Get it on Google Play
Download on the App Store

'मोनो ट्रेन' आणि 'मेट्रो ट्रेन' यात काय फरक आहे?

आपल्या मुंबईमध्ये मेट्रो आणि मोनो रेलचे आगमन सलग झाल्याने मुंबई आणखी दागिन्यांनी सजल्यासारखी वाटू लागली. बर्‍याच लोकांनी मोनोरेलबद्दल केवळ ऐकले आहे, परंतु प्रत्यक्षात ते कधीही पाहिले नाही. आणि मेट्रो आपण आधीपासून सिनेमांमध्ये पाहत आलो आहोत. ही सेवा भारतासह बर्‍याच देशांमध्ये उपलब्ध आहे (पूर्वी फक्त काही देशांना उपलब्ध होती).

https://qphs.fs.quoracdn.net/main-qimg-b40ba2996f595131f3e850826f4c49f6

विस्तृत माहिती देण्याआधी दोघांच्या हेतूंमधील एक फरक सांगू इच्छितो, मेट्रो ही रहदारीवर नियंत्रण मिळवण्यासाठी आहेच, पण ती रेल्वेला पर्याय म्हणून वापरली जाते. आणि मोनोरेल ही रहदारीवर नियंत्रण मिळवण्यासाठी वापरली जाते. म्हणूनच जगातील 178 मेट्रो शहरांमध्ये मेट्रो रेल सेवा आहे. आणि मोनोरेल केवळ आशियातील 20 शहरांमध्ये कार्यरत आहे. मोनोरेल आणि मेट्रो रेल या दोहोंचा उद्देश मास ट्रान्झिट सिस्टम अधिक सोयीस्कर आणि वेगवान बनविणे आहे. यांचा वेग, डिझाइन आणि किंमतीत फरक आहे (असणारच). पहायला गेलं तर, दोन्ही पर्यायांची रचना एकाच संकल्पनेपासून तयार झालेली आहे, ती म्हणजे गर्दीवर नियंत्रण मिळवून रहदारी कमी करणे आणि प्रवाशांचा वेळ वाचवणे. जास्त प्रवासी वाहून नेण्यासाठी आणि अंतर वेगाने पार करण्यासाठी मेट्रो आणि मोनो रेल कमी वजन असलेल्या साहित्यापासून बनवल्या आहेत.

हे दोघेही खास एलिव्हेटेड ट्रॅकवर चालतात. दोन्ही पर्याय वाहतुकीची व्यवस्था अधिक सोयीस्कर आणि वेगवान करतात. दोन्ही गाड्या इंधन म्हणून विजेचा वापर करून धावतात आणि म्हणून कोणतेही पेट्रोलियम पदार्थ वाया जात नाहीत. तरी देखील दोघांमध्ये पुढील फरक आहेत.

  • मेट्रो रेल आणि मोनोरेल स्वतंत्र ट्रॅकवर धावतात आणि पारंपारिक गाड्यांच्या तुलनेत त्यांची गती खूप जास्त आहे. परंतु दरम्यान तुलना करताना, मेट्रो रेल मोनोरेलपेक्षा अधिक वेगवान आहे.
  • मेट्रो रेल्वे इतर सामान्य गाड्यांप्रमाणेच दुहेरी मार्गावर चालते. (2 ट्रॅक्स) आणि मोनोरेल एकाच ट्रॅकवर चालते.
  • मेट्रो ट्रेनमध्ये 9 पर्यंत कोच असू शकतात. मोनोरेलमध्ये 4 कोच असतात.
  • मेट्रो रेल उभारणीसाठी बर्‍याच मोठ्या मोकळ्या जागेची आवश्यकता असते, त्यामानाने मोनोरेलला कमी जागेची आवश्यकता असते आणि ते अरुंद विभागांमध्ये (ओव्हरब्रिज खांब उभे करून) देखील कार्य करू शकतात.
  • मेट्रो रेल्वे इतर गाड्यांप्रमाणे वेगवान धावू शकते आणि मोनोरेलची गती प्रचलित वाऱ्याच्या अंदाजावर अवलंबून असते. सुरक्षिततेच्या कारणामुळे ती केवळ मध्यम वेगाने धावते.
  • मेट्रो रेल एका तासामध्ये 40000 प्रवाशांना हाताळू शकते. मोनोरेल एका तासात केवळ 10000 प्रवाशांना हाताळू शकते.
  • ट्रेन पूर्णपणे वातानुकूलित असल्याने मेट्रो रेल्वेचे भाडे जास्त आहे. मोनोरेल प्रवासाचे भाडे कमी आहे.

विज्ञानामागील सायन्स

अभिषेक ठमके
Chapters
विज्ञानामागील सायन्स © अभिषेक ज्ञानेश्वर ठमके लेखकाचे मनोगत न्युझीलँड येथील वेटोमो गुहेच्या चमकण्याचे रहस्य काय आहे? कोलंबिया येथील कैनो क्रिस्टल्स या रंग बदलणाऱ्या नदीचे रहस्य काय आहे? चंद्र आणि सूर्याभोवती रिंगण का पडते? पृथ्वीचा तिसरा ध्रुव कुठे आहे? जपानमधील 10 हजार वर्षापुर्वी समुद्रात बुडलेले योगागूनीचे विशाल शहर खरंच अस्तित्वात होते का? पनामा कालवा - आधुनिक जगातील सात आश्चर्यांपैकी एक आश्चर्य दक्षिणेकडून उत्तरेकडे वाहणारी नाईल नदी आजूबाजूला वाळवंट असताना देखील आटली कशी नाही? ज्वालामुखी त्सुनामी म्हणजे काय? आइसलँड येथील हौकडलूर दरीतील गिझर आहे तरी काय? मोबाईल कॅमेऱ्याने चंद्राची छायाचित्रे स्पष्टपणे का येत नाहीत? तुर्की या देशात पामुक्कलेमध्ये हजारो वर्षांपासून गरम पाण्याचे झरे कसे काय आहेत? समुद्राच्या लाटा नेहमीच किनाऱ्याकडे का येतात? त्याच्या विरुद्ध दिशेने का जात नाही? सूर्य एक तारा आहे का? वेगवेगळ्या ग्रहांवर वस्तूंचे वजन भिन्न का असते? घड्याळात क्वार्ट्झ (Quartz) का लिहिलेले असते? 'मोनो ट्रेन' आणि 'मेट्रो ट्रेन' यात काय फरक आहे? मनुष्य प्राणी अंतराळात जास्तीत जास्त किती दिवस राहू शकतो? सूर्याची उत्पत्ती कशी झाली? त्याचे आयुष्य किती वर्षांचे आहे? सूर्यापासून सर्वात जवळ आणि दूर कोणता ग्रह आहे? आकाशातील तारे आणि उपग्रह कसे ओळखावे? अंतराळात कोणत्या ग्रहांची एस्केप व्हेलॉसिटी सर्वात जास्त व सर्वात कमी आहे? आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानक (इंरनॅशनल स्पेस स्टेशन) पृथ्वी भोवती भ्रमण का करते? भारतात रॉकेट आणि अवकाशयान कोठे बनवतात? सॅटेलाईटच्या प्रक्षेपणाच्या वेळी त्याच्याभोवती सोनेरी कागद का लावतात? पृथ्वीपासून मंगळ ग्रहाचे अंतर किती आहे? अंतराळात ऑक्सिजन नसताना देखील सूर्य कसा जळत आहे? कधी कधी मोबाइल वरून क्रॉस कनेक्शन कसे लागते? निळ्या रंगाचं केळं खरंच अस्तित्वात आहे का? 5G तंत्रज्ञान पक्ष्यांसाठी घातक आहे का? शुक्र ग्रहावर वसाहत करणे कसे शक्य आहे? विमान प्रवासाने ग्लोबल वॉर्मिंग होते का? टायटॅनिक जहाज का बुडाले? समुद्रातील काही गुढ रहस्य समुद्रातील काही गुढ रहस्य: रामसेतू समुद्रातील काही गुढ रहस्य: मृत समुद्र जिथे माणूस बुडत नाही समुद्रातील काही गुढ रहस्य: मेरी क्लेस्टे जहाज समुद्रातील काही गुढ रहस्य: किनाऱ्यावरील निळा प्रकाश समुद्रातील काही गुढ रहस्य: मिल्की सी समुद्रातील काही गुढ रहस्य: एलियन्सचे अस्तित्व समुद्रातील काही गुढ रहस्य: योनागुनी तटावरील अवशेष समुद्रातील काही गुढ रहस्य: 19 फूट लांब शार्कवर हल्ला समुद्रातील काही गुढ रहस्य: समुद्रकिनाऱ्यावरील पायांचे पंजे समुद्रातील काही गुढ रहस्य: क्युबा येथील समुद्राखालील शहर समुद्रातील काही गुढ रहस्य: रहस्यमयी ममी समुद्रातील काही गुढ रहस्य: पृथ्वी अर्ध्यापेक्षा जास्त काळोखात आहे समुद्रातील काही गुढ रहस्य: पृथ्वीवरील सर्वाधिक ज्वालामुखी समुद्रातील काही गुढ रहस्य: समुद्रापेक्षा मंगळाचे नकाशे अधिक स्पष्ट समुद्रातील काही गुढ रहस्य: सर्वात मोठ्या समुद्राच्या लाटा समुद्रातील काही गुढ रहस्य: पृथ्वीवरील सर्वात मोठा धबधबा समुद्रातील काही गुढ रहस्य: 70% पेक्षा जास्त ऑक्सिजन पुरविणारे वनस्पती समुद्रातील काही गुढ रहस्य: स्क्विड समुद्रातील काही गुढ रहस्य: चंद्राप्रकाशाचा प्रजननावर परिणाम