कार्ट्या ! अजून कसें तुला जगांतलें ज्ञान नाहीं ?
'' .... थांब ! अशानें थोडाच तूं ताळ्यावर येणार आहेस ! नुसत्या छडीनें नाहीं भागायचें - चांगला या चाबकानेंच तुला सडकला पाहिजे ! - चूप ! खबरदार ओरडशील तर ! आणलीस तापवलेली पळी ? ठीक. आण ती इकडे ! धर याला नीट, - अस्सा ! चांगला चरचरुन डाग बसला तोंडाला ! - रडूं दे, रडूं दे लागेल तितका ! काय ग, या त्रिंब्याला अक्कल तरी केव्हां येणार ? आतां का हा लहान आहे ? चांगला सहा वर्षाचा घोडमा झाला आहे ! पण अजून कसें तें व्यवहारज्ञान नाहीं ! - नाहीं पण मी म्हणतों, कांहीं जरुर पडली होती मध्यें बोलण्याची याला ? मी इकडे गणपतरावांना सांगतों आहे कीं, तुमची दहा रुपयांची नोट पडलेली इथें कांहीं कोणाला सांपडली नाहीं म्हणून ! पण इतक्यांत आमचे हे दिवटे चिरंजीव आले ना ! आल्याबरोबर यानें त्या गृहस्थाला सांगितलें कीं, - तरी मी इकडे चांगला डोळ्यांनी दाबतों आहें ! - पण या गाढवाचें लक्ष असेल तर ! - म्हणे ' तुमच्या खिशांतून काल कागद पडला होता, तो किनई मी बाबांच्याजवळ नेऊन दिला ' - चूप बैस ! खोटें बोलतोस आणखी ? असें नाहीं तूं त्यांना म्हणालास ? - अग यानें सांगितल्याबरोबर, माझ्या जीवाची कोण इकडे त्रेधा ! मग कांहीं तरी आठवल्यासारखे केलें, मुद्दाम कागदपत्रांची दहापांच पुडकीं उलथी पालथी केलीं, अन् खिशांत असलेली नोट हळूच कशी तरी त्या गणपतरावांना काढून दिली ! - असा संताप आला होता त्या वेळेला या कार्ट्याचा ! - पण त्यांच्या देखत ' नेहमीं अशींच मला शहाणपणानें आठवण करीत जा बरें बाळ ! ' असें म्हणून ते जाईपर्यंत या त्रिंब्याची मला वरचेवर पाठ थोपटावी लागली ! कशी लक्ष्मी चांगली घरांत चालून आली होती ! - पण या कार्ट्यापायीं; - अरे कार्ट्या ! अजून कसें तुला जगांतलें ज्ञान नाहीं ! - तें कांही नाहीं ! या पोरट्यांना उठतां बसतां नेहमीं सडकलेंच पाहिजे ! त्याशिवाय नाहीं यांना जगांतलें ज्ञान यायचें ! - स्वयंपाक झाला आहे म्हणतेस ? चला तर घ्या आटपून. चंडिकेश्वराच्या देवळांत लवकर मला गेलेंच पाहिजे ! आजपासून तिथें प्रख्यात काशीकरशास्त्री श्रीमदभगवद्गीतेवर पुराण सांगायला सुरुवात करणार आहेत ! चला तर लवकर ! - ' त्रिंब्या, थांबलें कीं नाही तुझें अजून रडणें ? का पाहिजे आहेत तडाखे आणखी ? '.... ''
१८ नोव्हेंबर १९११