Get it on Google Play
Download on the App Store

अहो, खानदेशस्थ सन्मित्र माझे !

अहो, खानदेशस्थ सन्मित्र माझे,

करी प्रेमभावे तुम्हा वंदने

तुम्हांला पुन्हा भेटुनी जीव धाला

मनी पौर्णिमेचे पडे चांदणे

मला अर्पिला शुद्ध सौहार्द ठेवा

अहो, धन्य मी भाग्यशाली खरा !

वृथा दूर सोडून गेलो तुम्हांला

करावी क्षमा दीन या पाखरा

तुम्ही लाविला वृक्ष जोपासिला तो,

किती भव्य आता दिसू लागला

इथे अश्रया पातले बाळपक्षी

फुटू लागला गोड त्यांना गळा

अशा भव्य वृक्षी कुणी एक पक्षी

बसे येउनी दूर देशाहुनी

पुरा रंगुनी जाय मेळयामधे या

कला आपली दाखवी गायनी

कुठे देश त्याचा, कुठे दूर कोठे

कुठे राहिले दूर मातापिता !

लळा लाविला, कोडकौतुक केले

सदा राहिला दक्ष त्याच्या हिता

तयाचे इथे अल्प वास्तव्य झाले

मधु स्वप्न गेले क्षणी भंगुनी

पिसारा उभारुन गेला उडूनी,

तया मारिली हाक सांगा कुणी ?

तुम्ही थोर आचार्य बंधूच माझे

अहो, तूमच्या काय वानू गुणा !

तुम्ही गाळिला घाम, उद्योग केला,

मला अर्पिला मात्र मोठेपणा

अहो, छात्र झाला तुम्ही शिक्षकांनो,

शिकाया नवाध्यापनाची कला

तुम्हा आमुच्यापासुनी ध्येय-दीक्षा

मिळाली, किती स्फूर्ति सांगा मला ?

अहो, खानदेशस्थ सन्मित्र माझे,

तुम्ही लीन शालीन साधेसुधे

जरीला मऊ शुभ्र कापूस तैसा

ऋजू भाव शोभे स्वभावामधे

जणू साखरी मेहरुणीच बोरे

अशी माधुरी भाषणी आर्जवी !

मनाचे तुम्ही मोकळे, संपदा ही

गुणांची, कुबेरासही लाजवी

तुम्ही सर्व पाटील द्यायास आला

’मराठा समाजास’ संजीवनी

जयांनी जुना हाकिला गावगाडा

असे गावचे थोर राजे गुणी !

समाजा, तुझे संपले दैन्य आता

धुरा वाहती सूज्ञ पाटील की

नवा काळ येणार, व्हा शक्तिशाली

नवी चालवायास पाटीलकी

जये स्थापिले हिंदवी राष्ट्र शौर्य

महाराष्ट्रधर्मा जये प्रेरिले

जिजाबाइचा पुत्र तान्हा शिवाजी

तयाचे अम्ही सौंगडी मावळे

महाराष्ट्र त्याचा सुविख्यात, आहो

मराठे अम्ही राज्यकर्ते खरे

नव्या भाग्यकाळामधे भारताच्या

पुढे चालवू आपुले मोहरे

जिथे जन्म झाला शिवाजीप्रभूचा

शिवनेरिच्या त्या शिवारातला

कवि स्फूर्तिने गात राहे पवाडा

करुनी गळा मोकळा आपला !

फुटे तांबडे भारताच्या क्षितीजी

उठा, स्वागताची तयारी करा

अहो, खानदेशस्थ सन्मित्र माझे,

प्रणामांस माझ्या तुम्ही स्वीकरा !

लिंबोळ्या

ग.ह.पाटील
Chapters
समर्पण घाटमाथ्यावर स्वप्न ! मैत्रिणी ! पुनरागमन ! उशीर उशीर ! उत्कंठा ! पुष्पांचा गजरा जकातीच्या नाक्याचे रहस्य ! वेळ नदीच्या पुलावर बालयक्ष आजोळी आजोबा डराव डराव ! मागणे बगळे ! माझी बहीण बाजार मेघांनी वेढलेला सायंतारा मानवीं तृष्णा बहरलेला आकाश-लिंब ! विचारविहग भटक्या कवी ! वेताळ नांगर इंफाळ गस्तवाल्याचा मुलगा रानफुले सोनावळीची फुले प्रचीति दूर दूर कोठे दूर ! हे स्वतंत्र भारता गुरुवर्य बाबूरावजी जगताप यांस अभिवादन अहो, खानदेशस्थ सन्मित्र माझे ! त्रिपुरी पौर्णिमा कागदी नावा ध्येयावर ! प्रतिभा जाईची फुले लिंबोळ्या प्रभो मी करीन स्फूर्तीने कूजन किती तू सुंदर असशील ! विराटस्वरुपा, ब्रम्हाण्डनायका----! लाडावले पोर----! हवा देवराय, धाक तुझा ! उजळेल माझे जीवन-सुवर्ण ! घरातच माझ्या उभी होती सुखे ! तुझी का रे घाई माझ्यामागे ? तुझ्या गावचा मी इमानी पाटील ! देव आसपास आहे तुझ्या ! देवा, माझे पाप नको मानू हीन ! सर्व हे नश्वर, शाश्वत ईश्वर ! अपूर्णच ग्रंथ माझा राहो ! कळो वा न कळो तुझे ते गुपित ! देवा, तूच माझा खरा धन्वंन्तरी ! नका करु मला कोणी उपदेश वाळवंटी आहे बाळ मी खेळत ! चिमुकले बाळ आहे मी अल्लड ! सुरेल वाजीव बन्सी पुन्हा ! कोण माझा घात करणार ? केव्हाची मी तुझी पाहताहे वाट प्रभो, तुझ्या एका मंगल नामात--- कोण मला त्राता तुझ्यावीण ? कृतज्ञ होऊन मान समाधान ! वल्हव वल्हव प्रभो, माझी होडी ! यापुढे मी नाही गाणार गार्‍हाणे आता भीत भीत तुला मी बाहत ! बाळ तुझे गेले भेदरुन भारी ! महात्मा महात्मा महात्मा महात्मा महात्मा महात्मा महात्मा स्वातंत्र्य म्हणजे ईश्‍वराचे दान ! फार मोठी आम्हा लागलीसे भूक ! आक्रोश, किंकाळ्या ऐकल्या मी ! आता हवे बंड करावया ! कोटिकोटि आम्ही उभे अंधारात परदेशातून प्रगट हो चंद्रा ! अरे कुलांगारा, करंटया कारटया ! आपुलेच आहे आता कुरुक्षेत्र ! तोच का आज ये सोन्याचा दिवस ? जगातले समर्थ ! नांदू द्या तुमची साम्राज्ये सुखात ! दोस्त हो, तुमची गोड भारी वाचा ! हे फिरस्त्या काळा नका वाहू व्यर्थ संस्कृतीचा गर्व ! असा तू प्रवासी विक्षिप्त रे ! रामराज्य मागे कधी झाले नाही आई मानवते मानवाचा आला पहिला नंबर ! जातीवर गेला मानव आपुल्या ! अभागिनी आई, पुरा झाला घात ! आरंभ उद्यान, शेवट स्मशान आता भोवतात तुमचे ते शाप ! यंत्रयुगात या आमुचे जीवित ! अपूर्वच यंत्रा, तुझी जादुगिरी ! असे आम्ही झालो आमुचे गुलाम ! मार्ग हा निघाला अनंतामधून कोटि ब्रह्माण्डांची माय तू पवित्र जे का हीन दीन त्यांची ही माउली ! जुनेच देईल तुज तांब्यादोरी निसर्ग महात्म्याची वृत्ति आपुल्या पावित्र्ये धन्य नरजन्म देऊनीया मला दूर कोठेतरी माझिया जीवनसृष्टीच्या ऋतूंनो ! क्षितिजावरती झळक झळक ! फार थोडे आहे आता चालायचे ! शिशिराचा मनी मानू नका राग आपुले मन तू मोठे करशील कुणी शिकविले लुटा हो लुटा खरा जो कुणबी चाळीसाव्या वाढदिवशी कुटुंब झाले माझे देव वाटसरू शुद्ध निरामय सहज मी मागे वळून पाहिले होईल साकार स्वप्न एक तरी एकला छेडीत आलो एकतारी तुरी हातावर देऊन पाखरा कोंडुन ठेविशी पिंजर्‍यात मला ! तुझा मी कोणता अपराध केला ? नाटकी मी, नका भुलू माझ्या सोंगा आई, तुझा कैसा होऊ उतराई ? तुमच्या प्रेमाची हवी मला जोड ! नाही मज आशा उद्याच्या जगाची ! काही नाही माझ्या सांत्वनाला उणे ! तिळगूळ आता निरोपाचे बोलणे संपले दुबळ्याचे बळ माझे ते कितीक ! नाहीतर उरी फुटशील ! कुर्‍हाडीच्या दांड्या, सांभाळ सांभाळ ! उमर खय्यामा माझ्या जीवनाचा झालो मी गायक ! कोण तू----?