Get it on Google Play
Download on the App Store

अध्याय १५

श्रीगणेशाय नमः । श्रीमत्त्रिपुरसुंदर्यै नमः ।

जयजयाजी संकटहरणा । जगत्कारणा विश्वभूषणा । सिद्धिबुद्धी आनंदवर्धना । मनमोहना गणपती ॥१॥

सिद्धिबुद्धी कुचदुर्गविहारा । सच्चिदानंदा परात्परा । मनविश्रामा लंबोदरा । विश्वंभरा सुखाब्धे ॥२॥

श्रोते व्हावे सावचित्त । पुढे ऐकावे गोड चरित्र । पार्वती म्हणे गा तात । कथी चरित्र इंदुमतीचे ॥३॥

हिमालय म्हणे गे कन्यके । इंदुमती विव्हल सदा शोके । द्वादशवर्षे लोटता दुःखे । कर्म खंडले तियेचे ॥४॥

नारद करिता पलाटण । प्रवेशला तिचे भुवन । इंदुमती तयासि पाहून । करी नमन सलज्ज ॥५॥

करोनिया अधोवदन । उभी राहिली कर जोडून । रहित सौभाग्यचिन्ह पाहून । सुहास्यवदन बोले ऋषी ॥६॥

कनकलतिके कुरंगनयने । भुजंगवेणी इंदुवदने । बिंबाधरे मणिमयरदने । का गे भूषणे त्यागिली ॥७॥

भाळी लावी रक्तकुंकुम । तळी रेखी मृगमदोत्तम । सौभाग्य शोभा करी परम । करी कंकणे भरी का ॥८॥

ऐकोन नारदाची वाणी । स्फुंदस्फुंदोन रडे तरुणी । म्हणे करू कसी करणी । विपरीत ऋषिवर्या ॥९॥

राक्षसाची भीती पावला । माझा पती जळात पडला । पुन्हा वरता नाही आला । जळी बुडाला तडागी ॥१०॥

जीतपणाची न लागता खबर । कैसा करु गा शृंगार । ऐकूनिया धातृकुमर । प्रत्युत्तर बोले तिसी ॥११॥

जीत तुझा प्राणेश्वर । आहे शृंगार करी सत्वर । ऐकोनि साधूचे उत्तर । विश्वास थोर मानिला तिणे ॥१२॥

आदर्श घेऊनिया सुंदरी । निढळी रेखी कुंकुमचिरी । रत्‍नजडीत अलंकारी । ठाईठाई शृंगारली ॥१३॥

सौभाग्यभूषणे अलंकृत । नारदासि करी दंडवत । मुनि आशीर्वाद देत । सौभाग्य अद्भुत वाढो तुझे ॥१४॥

इंदुमती म्हणे मुनिवरिष्ठा । आता खंडी माझ्या कष्टा । तुझे वचनी माझी निष्ठा । केली प्रतिष्ठा प्रमोदाची ॥१५॥

माझा नाथ आहे कोठे । हे कथिजे मुनिश्रेष्ठे । जेणे व्रते माझी संकटे । खंडोन सुख पावेन मी ॥१६॥

येरू म्हणे वो सुंदरी ऐक । तुवा उपासावा विनायक । श्रावण शुक्ल चतुर्थी अलोलिक । व्रतारंभ दिवस तो ॥१७॥

ते दिवसापासून मासवधी । भाद्रपद शुक्ल चतुर्थी वरी साधी । नित्य मृण्मय गणपति आराधी । कार्यसिद्धी होय तेणे ॥१८॥

करोनिया मंगलस्नान । शुद्धवस्त्र परिधान । नित्यकर्म आचरोन । व्रतनिधान आचरे मग ॥१९॥

सद्विप्राचेनि मुखे । श्रवण करोनि विधान हरिखे । राजोपचारे देखे । विघ्नहरण पूजावा ॥२०॥

ऐसे करिसी सांग व्रत । तरी तुष्टोनि एकदंत । तुझा तुज पाववील कांत । निश्चितार्थ हा जाणे ॥२१॥

ऐसा सांगोन व्रतमहिमा । संतोषविली चंद्रांगदरामा । नारद गेला विष्णुधामा । मग ती भामा व्रत करी ॥२२॥

अष्टांगभावे करिता व्रत । एक मास लोटता एकदंत । प्रसाद करी दीननाथ । नागकन्यास देत सुबुद्धी ॥२३॥

त्याणी त्याचा निश्चय पाहुनी । रायास म्हणती नितंबिनी । तू येथे व्यर्थ राहुनी । आमचे नयनी दुःख देसी ॥२४॥

येथूनि तुवा आता जावे । मग जलतरवारु तयासवे । वस्त्रालंकार तयासि बरवे । देऊनिया बोळविला ॥२५॥

राजा निघोन सराबाहेर । लक्षोनि पातला निजनगर । उपवनी जाऊनि सत्वर । तुरंगाखाली उतरला ॥२६॥

तेथे होते ग्रामस्थजन । त्याणी राजा अवलोकुन । म्हणती हा कोठील कोण । स्वरूपे पूर्ण मन्मथसा ॥२७॥

राजा पुसे तयांसी । इंदुमती माझी गुणैकराशी । सुखी आहे सपुत्रेशी । सांगा मजसी लवलाहे ॥२८॥

ऐसे त्याचे ऐकता वचन । मग ओळखती तयासि जन । जाऊन कथिती इंदुमती लागुन । प्राणजीवन आले तुझे ॥२९॥

ऐसी ऐकता पीयुषवाणी । आनंदे वोसंडली तरुणी । प्रेमे नेत्री गळे पाणी । म्हणे कोणी आणा त्याशी ॥३०॥

इंदुमतीस कैसे भासले । की प्राण जाता परतले । वियोगानळे जळता वर्षले । जन तदा गमन घन ॥३१

शृंगार करूनि लवलाही । सत्पुत्र अमात्य सेना पाही । घेऊनिया चालली पायी । लागली घाई वाद्यांची ॥३२॥

नगर शृंगारले वाडेकोडे । घातले कुंकुमकस्तुरीचे सडे । सुवासिनी चालती मागेपुढे । मध्ये चमके गजगामिनी ॥३३॥

जेथे होता भूपती । तेथे येऊनिया इंदुमती । मस्तक ठेवी चरणाप्रती । अतिप्रीती करूनिया ॥३४॥

राये ह्रदयी आलिंगिता । पुष्ट जाहली राजकांता । प्रमादे पावली ती उभयता । ते आता वर्णू किती ॥३५॥

प्रजामात्यसह राजकुमरे । चरण सेविले नमस्कारे । गजस्कंधी वधुवरे । तैसी दोघे आरूढली ॥३६॥

चंद्रांगद आणि इंदुमती । गजस्कंधी मिरवत जाती । वरी चामरे ढाळताती । वाद्ये वाजती सुस्वर ॥३७॥

पुढे गजांचे गजघंट । वंशावली वर्णिती भाट । त्यामागे तुरंगारूढ भट । अतिसुभट चालती ॥३८॥

रावराणी आनंदे मिरवत । प्रवेशले तेव्हा नगरात । वेत्रधारी पुढे धावत । असंख्यात ते वेळी ॥३९॥

गवाक्षी उभ्या नगरनारी । रत्‍नदीप घेऊन करी । आनंदे ओवाळिती सुंदरी । पुष्पे शिरी वोपिताती ॥४०॥

मग प्रवेशले निजमंदिरी । भावे वंदिला विघ्नारी । परिपूर्ण व्रत करी । राजसुंदरी ते काळी ॥४१॥

करूनिया उद्यापन । लक्षानुलक्ष विप्रभोजन । सौभाग्यवायने सुवासिनीजन । प्रीती करून गौरवितसे ॥४२॥

राये भांडार फोडोन । सुखी केले याचकजन । वस्त्राभरणे भूमिदान । विप्रालागोन दीधली ॥४३॥

देऊन अमित धनास । सुखी केले आप्तजनास । वस्त्रालंकारे सकल दास । परम सुखास पावविले ॥४४॥

नित्यकर्मे सारोनि सारी । मग प्रवेशला भोगमंदिरी । अंकी इंदुमती सुंदरी । अलंकारी साजिरी ॥४५॥

श्रीगणेशप्रसादे । अनुवादती आनंदे । गहिवरोनिया स्फुंदे । इंदुमती तेधवा ॥४६॥

वियोगकाळींची दुःखगती । परस्परे तेव्हा सांगती । मग पावोनि आनंद चित्ती । क्रीडा करिती अतिप्रीती ॥४७॥

बाह्यभोग अंतरंग । भोगिता जाहला दुःखत्याग । मग सुख भोगिती अव्यंग । सिद्धिबुद्धीरंगप्रसादे ॥४८॥

पर्वत म्हणे गे आत्मजे । कृपा करिता गणराजे । त्याचे मग महद्‌दुःख लाजे । तो विराजे सुखामाजी ॥४९॥

जेणे व्रते इंदुमतीला । दयापन्न गणराज पावला । त्याच करोनि व्रताला । तुवा शिवाला पावावे ॥५०॥

ऐसे तातमुखे पार्वती । ऐकोन व्रत जाहली आचरती । तेणे तुष्टला गणपती । हैमवतीसि ते काळी ॥५१॥

निघोन महापर्वतदरी । तप करीत होता मन्मथारी । त्याचे ह्रदयाभीतरी । प्रपंच गिरी उंचावला ॥५२॥

ह्रदयी आठविता त्रिपुरसुंदरी । जपतपध्यान राहिले दुरी । उश्वास टाकोन दीर्घ स्वरी । चारी दिशा पाहे शिव ॥५३॥

उदास जाहली चित्तवृत्ती । दशदिशा धुंद भासती । वसंत वनी त्रास देती । कळा जाळिती चंद्राच्या ॥५४॥

आठवोनि अपर्णेचे गुण । सद्गद जाहला भोगीभूषण । मग नंदीवर बैसोन । नगजे समीप पातला ॥५५॥

पाहूनिया मुंडमाली । नगजा अत्यंत आनंदली । न सावरत धाविन्नली । पदी घातली मिठी तिणे ॥५६॥

शिवे देऊन आलिंगन । केले कालीचे समाधान । देव वर्षती सुमने घन । अप्सराजन नृत्य करिती ॥५७॥

प्रकृतिपुरुष जाहले एक । जगी विस्तारले कौतुक । प्रसन्न होता गणनायक । सुख अलोलिक संसारी ॥५८॥

जन्मा येऊनिया प्राणी । जो न स्मरे मोदकपाणी । त्या नराची व्यर्थ काहणी । उगीच वाणी चावळे त्याची ॥५९॥

स्वस्तिश्रीगणेशप्रतापग्रंथ । गणेशपुराणसंमत । उपासनाखंड रसभरित । पंचदशोध्याय गोड हा ॥६०॥

श्रीगजाजनार्पणमस्तु । शुभंभवतु । श्रीदत्तप्रसन्न ॥ अध्याय १५ ओव्या ॥६०॥

श्री गणेश प्रताप

भगवान दादा
Chapters
प्रस्तावना अध्याय १ अध्याय २ अध्याय ३ अध्याय ४ अध्याय ५ अध्याय ६ अध्याय ७ अध्याय ८ अध्याय ९ अध्याय १० अध्याय ११ अध्याय १२ अध्याय १३ अध्याय १४ अध्याय १५ अध्याय १६ अध्याय १७ अध्याय १८ अध्याय १९ अध्याय २० अध्याय २१ अध्याय २२ क्रीडाखंड अध्याय ४ क्रीडाखंड अध्याय ५ क्रीडाखंड अध्याय ६ क्रीडाखंड अध्याय ७ क्रीडाखंड अध्याय ८ क्रीडाखंड अध्याय ९ क्रीडाखंड अध्याय १० क्रीडाखंड अध्याय ११ क्रीडाखंड अध्याय १२ क्रीडाखंड अध्याय १३ क्रीडाखंड अध्याय १४ क्रीडाखंड अध्याय १५ क्रीडाखंड अध्याय १६ क्रीडाखंड अध्याय १७ क्रीडाखंड अध्याय १८ क्रीडाखंड अध्याय १९ क्रीडाखंड अध्याय २० क्रीडाखंड अध्याय २१ क्रीडाखंड अध्याय २२ क्रीडाखंड अध्याय २३ क्रीडाखंड अध्याय २४ क्रीडाखंड अध्याय २५ क्रीडाखंड अध्याय २६ क्रीडाखंड अध्याय २७ क्रीडाखंड अध्याय २८ क्रीडाखंड अध्याय २९ क्रीडाखंड अध्याय ३० क्रीडाखंड अध्याय ३१ क्रीडाखंड अध्याय ३२ क्रीडाखंड अध्याय ३३ क्रीडाखंड अध्याय ३४