चंद्र आणि सूर्याभोवती रिंगण का पडते?
सूर्य किंवा चंद्राच्या सभोवतालचे रिंगण उंचावर असणाऱ्या विरळ प्रमाणातील सायरस ढगांमुळे उद्भवतात. पृथ्वीच्या वातावरणामधील लहान बर्फाचे स्फटिक प्रकाश प्रतिबिंबित करून हे रिंगण तयार करतात.
सूर्य किंवा चंद्राभोवती प्रकाशाच्या मोठ्या रिंगणाला वैज्ञानिक भाषेत 22-डिग्री हॅलो म्हणतात. याचे कारण म्हणजे, कारण सूर्या किंवा चंद्राच्या भोवताल सुमारे 22 अंशाचे परिघ असते. जुन्या माणसांच्या मते, चंद्राभोवतालचे रिंगण हे पावसाचे किंवा (काही क्षणांत) वादळ येत असल्याची पूर्वसूचना असते. विज्ञानाने देखील या विधानाला दुजोरा दिला आहे, कारण उंच सायरसचे ढग बर्‍याचदा वादळाच्या आधी येतात.
या ढगांमध्ये लहान लहान बर्फाचे लाखो स्फटिक असतात. आपण पहात असलेले रिंगण हे या दोहोंचे अपवर्तन, किंवा प्रकाशाचे विभाजन आणि प्रतिबिंबद्वारे किंवा या बर्फाच्या क्रिस्टल्समधून प्रकाशाच्या चमकांमुळे उद्भवू शकतात. हेलॉ दिसण्यासाठी क्रिस्टल्स तुमच्या डोळ्याच्या अगदीच अभिमुख असले पाहिजेत.
या फोटोंमध्ये लक्षात घ्या की, आकाश अगदी स्वच्छ दिसत आहे. आपण सूर्य किंवा चंद्र पाहू शकता. आणि तरीही हॅलो आपल्या डोक्यावरुन 20,000 फूट किंवा त्याहून अधिक उंच विरळ सायरस ढग जात असताना तुम्ही पाहू शकता.
फोटो क्रेडिट: Earth, Space, Human World, Tonight
इलियट हर्मेन यांनी 5 मे 2018 रोजी लिहिलेः “हे चंद्राचा प्रभाग उदभवताच 7 मिनिटांपेक्षा जास्त काळ होणारा बदल दर्शवितो. त्यानंतर सुमारे 40 मिनिटे हे कायम राहिले आणि वाढत्या ढगांनी ते अदृश्य झाले. हे प्रलोभन एक विचित्र आकारातून तयार होत असल्याचे दिसून येत असले तरी, चंद्राच्या दिशेने ढग ओसरल्यामुळे प्रभामंडळ तयार होण्याआधीच प्रकाशमय वाढू लागले. त्यानंतर तयार झालेलं रिंगण एक नेत्रसुखद अनुभव होता".
रिंगण वेगवेगळ्या भागांमधून वेगवेगळा दिसू शकतो. म्हणजे दिसताक्षणी आपण दूर अंतरावर (दुसऱ्या राज्यात, जिल्ह्यात) असलेल्या एखाद्याला ते बघायला सांगितले असेल, तर कदाचित त्याला ते दिसेलच असे नाही. अरे, विसरलोच मी. जसे ग्रहण वेगवेगळ्या भागातून वेगवेगळे दिसते, काही ठिकाणी दिसत नाही, अगदी तोच प्रकार येथे देखील घडतो. कारण अत्यंत थंड हवामानात निम्न स्तराच्या हिर्‍याच्या धूळने तयार केलेले रिंगण आणि उच्च सायरस ढगात बर्फाच्या स्फटिकांनी तयार केलेल्या रिंगण मध्ये फरक असतो.
यातील पहिला प्रकार हा ध्रुवीय प्रदेशात किंवा अतिशय थंड हिवाळ्यातील देशांमध्ये होतो.
आणि दुसऱ्या प्रकारचे हिवाळ्यातील किंवा उन्हाळ्यातील हॅलो पृथ्वीवर कोठेही येऊ शकतात. त्यांची वारंवारता सायरस कव्हरेजच्या वारंवारतेवर आणि त्यात किती हॅलो फॉर्मिंग क्रिस्टल्स आहेत यावर अवलंबून असते. त्यांचा अंदाज करणे कठीण आहे. उदाहरणार्थ, यूकेमध्ये हॅलो फ्रिक्वेन्सी आणि हॅलोच्या प्रकारात अगदी 200 मैलांवरही बऱ्याचदा फरक आढळून येतात.
चंद्र जास्त तेजस्वी नसल्यामुळे चंद्राचे रिंगण बहुतेकदा रंगहीन असते, परंतु कदाचित तुम्हाला ते आतून अधिक लाल दिसू शकेल आणि रिंगणाच्या बाहेरील बाजूला अधिक निळे दिसेल. सूर्याभोवती असलेल्या रिंगणात हे रंग अधिक लक्षात येण्यासारखे असतात. जर आपल्याला चंद्र किंवा सूर्याभोवती रिंगण दिसत असेल तर लक्षात घ्या की आतील काठ तीक्ष्ण असतो, तर बाह्य भाग अधिक विस्तारात असतो. आणि त्यातील आकाश उर्वरित आकाशापेक्षा जास्त गडद असते.