कोकिलाबाई गोडबोले
'' .... मेले हात धुऊन पाठीस लागले आहेत जसे ! काडीइतकें सुद्धां कार्ट्यापासून सुख नाहीं ! - कस्सें, करुं तरी कसें आतां ! जेवा मुकाट्यानें ! नाहीं तर चांगली फुंकणी घालीन पाठीत एकेकाच्या ! - काय, काय म्हटलेंस गण्या ? - मेल्या ! मी मोठमोठ्यांनें ओरडते का ? - ऊं ! - चूप ! ओक्साबोक्शी रडतो आहे मेला ! जीव गेला ? का घालूं आणखी पाठींत ? - काग वेणे ? गप कां बसलीस ? - भाकरीवर तूप हवें ? - मेलें माझें तोंड नाही धड आतां ! बापानें ठेवलें आहे तूप तुझ्या टवळे ! तूप पाहिजे नाहीं ? हें घे ! - गप्प ! नाहीं तर आणखी रपके घालीन चांगले ! - मिटलें का नाही तोंड ? का अस्सा आणखी ! - हात तुला घातले चुलींत नेऊन अवदसे ! - कोण आहे ? कोण हांका मारते आहे बाहेर ? - आहेत हो, आहेत ! आलें, आलें ! - या पोरट्यांच्या गागण्यानें अमळ ऐकूं येईल तर ना ? लग्न होऊन घरांत आल्यापासून सारखी पाहत आहें, रात्रंदिवस मेला जंजाळ पाठीमागे ! - सांडलेंस पाणी ? - बाई ! बाई ! भंडावून सोडलें आहे या पोरट्यांनी - ! पहा, आहे ? नीट मुकाट्यानें जेवायचें, त्या मिटक्या रे कशाला वाजवायच्या ? - थांब !! हा झारा तापवून चांगला चरचरुन डाग देतें तोंडाला ! - दळिद्री कारटी ! खाऊन पिऊन मेली झालीं आहेत पहा कशीं ! मरुं घातली आहेत जशीं ! - आलांत ? आज लवकर येणें केलें ? स्वारीचें भटकणें लवकरच संपलें म्हणायचें ! रोज उठून तीं मेलीं मंडळें का फंडळे ! कर्माची करा आपल्या मंडळें ! - उद्यां जा तर खरे, कीं ही सगळी कारटी आणून तिथें उभी करते अन् पहाते तमाशा ! - आलें हो, आलें ! - केव्हांच्या त्या मुरलीबाई हांका मारीत आहेत, तेव्हां अमळ - ऐकलें का ? - असें घुम्यासारखें बसायचें नाहीं ! संभाळा या कारट्यांना, नाहीं तर मेली आग लावून देतील घरादाराला ! - आलें बाई !!.... ''
१ जानेवारी १९१२