Get it on Google Play
Download on the App Store

अध्याय ९ वा

॥ श्रीगणेशाय नम: । श्रीसरस्वत्यै नम: ॥ श्रीगुरुभ्यो  नम: ॥ श्रीकुलदेवतायै नम: ॥ श्रीसीतारामचंद्राभ्यां नम: ॥ श्रीसद्नुरुसाईनाथाय नम: ॥
आतां पूर्वकथानुसंधान । न होतां वाबांचें अनुज्ञान । भक्त निजठाया जातां परतोन । कैसे ते शीण पावत ॥१॥
तैसीच बाबांची भैक्ष्यवृत्ति । आनिर्वाणान्त जी सेविली होती । ती पंचसूनादि पापनिवृत्ति । कल्याणार्थीं भक्तांच्या ॥२॥
तैसेंचि आब्रह्मस्थावरान्त । साईचि सर्वत्र अनुस्यूत । साईचि होऊनि कृपावंत । भूतीं भगवंत हें ठसवी ॥३॥
म्हणवूनि सकळ श्रोतेजन । प्रार्थितों मी श्रवणावधान । सादर परिसतां या कथा पावन ॥ कृतकल्याण पावाल ॥४॥
शिरडीच्या यात्रेचें हें एक लक्षण । बाबांची अनुज्ञा झाल्याविण । यात्रेकरू षरततां जाण । करी तो आमंत्रण विन्घांतें ॥५॥
तीच एकदां आज्ञा होतां । शिरडींत येईना क्षण एक वसतां वसतां चढलेंचि विन्घ माथां । अनुभव समसतां आहेच ॥६॥
आज्ञेबाहेर जे जे वागले । तयांचे वाटेंत हाल झाले । कितीएकांस चोरांनीं लुटिलें । स्मरण राहिलें जन्माचें ॥७॥
भाकर तुकडा खाऊनि जा म्हणतां । कोणी उपाशीच घाईनें निघतां । गाडी न मिळतां उपाशीं रखडतां । अनेक भक्तांहीं पाहिलें ॥८॥
एकदां पाटील तात्या कोते । कोपरगांवास चालले होते । आठवडयाचा बाजार तेथें । जाहले येते मशीदीं ॥९॥
तांगा ठेविला उभा करून । घेतलें बाबांचें दर्शन । चरण वंदिले येतों म्हणून । हें आज्ञापन - मिष केलें ॥१०॥
भक्त करोत टाळाटाळ । बावा जाणत वेळ अवेळ । पाहोनि तात्या उतावीळ । म्हणती अंमळ थांबावें ॥११॥
राहूं दे होईल बाजार । जाऊं नको गांवाबाहेर । परी पाहूनि तात्यांचा आग्रह फार । म्हणाले बरोबर शामा ने ॥१२॥
काय शाम्याचें आहे कारण । केलें तया आज्ञेचें अवगणन । बैसले तात्या तांग्यांत जाऊन । बाजारालागून चालले ॥१३॥
दोहों घोडयांत एक चपळ । रुपये तीनशेंचें पाठवळ । साऊळ विहीर येतां जवळ । अति उच्छृंखल चालले ॥१४॥
कधीं न खाणारा चाबूक फटका । बाजारा जाणारा न भरतां घटका । घोडा पडला कंबरेंत लटका । भरला टचका एकाएकीं ॥१५॥
कैंचा बाजार कैंचें काय । तात्यांस आठवली साईमाय । वेळीं ऐकतों टळता अपाय । नाहीं उपाय गत गोष्टी ॥१६॥
ऐसेंच आणिक एकदां घडलें । तात्या कोल्हार गांवा निघाले । तांगा जोडून पुसाया आले । वंदिलीं पाउलें बाबांचीं ॥१७॥
आतां जाऊन येतों म्हणाले । पूर्णानुमोदन नव्हतें मिळालें । तथापि तात्या तैसेच निघाले । परिसा वर्तलें काय पुढें ॥१८॥
तांगा आधींच तो भिरक्याचा । बेफाम भरर्धांव उधळला साचा । पाही न वाट खळगे खाचा । जिवावरचा प्रसंग ॥१९॥
असो तो साईकृपेनें टळला । तांगा बाभुळीवर आदळला । बरें झालें तेथेंच मोडला । दगा वटावला पुढील ॥२०॥
ऐसाचि एक मुंबापुरस्थ । आंग्लभौम थोर गृहस्थ । मनीं धनोनि कांहीं हेत । आला दर्शनार्थ साईंच्या ॥२१॥
होता चांदोरकरांचा वशिला । पत्र लाविलें माधवरावाला । तंबू एक मागून घेतला । निवास लाधला सुखाचा ॥२२॥
वाबांचिया इच्छेविरुद्ध । म्हणेल कोणी चढेन मशीद । परतेन दर्शन घेऊनि स्वच्छंद । अशक्य हें प्रसिद्ध सर्वत्र ॥२३॥
यत्न केला तीन वेळां । मशिदीसी चढावयाला । परी तो सर्व निर्फळ गेला । पाहुणा हिरमुसला मनांत ॥२४॥
इच्छा होती तयाचे मनीं । मशिदींत वरती जाऊनी । वंदावें बाबांस गुडघे टेकुनी । हस्त चुंबूनि बैसावें ॥२५॥
इच्छा तयाची ऐसी । बाबा न येऊं देत तयासी । मशिदींत बैसावयासी । आपुलेपाशीं तेधवां ॥२६॥
खालींच सभामंडपीं असावें । तेथेंचि पाहिजे तरी बैसावें । दर्शन घेणें तेथूनि घ्यावें । परी न यावें वर तेणें ॥२७॥
असो पुढें तो निघे जावया । अंगणीं आला निरोप घ्यावया । जाशील उदयीक म्हणती तया । घाई कासया ही इतुकी ॥२८॥
लोकांहीं बहुत कथिलें । नानापरी तया विनविलें । परवानगी न होतां जो गेले । बहु पस्तावले म्हणवूनि ॥२९॥
होणारापुढें कांहीं न चले । नाहीं तयाच्या मना तें पटलें । परवानगीविरहित निघाले । हाल जाहले मार्गांत ॥३०॥
गाडी आरंभीं नीट चालली । पुढें घोडयांनीं वाट सोडीली । साऊळ विहीर मात्र ओलांडिली । तों पुढें आली बायसिकल ॥३१॥
गृहस्थ होता मागें बैसला । पुढें तांगा एकाकीं चमकला । तोल जाऊनि तैसाच कलथला । मागें उलंडला मार्गांत ॥३२॥
महत्प्रयत्नें तांगा थांबविला । गृहस्थ घसरत घसरत गेला । मग उचलूनि तांग्यांत बैसविला । तांगा हांकिला पुढारा ॥३३॥
शिरडी राहिली एकीकडे । मुंबई राहिली दुसरीकडे । कोपरगांवीं आस्पीटल जिकडे । तांगा मग तिकडे घेतला ॥३४॥
असो कांहीं दिवस तेथ । गृहस्थ  पश्चात्तापव्यथित । होते अवज्ञा - प्रायश्चित्त । भोक्तृत्व भोगीत पडले ते ॥३५॥
ऐसे असंख्य अनुभव आले । लोक सहजीं शंकूं लागले । बाबांची आज्ञा पाळूं सरले । करूं न धजले अव्हेर ॥३६॥
कोण्या गाडीचें चक्र निसटलें । कोणाचें तें घोडें थकलें । गाडया चुलले उपाशी राहिले । चुरमुरे फांकिले कितीएकीं ॥३७॥
तीच आज्ञा जयांनीं वंदिली । अवेळींही गाडी साधिली । मुशाफरीही सुखाची झाली । आठव राहिली जन्माची ॥३८॥
वर्षानुवर्षें भैक्ष्यवृत्ति । रुचावी कां बाबांप्रती । ऐसें आलिया कोणाचे चित्तीं । शंकानिवृत्ती अवधारा ॥३९॥
पाहूं जातां बाबांचें आचरित । भिक्षाचि मागणें तयांतें उचित । आनंद देई साधी निजहित । साधी गृहस्थकर्तव्य ॥४०॥
काय - वाचा - चित्त - वित्त । साईपदीं जो समर्पीत । ऐसा जो साईंचा अनन्यभक्त । आवडे अत्यंत साईस ॥४१॥
जें जें अन्न पाके आश्रमीं । स्वामी तयाचा गृहस्थाश्रमीं । यती आणि ब्रम्हाचर्याश्रमी । यांसी होमी प्रथमता ॥४२॥
न देतां आधीं तयां अवदान । स्वयें गृहस्थ जैं करी सेवन । आचरूं लागे चांद्रायण । शास्त्रनिर्बधन त्रिशुद्धी ॥४३॥
यती ब्रम्हाचारी यांप्रती । निषेधिलीसे पाकनिष्पत्ति । ते करूं जातां चांद्रायण माथीं । आदळे निश्चितीं तयांच्या ॥४४॥
म्हणवूनि तयांची उदरपूर्ति । शास्त्रें निरविली गृहस्थांवरती । यती कधींही न उद्यम करिती । कराया भरती पोटाची ॥४५॥
बाबा नव्हेत गृहस्थ । किंवा नव्हेत वानप्रस्थ । केवळ ब्रम्हाचारी बाळ संन्यस्त । भिक्षाचि प्रशस्त प्रशस्त तयांसी ॥४६॥
अखिल विश्व माझें घर । मीच वासुदेव विश्वंभर । मीच परब्रम्हा अक्षर । हा द्दढबोध निर्धार जयाचा ॥४७॥
भिक्षान्नाचा पूर्ण अधिकार । तया विश्वकुटुंबियासचि साचार । इतरांचे विडंबनप्रकार । चव्हाटयावर पहावे ॥४८॥
आधीं त्यजावी पुत्रेषणा । मग वित्तेषणा लोकेषणा । जो एषणात्रय - निर्मुक्त जाणा । तेणेंचि भिक्षाशना इच्छावें ॥४९॥
नातरी ‘भिक्षापात्र अवलंबणें । जळो जिणें लाजिरवाणें’ । महाराज तुकोबाचें गाणें । अर्थाविणें हें नि:सार ॥५०॥
साई समर्थ महान्‌ सिद्ध । लहान थोरां हें तों प्रसिद्ध । परी आम्हीचि सदा आशाबद्ध । असन्नद्ध सत्पदीं ॥५१॥
पंचमहायज्ञावीण । गृहस्थास जें निंद्य जेवण । तें शिरडींत रोज पवित्र भोजन । स्वयें करवून घे साई ॥५२॥
प्रत्यहीं पांच घरें जाई । अतिथियज्ञाचें स्मरण देई । भग्यवान हा लाभ घेई । आपुलें गेहीं बैसून ॥५३॥
सारूनियां जे पंचमहायज्ञ । अवशिष्टान्न करिती सेवन । अज्ञात ‘पंचसूना’ पापगहन । तयांचें निर्दहन तेणेनि ॥५४॥
कंडणी चुल्ली पेषणी । उदकुंभी आणि मार्जनी । हीं पंचसूना या नांवांनीं । आहेत जनीं प्रसिद्ध ॥५५॥
उखळीं धान्यदाणा घालूनी । वरी मुसळाचे घाव हाणुनी । तूस कोंडा टाकिती काढुनी । होते न जाणुनी जीवहिंसा ॥५६॥
पडेना तें धान्य पचनीं । प्रयोग इतुका जाहल्यावांचुनी । म्हणोनि हें पंचसूनाग्रणी । पाप ‘कंडणी’ या नांव ॥५७॥
चुलीस सर्पण लांकडें लाविलीं । तेणें पाकनिष्पत्ति झाली । तेथेंही नकळत जीवहत्या घडली । त्या नांव ‘चुल्ली’ पाप दुजें ॥५८॥
घेऊनि जातें वा जातणी । पिष्ट करितां धान्याचें कोणी । न कळत असंख्य जीवांची हानी । होते त्या ‘पेषणी’ हें नांव ॥५९॥
वापी कूप तडागामधुनी । कुंभ घेऊनि आणिती पाणी । किंवा नरनारी धुतां धुणीं । असंख्या प्राणी मरतात ॥६०॥
साधावया कुंभस्वच्छते । घांसितां वा उटितां हातें । अनिच्छा जी हत्या घडते । पाप चौथें ‘उदकुंभी’ ॥६१॥
तैसेंचि शीतोष्ण उदकें स्नान । करूं जातां सडा - संमार्जन । जीवहत्या घडे जी दारुण । ‘मार्जनी’ जण त्या नांव ॥६२॥
या पंच पापनिर्मुक्तीस । पंचमहायज्ञ गृहस्थास । होतां पंचसूनानिरास । चित्तशुद्धीस लाधे तो ॥६३॥
चित्तशुद्धीचें हेंचि बळ । शुद्धज्ञान उपजे सोज्ज्वळ । ज्ञानानंतर मोक्ष अढळ । पावती सफळ भाग्याचे ॥६४॥
असो हें साईंचें भैक्ष्यव्रत । लिहितां लिहितां वाढला ग्रंथ । परिसा एक कथा अन्वर्थ । अध्याय समाप्त करूं मग ॥६५॥
प्रेम असावें मात्र चित्ता । कोणाही सवें कांहींही धाडितां । जाहली जरी तया विस्मरणता । बाबा न विसरतां मागत ॥६६॥
असो भाजी भाकर पेढा । भक्तिभाव असावा गाढा । भेटतां ऐसा भक्त निधडा । साईस उभडा प्रेमाचा ॥६७॥
ती एक प्रेमळ भक्ताची कथा । ऐकतां आनंद होईल चित्ता । कोणीही स्वीकृतकार्यीं चुकतां । बाबाचि रस्ता लाविती ॥६८॥
ऐशी ही गोड शिक्षणपद्धति । योग्यवेळीं देती जागृति । धन्य भाग्याचे जे हे अनुभविती । आनंदस्थिति अवर्ण्य ॥६९॥
भक्तश्रेष्ठ रामचंद्र नाम । वडील जयांचे आत्माराम । तर्खड जयांसी उपनास । विश्रामधाम साई जयां ॥७०॥
परी जेणें नित्य संबोधन । तेबाबासाहेब तर्खड जाण । तेणेंचि ही पोथी चालवूं आपण । नाहीं कारण यापरतें ॥७१॥
साईप्रेमें उचंबळून । तर्खड जैं जात ओथंबून । करूं लागती अनुभवकथन । काय तें श्रवण सुखकर ॥७२॥
काय तयांचें भक्तिविभव । पदोपदीं साईंचे अनुभव । एकामागूनि एक अभिनव । सरसाविर्गाव जैं कथिती ॥७३॥
बाबासाहेब अतुल प्रेमी । साईंची आलेख्य प्रतिमा धामीं । भव्य चंदनी देव्हारा नामी । पूजनकामी त्रिकाळ ॥७४॥
तर्खड मोठे पुण्यवान । पुत्रही पोटीं भक्तिमान । साईस नैवेद्य समर्पिल्यावीण । करीना अन्नग्रहण तो ॥७५॥
करूनियां प्रात:स्नान । कायावाचामनेंकरून । करी नित्य छवीचें पूजन । नैवेद्य समर्पण भक्तीनें ॥७६॥
हा तयाचा नित्य क्रम । असतां चालला अविश्रम । जाहला सफल परिश्रम । अनुभव अनुत्तम लाधला ॥७७॥
माताही साईंची परम भक्त । शिरडीस जाऊं झाली उत्सुक । मुलानें मार्गांत तिच्या समवेत । असावें हा हेत वडिलांचा ॥७८॥
इच्छा तियेसी शिरडीस जावें । समर्थ श्रींचें दर्शन घ्यावें । तेथेंचि कांहीं दिवस क्रमावे । चरण सेवावे प्रत्यक्ष ॥७९॥
ऐसा जरी वडिलांचा हेत । जाणें नव्हतें मुलाचे मनांत । कोणी मागें पूजा घरांत । करील नियमित ही चिंता ॥८०॥
वडील प्रार्थनासमाजिष्ट । तयांस मूर्तिपूजेचे कष्ट । देणें कैसें होईल इष्ट । कोडें हें प्रकृष्ट मुलाला ॥८१॥
तरी जाणोनि तयांचें मनोगत । चिरंजीव प्रयाणीं उद्यत । प्रेमपुर:सर वडिलांस विनवीत । काय ती मात परिसावी ॥८२॥
साईंस नैवेद्य केल्याविणें । घरीं कोणींही अन्न न सेवणें । हें इतुकें मान्य केलियाविणें । घडेना जाणें निश्चिंत ॥८३॥
हें मुलाचें नित्यव्रत । वडिलांस होतें आधींत अवगत । ‘जा मी करीन नैवेद्य नित । राहीं तूं निश्चिंत’ वदती ते ॥८४॥
‘आधीं न करितां साईसमर्पण । न करूं कोणीही अन्नग्रहण । हें माझें वचन मानीं प्रमाण । न करीं अनमान जा स्वस्थ’ ॥८५॥
प्राप्त होतां हेझं आश्वासन । मुलगा शिरडीस करी प्रयाण । पुढें उगवतां दुसरा दिन । करिती पूजन तर्खड स्वयें ॥८६॥
वाबासाहेब तर्खडांनीं । पूजनारंभींच दुसरे दिनीं । आलेख्यप्रतिमेसन्मुख येऊनी । लोटांगणीं प्रार्थियेलें ॥८७॥
मुलगा जैसी पूजा करी । तैसीच बाबा माझी चाकरी । असावी कवाईत न घडावी मजकरीं । प्रेम अंतरीं द्या मातें ॥८८॥
ब्राम्हामुहूर्तीं स्नान करून । ऐसें प्रार्थनापूर्वक पूजन । तर्खड करूं लागले प्रतिदिन । नैवेद्यसमर्पणसमवेत ॥८९॥
नैवेद्यार्थ शर्कराखंड । बाबासाहेब अर्पीत अखंड । ऐसा नियम चालला उदंड । पडला त्या खंड एकदिनीं ॥९०॥
व्यवहारव्यापृत अंत:करण । तर्खडांस नाहीं राहिलें स्मरण । होऊनि गेलें सर्वांचें भोजन । नैवेद्यावीण एक दिनीं ॥९१॥
एका मोठया गिरणीवरी । तर्खडसाहेब मुख्याधिकारी । तदर्थ प्रात:काळचे प्रहरीं । जाणें बाहेरी नित्य त्यां ॥९२॥
पुढें मग दुपार भरतां । बाहेरून परत येतां । पूर्वनिवेदित शर्करा प्रसादता । भोजनीं बैसतां पावत ते ॥९३॥
ऐसा नियम चालतां । पडलें एकदां विस्मरण चित्ता । राहिली शर्कराखंडनिवेदनता । प्रसादग्रहणता अंतरली ॥९४॥
करावया बैसतां भोजन । शर्कराशेष स्वैंपाकीण । पात्रीं वाढी अनुदिन । तीच कीं जाण अन्नशुद्धि ॥९५॥
परी ते दिवशीं पूजासमयीं । होऊनि कांहींतरी घाई । शर्करा नैवेद्य राहूनि जाई । प्रसाद ठायीं पडेना ॥९६॥
त्याच वेळीं पात्रावरून । तर्खड अनुतापयुक्त होऊन । साईप्रतिमा अभिवंदून । साश्रुनयन बोलत ॥९७॥
बाबा ही काय माया दाविली । कैसी मजला भूल पाडिली । कवाईतचि मजकरीं घडविली । क्षमा वहिली मज करा ॥९८॥
नव्हे भूल हें महापाप । पावलों मी महदनुताप । चुकलों चुकलों मी निस्त्रप । व्हावें मज सकृप महाराजा ॥९९॥
लोटांगण घातलें छबीचे चरणा । सखेद गहिंवरले अंत:करणा । म्हणती महाराज दयाधना । करीं गा करुणा मजवरी ॥१००॥
ऐसें वदत मुलास पत्र । धाडिलें होऊनि अति लाचार । ‘घडला मजकडूनि प्रमाद थोर । क्षमा कर गा’ प्रार्थावें ॥१०१॥
‘दया करा या अनन्यशरणा’ । ऐसी साईंसी भाकावी करुणा । अभयकर आणि अभयवचना । मागावें दीना दासातें ॥१०२॥
वांद्रें ग्रामीं हा प्रकार । शिरडी शंभर कोस दूर । तात्काळ तेथें पावली खबर । परिसा तैं उद्नार बाबांचे ॥१०३॥
भूत - भविष्यवर्तमान । देशकालाद्यनवच्छिन्न । महाराजांसी त्रिकालज्ञान । पहा तें प्रमाण प्रत्यक्ष ॥१०४॥
इकडे मुलगा शिरडीस असतां । तेच दिनीं ते समयीं जी वार्ता । घडली साईस वंदूं जातां । श्रोतां सावधानता परिसावी ॥१०५॥
मुलगा येऊनि अति उल्हासता । आईसमवेत चरण वंदितां । साई जें आईस वदले तें परिसतां । पावला विस्मितता अत्यंत ॥१०६॥
"काय करावें आई आज । गेलों मी वांद्यास जैसा रोज । नाहीं खावया प्यावया पेज । उपाशी मज यावें लागलें ॥१०७॥
कैसा पहा ऋणानुबंध । कवाड होतें जरी बंद । तरी मी प्रवेशलों स्वच्छंद । कोण प्रतिबंध मज करी ॥१०८॥
मालक नाहीं मिळाला घरीं । आंतडीं माझीं कलळलीं भारी । तैसाचि मी अन्नावीण माघारी । भर दुपारीं परतलों" ॥१०९॥
ऐसे हे बोल जेव्हां परिसिले । चिरंजीवांनीं तात्काळ ताडिलें । आपुले वडील वहुधा विसरले । दावाया चुकले नैवेद्य ॥११०॥
मुलगा बाबांसी करी विनंती । मजला जाऊं द्या घराप्रती । बाबा तयास जाऊं न देती । तेथेंचि घेती ते पूजा  ॥१११॥
त्याच दिवशीं शिरडीहून । धाडिलें सविस्तर पत्र लिहून । वितळलें वडिलांचें अंत:करण । पत्र तें वाचून पाहतां ॥११२॥
इकडील पत्र तिकडे पावलें । मुलालाही आश्चर्य वाटलें । तयाच्याही नयनीं दाटले । अश्रु लागले वहावया ॥११३॥
पहा कैसा हा साईंचा खेळ  । कैसें न प्रेम उचंबळेल । ऐसा कोण पाषाण असेल । जो न द्रवेल येणेनी ॥११४॥
याच मुलाची प्रेमळ आई । शिरडीस असतां एके समयीं । करीत अनुग्रह बाबा साई । ती नवलाई परिसिजे ॥११५॥
असतां तेथें भोजनागारीं । पात्रें वाढूनि झाली तयारी । इतुक्यांत एक श्वान द्वारीं । भुकेलें दुपारीं पातलें ॥११६॥
भाकर होती जी पात्रावर । श्वानास बाई जों घाली चतकुर । तोंएक चिखलांत माखला सूकर । तेथेंचि क्षुधातुर पातला ॥११७॥
वार्ता घड्ली स्वाभाविकपणीं । नाहीं बाईच्या ध्यानीं मनीं । परी दुपारीं आपण होऊनी तीच साईंनीं काढिली ॥११८॥
दुपारीं भोजन जाहल्यानंतर । मशिदींत नित्यक्रमानुसार । बाई येऊनि बैसतां दूर । साई सादर पूसती ॥११९॥
"आई त्वां आज मज जेवूं घातलें । तेणें हें आकंठ पोट भरलें । होते हे प्राण व्याकुळ झाले । ते तृप्त केले गे तुवां ॥१२०॥
ऐसेंच करीत जावें नित्य । हेंच कामीं येईल सत्य । मशिदींत बैसून मी असत्य । बोलेन हें त्रिसत्य घडेना ॥१२१॥
ऐशीच माझी दया जाणावी । भुकेल्या भाकर आधीं द्यावी । आपुल्या पोटा नंतर खावी । धरावें जीवीं हें नीट" ॥१२२॥
काय वदले हें साईसमर्थ । बाईस कांहींच कळेना अर्थ । काय असावा कीं भावार्थ । वाणी निरर्थक नव्हे कदा ॥१२३॥
म्हणे मी तुम्हांस वाढीन ऐसें । घडावें तरी मजकरीं कैसें । मीच परतंत्र देऊनि पैसे । मिळेल तैसें खातसें ॥१२४॥
"सेवूनियां ती प्रेमाची भाकर । जाहलों मी तृप्त निर्भर । अजून मजला येती ढेकर" । बाबा प्रत्युत्तर करितात ॥१२५॥
"तूं जेवूं बैसतां द्वारीं येतां । पोटीं क्षुधेची जया व्याकुलता । त्वां देखिलें ज्या श्वाना अवचिता । मज एकात्मता तयासवें ॥१२६॥
तैसें सर्वांगीं माखिला चिखलासी । देखिलें त्वां जया सूकरासी । भुकेनें व्याकुळ झालेलियासी । माझी तयासीं एकात्मतां" ॥१२७॥
ऐकोनि बाबांची वचनोक्ति । बाई पावली विस्मय चित्तीं । श्वानें सूकरें मांजरें वावरती । बाबाचि काय तीं समस्त ॥१२८॥
"कधीं मी श्वान कधीं सूकर । कधीं मी गाई कधीं मांजर । कधीं मुंगी माशी जलचर । ऐसिया विचरत रूपें मीं ॥१२९॥
पाही भूतमात्रीं जो मज । तोचि माझिया प्रीतीचा समज । तरी तूं भेदबुद्धीतें त्यज । ऐसीच भज मजलागीं" ॥१३०॥
वचन नव्हे तें परमामृत । सेवूनि बाई सद्नदित । नेत्र आनंदाश्रुभरित । कंठ दाटत बाष्पांही ॥१३१॥
ऐसीच आणीक या बाईची । कथा सुंदर प्रेमरसाची । समर्थ साईंच्या भक्तैक्यतेची । एकात्मतेची निजखूण ॥१३२॥
घेऊनि कुटुंब मुलें बाळें । एकदां पुरंदरे शिरडीस निघाले । देई ती वृंताकपळें । प्रेमसमेळें तयांसवें ॥१३३॥
विनवी तयांचे कुटुंबास । भरीत एकाचें करीं बाबांस । दुजयाच्या तळून काचर्‍या खरपूस । वाढीं बहुवस तयांतें ॥१३४॥
बरें म्हणोनि तीं वांगीं घेतलीं । बाई जेव्हां शिरडीस पातली । आरतीपाठीं भोजनवेळीं । घेऊन गेली भरीत ॥१३५॥
नित्याप्रमाणें नैवेद्य दावुनी । बाई गेली ताट ठेवुनी । सर्वांचे नैवेद्य गोळा करूनी । बाबा भोजनीं बैसले ॥१३६॥
भरिताची चवी चाखितां । लागलें रुचकर वाटिलें समस्तां । काचर्‍या खाव्यासें वाटलें चित्ता । वदती आतां आणा त्या ॥१३७॥
निरोप गेला राधाकृष्णीस । बाबा खोळंबले जेवावयास । काचर्‍यांवरी गेलें मानस । करावें काय समजेना ॥१३८॥
हंगम नाहीं हा वांग्यांचा । आतां हा पदार्थ होणार कैंचा । शोध पुरंदर्‍यांचे कुटुंबाचा । आणीक भरिताचा चालला ॥१३९॥
तिणें आणिलें जें ताट । भरीत हें तों होतें तयांत । असतील तिचिया सामुग्रींत । वांगीं कदाचित वाटलें ॥१४०॥
म्हणूनि तिचेपासीं पुसतां । कळली काचर्‍यांची अन्वर्थता । एवढें बाबांचें प्रेम कां त्यांकरितां । चुकलें समस्तां कळून ॥१४१॥
बाई म्हणे भरीत झालें । एकाचें दुपारीं अर्पण झालें । काचर्‍या नेईन मागाहून म्हटलें । दुसरें तें चिरिलें तदर्थ ॥१४२॥
पुढें ही वांग्यांची समूळ वार्ता । हळू हळू जैं कळली समस्तां । जो तो आश्चर्य करी चित्ता । पाहूनि व्यापकता साईंची ॥१४३॥
आणीक एकदां डिसेंवर मासीं । सन एकूणीसशें पंधराचे वर्षीं । याच बाईनें अति प्रेमेंसीं । पेढा बाबांसी पाठविला ॥१४४॥
बाळाराम परलोकवासी । क्रियाकर्मांतर करावयासी । मुलास त्याच्या जाणें शिरडीसी । पुसावयासी पातला ॥१४५॥
जातों म्हणूनि सांगावयासी । आला मुलगा तर्खडांपाशीं । तयांसवें कांहीं बाबांसी । द्यावें मनासी कुटुंबाच्या ॥१४६॥
पेढयावांचून दुसरें कांहीं । पाहूं जातां घरांत नाहीं । आधींच निवेदित पेढा तोही । मुलास घाई जाण्याची ॥१४७॥
शिवाय तो मुलगा सुतकी । पेढाही एक उच्छिष्ट शिलकी । तोचि पाठवी तयासवेंचि कीं । साईमुखीं अर्पावया ॥१४८॥
म्हणे दुसरें कांहीं नाहीं । हाचि आतां घेऊनि जाईं । प्रेमपुर:सर हाचि देईं । खातील साई आवडीनें ॥१४९॥
पेढा गोविंदजीनें नेला । परी तो जेव्हां दर्शनार्थ गेला । पेढा बिर्‍हाडीं विसरूनि राहिला । धीर तैं धरिला बाबांनीं ॥१५०॥
पुढें जेव्हां तिसरे प्रहरीं । मुलगा पुनश्च आला दरबारीं । तेव्हां विसरला पूर्वीच्या परी । आला रिक्तकरीं मशिदीस ॥१५१॥
"त्वां मजसाठीं काय आणिलें" । बाबांनीं त्यास पुसून पाहिलें । "कांहीं नाहीं" म्हणतां पुसिलें । स्मरण दिधलें लवमात्र ॥१५२॥
"तुला कोणीं कांहीं वस्त । दिधली नाहीं का मजप्रीत्यर्थ" "नाहीं" म्हणतां साई समर्थ । प्रश्न स्पष्टार्थ पूसिती ॥१५३॥
"अरे घराहून निघतेवेळीं । नाहीं का दिधला तुझियाजवळी । खाऊ आईनें प्रेमसमेळीं" । तेव्हां मग झाली आठवण ॥१५४॥
जाहला अति लज्जायमान । कैसें तरी पडलें विस्मरण । अधोवदन क्षमा मागून । चरण वंदून निघाला ॥१५५॥
धांवत धांवत विर्‍हाडीं गेला । पेढा आणूनि बाबांस दिधला । हातीं पडतांच मुखीं समर्पिला । भाव संतर्पिला आईचा ॥१५६॥
ऐसा हा साई महानुभाव । जया मनीं जैसा भाव । तया तैसा देऊनि अनुभव । भक्तगौरव वाढवी ॥१५७॥
आणिक या कथांचें इंगीत । भूतीं सदैव पहावा भगवंत । हेंचि सकलशास्त्रसंमत । हाचि सिद्धांत येथील ॥१५८॥
आतां पुढील अध्याय श्रवणीं । कळोनि येईल बाबांची राहाणी । कोठें ते निजत कवण्या ठिकाणीं । सावचित्तपणीं आकर्णिजे ॥१५९॥
हेमाड साईपदीं शरण । श्रोतीं आदरें करिजे मनन । झांलिया कथेचें निदिध्यासन । कृतकल्याण पावाल ॥१६०॥
स्वस्ति श्रीसंतसज्जनप्रेरिते । भक्तहेमाडपंतविरचिते । श्रीसाईसमर्थसच्चरिते । नवमोऽध्याय: संपूर्ण: ॥

॥ श्रीसद्गुरुसाईनाथार्पणमस्तु ॥ शुभं भवतु ॥

श्रीसाईसच्चरित

साईबाबा मराठी
Chapters
उपोद्धात प्रस्तावना दोन शब्द आरंभ अध्याय १ ला अध्याय २ रा अध्याय ३ रा अध्याय ४ था अध्याय ५ वा अध्याय ६ वा अध्याय ७ वा अध्याय ८ वा अध्याय ९ वा अध्याय १० वा अध्याय ११ वा अध्याय १२ वा अध्याय १३ वा अध्याय १४ वा अध्याय १५ वा अध्याय १६ वा अध्याय १७ वा अध्याय १८ वा अध्याय १९ वा अध्याय २० वा अध्याय २१ वा अध्याय २२ वा अध्याय २३ वा अध्याय २४ वा अध्याय २५ वा अध्याय २६ वा अध्याय २७ वा अध्याय २८ वा अध्याय २९ वा अध्याय ३० वा अध्याय ३१ वा अध्याय ३२ वा अध्याय ३३ वा अध्याय ३४ वा अध्याय ३५ वा अध्याय ३६ वा अध्याय ३७ वा अध्याय ३८ वा अध्याय ३९ वा अध्याय ४० वा अध्याय ४१ वा अध्याय ४२ वा अध्याय ४३ वा अध्याय ४४ वा अध्याय ४५ वा अध्याय ४६ वा अध्याय ४७ वा अध्याय ४८ वा अध्याय ४९ वा अध्याय ५० वा अध्याय ५१ वा अध्याय ५२ वा अध्याय ५३ वा श्री साईबाबांचीं वचनें