कोलंबिया येथील कैनो क्रिस्टल्स या रंग बदलणाऱ्या नदीचे रहस्य काय आहे?
इंद्रधनुष्याच्या शेवटी काय आहे? कदाचित ही विलक्षण आणि रंगीबेरंगी नदी असावा. पाच रंगांची नदी म्हणूनही ओळखले जाणारे काओ क्रिस्टल्स (Caño Cristales) हे देशातील सर्वात नेत्रदीपक नैसर्गिक आश्चर्य आहे. सेरानिया दे ला मॅकरेना पर्वतरांगात आढळणारी नदी आश्चर्यकारक रंगांनी मंत्रमुग्ध करते. पाण्याखाली खाली दिसणार्‍या अनेक रंगांमुळे कोलंबियाच्या मकेरेनामधील पाण्याच्या पाच रंगाच्या काओ क्रिस्टाल्स नदीला 'लिक्विड इंद्रधनुष्य' म्हणून देखील ओळखले जाते.
गर्द हिरवा, पिवळसर, लाल आणि जांभळे प्रकाश पाण्याच्या परिस्थितीनुसार नदीवर वाहतात. काहीवेळा नदीवर चमकदार निळा, गुलाबी, केशरी किंवा गडद लाल रंग देखील दिसू शकतो.
परंतु ही नदी विविधरंगी दिसण्यामागे कोणताही चमत्कार किंवा जादू नाही. ही मॅकेरेनिया क्लेव्हीगेरा वनस्पती आहे, जी एक विशिष्ट जलीय वनस्पती आहे. ही वनस्पती शैवाल किंवा मॉसपेक्षा वेगळी आहे. पाण्याची पातळी आणि हवामानामुळे आपल्याला या नदीतील पाण्याच्या रंगामध्ये विविधता दिसून येते.
सुंदर असण्याव्यतिरिक्त, या वनस्पती त्यांच्या पर्यावरणीय परिस्थितीबद्दल अतिशय संवेदनशील आहेत. जेव्हा स्वच्छ सूर्यप्रकाश असतो, तेव्हा प्रकाश रंग प्रतिबिंबित करू शकतो. या वनस्पतीची वाढ होण्यासाठी पाण्याचे प्रमाण जास्त असणे गरजेचे आहे, पण एवढेही नाही की नदीचा तळ आपल्याला दिसणार नाही, अशा अवस्थेत हे वनस्पती तपकिरी रंगाचे होऊन मरून जातात. साधारणत: रंगांच्या विविध छटा जुलै ते नोव्हेंबर दरम्यान जास्त असतात.
या नदीत धबधबे, तलाव आणि गुहा देखील आहेत, ज्यामुळे ती आणखी नाट्यमय बनली आहे. याव्यतिरिक्त नदीमध्ये कोणतेही मासे किंवा इतर प्राणी नाहीत, म्हणून अभ्यागत काओ क्रिस्टल्समध्ये अखंडित आंघोळीचा आनंद घेता येऊ शकतो. पण, इथल्या वनस्पतींचे संरक्षण करण्यासाठी दररोज केवळ 200 लोकांना पोहण्याची परवानगी आहे.
ही नदी कोलंबियातील मेटा वाळवंटातील सेरानिया दे मॅकरेना या राष्ट्रीय उद्यानात आहे. हे उद्यान इतके दुर्गम आहे की तेथून प्रवास करण्यासाठी आणि त्याच्या आश्चर्यकारक गोष्टींचा आनंद घेण्यासाठी तुम्हाला किमान चार किंवा पाच दिवस लागतील. हे क्षेत्र ग्रहातील सर्वात जैव विविध पर्यावरणातील एक आहे. मोठ्या प्रमाणात गवताळ प्रदेश, पर्वत, जंगल आणि जलमार्ग यांच्या विचित्र गुंतागुंतीतून अस्तित्वात आलेले प्राणी आणि वनस्पती येथे आपले घर बनवतात. सेरानिया दे ला मॅकरेना येथे जग्वार, कौगर, अँटेटर्स, आठ प्रकारचे विविध प्रकारचे माकड, पक्ष्यांच्या 5050 प्रजाती, कीटकांच्या 12,000 प्रजाती, सापांच्या 100 प्रजाती, ऑर्किड फुलाच्या 50 वेगवेगळ्या प्रजाती तसेच वनस्पतीजीवनाची आश्चर्यकारक रचना आहे.