Get it on Google Play
Download on the App Store

वर्डसवर्थचें फुलपांखरुं

'' .... ओ ! स्प्लेंडिड ! ब्यूटिफुल ! - छे ! वर्डसवर्थची कविता म्हणजे काय ! - मौज आहे ! फारच सुंदर, फारच उत्कृष्ट ! या महाकवीचें अंतःकरण किती प्रेमळ - अगदी मेणासारखें आहे नाहीं ? आनंदामध्यें इकडून तिकडे धिरट्या घालणार्‍या सूक्ष्म अशा किड्याला अगर मुंगीला, किंचित् कोणी अडथळा केला, तर या कवीच्या हदयाला लागलीच चटका बसून, अश्रूंनी डबडबलेले नेत्र त्याच्या कवितेंत ठिकठिकाणी कसे स्पष्ट दिसतात ! - हीच पहा की ' फूलपाखरुं ' ही कविता - किती बहारीची आहे ! ही एकच काय, वर्डसवर्थच्या सर्वच कविता गोड, मधुर, रसानें भरलेल्या आहेत ! - म्हणे माझी बहिण एमिलाईन आमच्या बागेंत बागडणार्‍या फूलपाखराला - त्याच्या पंखावर बसलेली धूळ प्रेमानें हळूच पुसावयालासुद्धां बोट लावीत नसे ! कां ? तर आपल्या नखाचा स्पर्श होऊन त्या बिचार्‍याचा नाजूक पंख कदाचित् दुखावेल - आणि त्याच्या आनंदाचा विरस होईल ! अहाहा ! वर्डसवर्थ कवीची सृष्टि, म्हणजे जिकडे तिकडे आनंद आहे ! धन्य तो कवि, आणी धन्य तो इंग्लंड देश ! खरोखर, अशा कवीच्या अघ्ययनानें खडक देखील मेण होऊन जाईल ! मग माणूस तर - अरे ! हें काय ? या पुस्तकांत हा ढेंकूण कोठून आला ? - हा थांब चोरा ! पळून जातोस काय ? अस्सा ! बरा सांपडलास ! आतां जा कसा पळून जातोस तो ! तरी म्हटलें सकाळी येवढें चावत काय होतें ! द्यावें याला खिडकीवाटें टाकून नाहीं ? - नको नाहीं तर, तसें नको ! कारण, हा पुनः घरांत येऊन चावेल ! चिरडून टाकूं ? इश ! हाताला उगीच घाण येईल अशानें ! मग ? - हां हां ! या दिव्यांतल्या चिमणीवाटें द्यावा आंत फेंकून ! म्हणजे चांगला भाजून मरेल ! पहा, पहा ! कसा चिकटून बसला आहे तो ! पडतो आहे का खालीं ? - स्स् ! हाय ! बोट जेवायची तयारी झाली ! - चला तर लवकर, - आपल्याला काय, जेवण झाल्यावर आणखी वर्डसवर्थ वाचूं !.... ''

१० जानेवारी १९१२

दिवाकरांच्या नाट्यछटा

दिवाकर
Chapters
परिचय महासर्प एका हलवायाचें दुकान एः ! फारच बोबा ! आनंद ! कोठें आहे येथें ? म्हातारा इतुका न । अवघें पाउणशें वयमान ॥ मग तो दिवा कोणता ? दिव्याभोंवती पतंग उडत आहेत अहो, आज गिर्‍हाईकच आलें नाही ! अहो कुंभारदादा ! असे कां बरें रडतां ? तनू त्यागितं कीर्ति मागें उरावी कार्ट्या ! अजून कसें तुला जगांतलें ज्ञान नाहीं ? किती रमणीय देखावा हा ! - पण इकडे ? अशा शुभदिनी रडून कसें चालेल ? बाळ ! या नारळाला धक्का लावूं नकोस बरें ! सगळें जग मला दुष्ट नाहीं का म्हणणार ? देवा ! मीच मंगळ जर जन्माला आलों नसतों - ! मुंबईत मजा गमतीची । जीवाची हौस करण्याची ॥ म्याऊं - म्याऊं - म्याऊं ! जातिभेद नाही कोठें ? कोकिलाबाई गोडबोले वर्डसवर्थचें फुलपांखरुं फाटलेला पतंग चिंगी महिन्याची झाली नाहीं तोच ओझ्याखाली बैल मेला ! कोण मेलें म्हणजे रडूं येत नाही. शेवटची किंकाळी ! पाण्यांतील बुडबुडे रिकामी आगपेटी पंत मेले - राव चढले झूट आहे सब् ! पोरटें मुळावर आलें ! '' शिवि कोणा देऊं नये ! '' एका नटाची आत्महत्या कशाला उगीच दुखवा ! फ्रान्स ! - सैन्य ! जोजफीन ! असें केल्याशिवाय जगांत भागत नाही ! एका दृष्टीनें साहाय्यच केलें आहे ! पण बॅट् नाहीं ! नासलेलें संत्रें स्वर्गांतील आत्मे ! कारण चरित्र लिहायचें आहे ! माझी डायरेक्ट मेथड ही ! हें काय उगीचच ? तेवढेंच ' ज्ञानप्रकाशां ' त ! काय ! पेपर्स चोरीस गेले ? हें काय सांगायला हवें ! सायकॉलॉजिकली ! त्यांत रे काय ऐकायचंय ! बोलावणं आल्याशिवाय नाहीं ! यांतही नाहीं निदान - ?