लावणी ११४ वी
पती वयानें लहान, सखे मनसमाधान होइना ।
कधिं ग चंडाळ पुढें घेइना ॥धृ०॥
भुइंत चालला दिसंदिवस, मज वरणभात भासतो ।
न्याहाळितां लपुन बैसतो ।
शोढ करून रंगमहालीं नेतां ह्रदयांतरिं त्रासतो ।
पदरचा काय माल नासतो ? ।
निजविलें जर बळानें जवळी तरि वरवर ठाशितो ।
उराचा काल (?) गाल चावितो ।
मी तारुण्यपणामधिं पठ्ठी ।
पाडास आलि ग निंबोटी ।
सख्यावर मर्जी खट्टी ।
पहाटीं पहाटीं येउन निजतो, दु:ख मला साहिना ॥१॥
हौस मनामधिं बहुत राहिली, वृथैव जातें वय ।
वाटतें सासुदिरांचे भय ।
नपूंसकाशीं लग्न लाविलें, बापआई निर्दय ।
साधिलें वैर, नाहिं संशय ।
खाते पिते उदंड, होते करून सर्वी हयगय
राहिलें दुरचे दुर, हाय हाय ।
मी कर्माची पुरती हीण ।
कोणाचें न घेतां रीण ।
पती पाहतां होतो शीण ।
तरुणपणाची कलकल भारी, मरण देव देइना ॥२॥
दूध गाईंचें खुराक लाउन दंड काढवी बळें ।
कधिं ग प्रत्ययास येतिल फळें ? ।
व्हावि चेतना म्हणून ठिवली पक्षियातिचीं कुळें ।
जसा मीन, आमली (?) उदकीं गळे ।
चैन पडेना, जाति पलंगीं वर्ष ठिकाणीं पळे ।
सुचेना कांहीं विषयामुळें ।
कामातुर होउन पडे ।
नित पलंगावर तडफडे ।
जिव जातो, कर्मा रडे ।
दु:ख येवढें होउनि पुढाइत, दाद कुणी देइना ॥३॥
किती दिवस तरी धीर धरावा ? पती जन्मवर असा ! ।
आलि खुब भरास नवती रसा ।
पाहुन उराकडे पाणी गळतें डोळ्यांतुन पसपसा ।
धरिन मी हात कुणाचा दिसा ।
गंगु हैबती म्हणे, साजणी, अधर्म करसी कसा ? ।
मनाला तरि दे दिलभरवसा ।
महादेव कविची तर्हा ।
पदरचना ज्याची शिरा ।
गुणिराज कवीश्वर पुरा ।
म्हणे प्रभाकर, ऐक साजणी, कां मनोरथ पुरविना ? ॥४॥
कधिं ग चंडाळ पुढें घेइना ॥धृ०॥
भुइंत चालला दिसंदिवस, मज वरणभात भासतो ।
न्याहाळितां लपुन बैसतो ।
शोढ करून रंगमहालीं नेतां ह्रदयांतरिं त्रासतो ।
पदरचा काय माल नासतो ? ।
निजविलें जर बळानें जवळी तरि वरवर ठाशितो ।
उराचा काल (?) गाल चावितो ।
मी तारुण्यपणामधिं पठ्ठी ।
पाडास आलि ग निंबोटी ।
सख्यावर मर्जी खट्टी ।
पहाटीं पहाटीं येउन निजतो, दु:ख मला साहिना ॥१॥
हौस मनामधिं बहुत राहिली, वृथैव जातें वय ।
वाटतें सासुदिरांचे भय ।
नपूंसकाशीं लग्न लाविलें, बापआई निर्दय ।
साधिलें वैर, नाहिं संशय ।
खाते पिते उदंड, होते करून सर्वी हयगय
राहिलें दुरचे दुर, हाय हाय ।
मी कर्माची पुरती हीण ।
कोणाचें न घेतां रीण ।
पती पाहतां होतो शीण ।
तरुणपणाची कलकल भारी, मरण देव देइना ॥२॥
दूध गाईंचें खुराक लाउन दंड काढवी बळें ।
कधिं ग प्रत्ययास येतिल फळें ? ।
व्हावि चेतना म्हणून ठिवली पक्षियातिचीं कुळें ।
जसा मीन, आमली (?) उदकीं गळे ।
चैन पडेना, जाति पलंगीं वर्ष ठिकाणीं पळे ।
सुचेना कांहीं विषयामुळें ।
कामातुर होउन पडे ।
नित पलंगावर तडफडे ।
जिव जातो, कर्मा रडे ।
दु:ख येवढें होउनि पुढाइत, दाद कुणी देइना ॥३॥
किती दिवस तरी धीर धरावा ? पती जन्मवर असा ! ।
आलि खुब भरास नवती रसा ।
पाहुन उराकडे पाणी गळतें डोळ्यांतुन पसपसा ।
धरिन मी हात कुणाचा दिसा ।
गंगु हैबती म्हणे, साजणी, अधर्म करसी कसा ? ।
मनाला तरि दे दिलभरवसा ।
महादेव कविची तर्हा ।
पदरचना ज्याची शिरा ।
गुणिराज कवीश्वर पुरा ।
म्हणे प्रभाकर, ऐक साजणी, कां मनोरथ पुरविना ? ॥४॥