समाधान - ऑगस्ट ३१

मनुष्य मला भेटला की तो सुखी किती आहे हे मी पाहतो , त्याच्या इतर गोष्टी मी पाहत नाही . पण तुम्ही त्याची श्रीमंती , विद्या , मान , यांवरुन तो सुखी आहे की नाहे हे ठरवता . भगवंतावाचून मनुष्य कसा सुखी होईल ? लोकांना श्रीमंत आवडतो तर मला गरीब आवडतो . लोकांना विद्वान आवडतो , तर मला अडाणी आवडतो . असे माझे सगळे जगाच्या उलट आहे . पण म्हणूनच जगाच्या उलट माझ्याजवळ समाधान आहे . समाधान कशात आणि कुठे आहे याचा मी शोध लावला . मी समाधानरुप आहे . ज्याच्या घरात समाधान आहे तिथे मी आहे . जो माझा आहे पण समाधानी नाही , त्याच्याजवळ राहायला मला कष्ट होतात . मी अत्यंत समाधानी आहे , तसे तुम्हीसुद्धा अत्यंत समाधानी राहा की झाले ! आजपर्यंत मी एकच साधन केले कुणाचे मन दुखवले नाही , आणि एका नामावाचून दुसर्‍या कशाचीही आठवण ठेवली नाही . माझ्याजवळ काय आहे ते सांगा ! विद्या नाही , पैसा नाही , किंवा कला नाही . पण सर्वांवर मी अत्यंत निष्कपट प्रेम करतो . त्यामुळे लोकांना मी हवासा वाटतो आणि त्यांना माझा आधार वाटतो .

जगाचा स्वभाव मला पक्का माहीत आहे ; म्हणून आजपर्यंत मला कोण काय म्हणतो हे मी पाहिले नाही , मी त्याला काय सांगायचे एवढेच मी पाहिले . माझे सांगणे ऐकल्यानंतर पुनः तुम्ही ऐकायला येता , याची तीन कारणे असू शकतील . एक , मला चांगले सांगता आले नसेल ; दुसरे , तुम्हांला ते समजले नसेल ; किंवा तिसरे , सांगितलेले तुम्ही विसरला असाल . तुम्ही माझ्याशी अगदी स्वाभाविक रीतीने बोलावे ; आपण आपल्या घरातल्या माणसांशी जसे बोलतो तसे अगदी आपलेपणाने माझ्याशी बोलावे . पण माझ्याशी कुणी कसाही आणि काहीही बोलला तरी मला जे सांगायचे तेच मी त्याला सांगत असतो . मी एखाद्याला सांगत असताना , ‘ याने माझे ऐकले तर याचे कल्याण होईल ’ असे आपोआपच माझ्या मनात येते . माझे जो ऐकेल त्याचे खास कल्याण होईल याची मला खात्री असते . पण कल्याण म्हणजे प्रपंचातली सुधारणा नसून , आहे त्या परिस्थितीमध्ये समाधानाने राहणे होय . माझ्या माणसाच्या प्रपंचाला मी मदत करणार नाही असे नाही . पण त्याचा प्रपंच त्याच्या परमार्थाचा प्राण घेईल इतकी मदत मी करणार नाही . अशी केली नाही तर तो रडेल , त्याची माझ्यावरची श्रद्धा थोडी कमी होईल , पण तो जगेल हे मात्र निश्चित होय ; आणि जगल्यावर तो आज ना उद्या नाम घेईल . रोगी मेल्यानंतर त्याला औषध देऊन काय उपयोग आहे ? मी एकदा बीज पेरुन ठेवतो . आज ना उद्या त्याचे झाड झाल्याशिवाय राहणार नाही .