपपातं |
विगतरजमनंगणं विसुध्दं | पत्तं जातिक्खयं तमाहु बुध्दं ||८||
अथ खो सभियो परिब्बाजको भगवतो भासितं अभिनन्दित्वा अनुमोदित्वा अत्तमनो पमोदितो उदग्गो पीतिसोमनस्सजातो भगवन्तं उत्तरिं पञ्हं पुच्छि -
मराठीत अनुवाद :-
५१५. जो सर्व ठिकाणीं उपेक्षायुक्त आणि स्मृतिमान् होऊन या सर्व जगांत कोणाचीही हिंसा करीत नाहीं, जो श्रमण उत्तीर्ण व अनाविल, आणि ज्यासा (रागद्वेषादिक) उत्सद१(१ लाभ, द्वेष, मोह, अहंकार, कुदृष्टि, क्लेश आमि दुश्चरित हे सात उत्सद जाणावेत.) नाहींत, तो सुशान्त होय. (६)
५१६. या सर्व जगांत ज्याची इंद्रियें, बाह्य व अभ्यंतरीचीं, आटोक्यांत आलीं. व इहलोक व परलोक ह्याबद्दल उबग२(२. टीकाकार ‘निब्बिज्झ’ असा पाठ घेऊन ‘इहलोक व परलोक जाणून’ असा अर्थ करतो.) उत्पन्न होऊन जो भावितात्मा मरणाची प्रतीक्षा करतो, तो दान्त होय. (७)
५१७. सकल विकल्प, संसार व (त्याबरोबरच येणारें) जन्म आणि मरण हीं दोन्ही जाणून व विगतरज, निष्पाप, आणि विशुद्ध होऊन जो जन्मक्षय पावलेला आहे, त्यास बुद्ध म्हणतात. (८)
त्यावर सभिय परिव्राजकानें भगवन्ताच्या बोलण्याचें अभिनंदन आणि अनुमोदन करून व हृष्ट, तुष्ट, उल्हासित आणि प्रीतिसौमनस्ययुक्त होऊन भगवन्ताला आणखी प्रश्न विचारला.