लावणी ७४ वी
राजपुत्र अति चतुर आकाशीं जैसा गभस्ती ।
बहुत सखीसीं प्रीत राहिला गंगातीर वसती ॥धृ०॥
सर्वगुणसंपन्न बत्तीस लक्षणी राजपुतळा ।
राजचिन्हमंडित सुशोभित ऐश्वर्याची कळा ।
आचारशीळ अतिपवित्र जैसा अग्नि नित्य सोवळा ।
धीर उदार विशेष, अखंडित वसे ह्र्दयीं कळवळा ।
सर्व उपाधीरहित निर्मळ प्राशुन गंगाजळा ।
शचिर्भुत तैसाची प्रतापी पुण्य आगळा ।
पहा सूर्य़वंशीचा सिंधु जसा हरिश्वंद्र अयाध्येपुरी ।
केवळ शांतीचा सिंधु जाणता सर्व कळाकुसरी ।
निष्कलंक त्याची राणी सुलक्षणी, चतुर बहुत मंदिरीं ।
आनंदमय अंतरीं उभयतां चित्तासी स्वस्ति ॥१॥
एक चित्त, एक प्राण, दोन देह असा उभयताचा धडा ।
सखी सुवर्ण आंगुठी, सखा तिजवरिल हिर्याचा खडा ।
स्वरूपवान दोघेहि घालती एक एकावर झडा ।
सन्मुख झरुक्यामधें नेत्रसंकेत करिती क्रीडा ।
पुर्व वेश पालटोनी हिंडती रात्रीं ग्रामीं निधडा ।
गुप्तची मवजा पाहाती, दोहीचा एक मनांतिल वढा ।
लघुपत्र केकती सखी, सखा गुलचेमन हाजारी सिरा ।
शिरीं कलगी आणीक सिरपेच चमकतो, वर मोत्यांचा तुरा ।
कानीं चौकडा, कंठीं हार पाचुचा दिसे साजरा ।
सखा हिरकणीचा हिरा चाले प्रीतीच्या सीरस्ती ॥२॥
कोणी येक दिवसीं अलोलिक गोष्टीचा ताला ।
उभयतास वाटलें म्हणुन सारीपाट मांडीला ।
तशा येकांतामधें उभयतां पण आचुक केला ।
पतीस सुंदर म्हणे, “पणीं जर जिंकीलें तुम्हांला ।
तरी मग गंगाजळिं तुम्ही स्पर्शावें हो स्तनाला ।”
पती जिंकीलीया हाच सखीचा निश्चये पण ठरला ।
पण करून खेळता डाव सखीनें पाहा अवचित जिंकीला ।
हासुन म्हणे स्वामीला, “स्तना स्पर्शा आपुले हास्ती” ॥३॥
गंगाजळी स्पर्शावें स्तनाला ही खचित बोली ।
कसें स्पर्शावें जनादेखतां अशी मसलत पडली ।
येके दिसीं स्नानासी सुंदर गंगाजळी शिरली ।
दहा वीस सखीयांमधें कटाईत ती उभी राहिली ।
राजपुत्र चतुरानें बातमी आधिंच होती ठेवली ।
दूर जाऊनिया आपण बुडि मग गंगेमधि दिधली ।
भवत्या सख्यास न कळता सखी अंगुष्टी दाबिली खरी ।
खुण समजताच आखड सखी बसली जळा भीतरीं ।
स्पर्शून स्तनास दाहावीस हातावर निघुन आले बाहेरी जी जी ।
फारच खुषी अंतरीं सख्याकडे सखी पाहुन हासती ॥४॥
अशी पाहुन चतुराई सखीच्या आनंद चित्तासी ।
तेव्हां नेत्रसंकेतें खुणवी अपुले स्वामीसी ।
इतुकें झाल्या कृत्य आले आपुल्या रंगमहालासी ।
नाना परी पक्वान्नें पाक सदनीं निर्मुन खाशी ।
आनंदांत प्रीतिनें उभय बैसले भोजनासी ।
भोजन झाल्या समयीं आले येकांत मंदिरासी ।
हिरवा करून पोशाख उभये बैसले मंचकावरी ।
घालोनी मुखामधें विडे विनोदें रमती नाना परी ।
विद्वान गुणसंपन्न होता एक पुरुष गंगातीरीं ।
होनाजी बाळा म्हणे, बरी चतुराई उघड दिसती ॥५॥
बहुत सखीसीं प्रीत राहिला गंगातीर वसती ॥धृ०॥
सर्वगुणसंपन्न बत्तीस लक्षणी राजपुतळा ।
राजचिन्हमंडित सुशोभित ऐश्वर्याची कळा ।
आचारशीळ अतिपवित्र जैसा अग्नि नित्य सोवळा ।
धीर उदार विशेष, अखंडित वसे ह्र्दयीं कळवळा ।
सर्व उपाधीरहित निर्मळ प्राशुन गंगाजळा ।
शचिर्भुत तैसाची प्रतापी पुण्य आगळा ।
पहा सूर्य़वंशीचा सिंधु जसा हरिश्वंद्र अयाध्येपुरी ।
केवळ शांतीचा सिंधु जाणता सर्व कळाकुसरी ।
निष्कलंक त्याची राणी सुलक्षणी, चतुर बहुत मंदिरीं ।
आनंदमय अंतरीं उभयतां चित्तासी स्वस्ति ॥१॥
एक चित्त, एक प्राण, दोन देह असा उभयताचा धडा ।
सखी सुवर्ण आंगुठी, सखा तिजवरिल हिर्याचा खडा ।
स्वरूपवान दोघेहि घालती एक एकावर झडा ।
सन्मुख झरुक्यामधें नेत्रसंकेत करिती क्रीडा ।
पुर्व वेश पालटोनी हिंडती रात्रीं ग्रामीं निधडा ।
गुप्तची मवजा पाहाती, दोहीचा एक मनांतिल वढा ।
लघुपत्र केकती सखी, सखा गुलचेमन हाजारी सिरा ।
शिरीं कलगी आणीक सिरपेच चमकतो, वर मोत्यांचा तुरा ।
कानीं चौकडा, कंठीं हार पाचुचा दिसे साजरा ।
सखा हिरकणीचा हिरा चाले प्रीतीच्या सीरस्ती ॥२॥
कोणी येक दिवसीं अलोलिक गोष्टीचा ताला ।
उभयतास वाटलें म्हणुन सारीपाट मांडीला ।
तशा येकांतामधें उभयतां पण आचुक केला ।
पतीस सुंदर म्हणे, “पणीं जर जिंकीलें तुम्हांला ।
तरी मग गंगाजळिं तुम्ही स्पर्शावें हो स्तनाला ।”
पती जिंकीलीया हाच सखीचा निश्चये पण ठरला ।
पण करून खेळता डाव सखीनें पाहा अवचित जिंकीला ।
हासुन म्हणे स्वामीला, “स्तना स्पर्शा आपुले हास्ती” ॥३॥
गंगाजळी स्पर्शावें स्तनाला ही खचित बोली ।
कसें स्पर्शावें जनादेखतां अशी मसलत पडली ।
येके दिसीं स्नानासी सुंदर गंगाजळी शिरली ।
दहा वीस सखीयांमधें कटाईत ती उभी राहिली ।
राजपुत्र चतुरानें बातमी आधिंच होती ठेवली ।
दूर जाऊनिया आपण बुडि मग गंगेमधि दिधली ।
भवत्या सख्यास न कळता सखी अंगुष्टी दाबिली खरी ।
खुण समजताच आखड सखी बसली जळा भीतरीं ।
स्पर्शून स्तनास दाहावीस हातावर निघुन आले बाहेरी जी जी ।
फारच खुषी अंतरीं सख्याकडे सखी पाहुन हासती ॥४॥
अशी पाहुन चतुराई सखीच्या आनंद चित्तासी ।
तेव्हां नेत्रसंकेतें खुणवी अपुले स्वामीसी ।
इतुकें झाल्या कृत्य आले आपुल्या रंगमहालासी ।
नाना परी पक्वान्नें पाक सदनीं निर्मुन खाशी ।
आनंदांत प्रीतिनें उभय बैसले भोजनासी ।
भोजन झाल्या समयीं आले येकांत मंदिरासी ।
हिरवा करून पोशाख उभये बैसले मंचकावरी ।
घालोनी मुखामधें विडे विनोदें रमती नाना परी ।
विद्वान गुणसंपन्न होता एक पुरुष गंगातीरीं ।
होनाजी बाळा म्हणे, बरी चतुराई उघड दिसती ॥५॥