देह - अभंग २९११ ते २९३०
२९११
निमालिया देहासाठीं । रांडा पोरें म्हणती होटीं ॥१॥
तयासाठीं न रडती । आपुलें म्हणीता कैसे होती ॥२॥
ऐसे भुलले पामर नरक भोगिती अघोर ॥३॥
एका शरण जनार्दनीं । रामनाम न घेती कोणी ॥४॥
२९१२
गत तें आयुष्य गत तें धन । गत दृश्यमान पदार्थ तो ॥१॥
गत अंबर गत तो पवन । गत तें हवन गत होय ॥२॥
एका जनार्दनीं अगत तें नाम । म्हणोनि विश्राम योगियांसी ॥३॥
२९१३
जें जें दिसें तें तें नासे । अवघें वोसे जायाचें ॥१॥
नाशिवंत सर्व काया । भेणें उपाया करा कांहीं ॥२॥
पदार्थ मात्र जात असे । कांहीं नसे आनु दुजें ॥३॥
एका जनार्दनीं सर्व वाव । धरा भाव विठ्ठलीं ॥४॥
२९१४
मी मी म्हणतां वायां गेलें सर्व । पाहे तूं अपूर्व नवल बापा ॥१॥
रावण नासला मीपणें गेला । रामें क्षय केला पुत्रापौत्रीं ॥२॥
मीपणे दुर्योधन बहुत गर्वीत । नासलें जीवित रणांगणीं ॥३॥
ऐसें तें बहुत मीपणें नासलें । एका जनार्दनीं भलें मीपण रहित ॥४॥
२९१५
अहा रे पामरा मीपण फुगारा । व्यर्थ कां रे भारा वागविसी ॥१॥
शस्त्राचेनि रोम चक्र नोहे अंगा । तया सहस्त्र भगा जाहले देखा ॥२॥
विष अग्नीचेनि मेळे । तया कांहें न पोळे ॥३॥
एका जनार्दनीं मन । देवापायीं केलेंक अर्पण ॥४॥
२९१६
मी म्हणोनियां भार वाहे । वाउगा जाय कुंथत ॥१॥
रात्रंदिवस जैसा खर । वोझें अपार वहातुसे ॥२॥
नावडे भजन पूजा कथा । संसाराची वाहे चिंता ॥३॥
आला आयुष्याचा काळ । परि न राहे तळमळ ॥४॥
आपण मरुनी आणिकां मारी । ऐसा नष्ट दुराचारी ॥५॥
एका जनार्दनीं नाहीं भाव । तेथें न भेटेचि देव ॥६॥
२९१७
नाशिवंत देह नाशिवंत माया । नाशिवंत काया काया काज ॥१॥
यमाचा पाहुणा जाणार जाणार । काय उपचार करुनी वायां ॥२॥
छायेसी बैसला सवेंची तो गेला । वृक्ष रडूं लागला गेला म्हणोनी ॥३॥
पाथस्थ मार्गस्थ येऊनी राहिला । उदय होतां निघाला आपुल्या मार्गें ॥४॥
तो घरधनीं रडत धावें मागें । काय काज वेगें सांगा तुम्हीं ॥५॥
उसनें आणीतां सुख वाटे जीवा । देतां दुःख जीवा काय काज ॥६॥
पाहुणा हा देह जाईल टाकुनी । एका जनार्दनीं काय दुःख ॥७॥
२९१८
हें शरीर नाशिवंत साचें । जायाचें हो जायाचें अंतकाळीं ॥१॥
काय याचें सुख मानिती हे जन । पडिलेसें जाण मायाचक्री ॥२॥
संसाराचा या करिती विचार । भुलले पामर अधोगती ॥३॥
एका जनादनीं वायाची भ्रमती । पुढें ती फजिती नेणवेची ॥४॥
२९१९
नाशिवंत देह नाशिवंत माया । नाशिवंत छाया वाया जैशी ॥१॥
म्रुगजळाचे परी नाशिवंत धन । यासी तुं भुलुन गुंतलासी ॥२॥
व्यापारी बाजारीं घातिलें दुकान । स्ती पुत्र स्वजन तैसे बापा ॥३॥
एका जनार्दनीं ऐशियाच्या छंद । भुलोनी गोविंदा विसरसी ॥४॥
२९२०
क्षणभंगुर देह । याचा मानिसी संदेह ॥१॥
उदकावरील तरंग । तैसे दिसे सर्व जग ॥२॥
पाहतां मृगज्ळा । जळ नोहेची निर्मळा ॥३॥
साउली अभ्राची । वायां जाय जैसी ॥४॥
करितां लवण पुतळा । विरे जैसा मिलतां जळा ॥५॥
एका जनार्दनीं तैसें । दिसतां देह नासे जैसें ॥६॥
२९२१
असत्याचें मूळ नरदेह साचें । वायां काय याचे कवतूक ॥१॥
हरिनाम सार सेवीं तूं निर्धारें । आणीक पसार शीण वायां ॥२॥
एका जनार्दनीं मृगजळ वोखटें । दिसें तें गोमटें तृषा न हारे ॥३॥
२९२२
जाणतां जाणतां कां रे वेडा होसी । नाथिल्याच्या पिसीं हांव भरी ॥१॥
दोन दिवसांचे उसणे व्यापारी । काय त्यांची थोरी मानितोसी ॥२॥
दिवसांची छाया पुर्व पश्चिमेसी । तैशी या देहाची स्थिती जाणा ॥३॥
एका जनार्दनीं हरिकृपेंवीण । दावील ही खूण कोण बापा ॥४॥
२९२३
देहींच्या अवसाना । कोणी कामा नये कोण्हा ॥१॥
हे तो मिळाले अपार । अवघा मायेचा बाजार ॥२॥
तुजसाठीं शोक । कोण्ही न करतीच दुःख ॥३॥
रडती पडती । पुढें कैसें होईल म्हणती ॥४॥
आपुलीया हिता । रडती जना देखतां ॥५॥
याचे मानूं नको खरें । एका जनार्दनीं त्वरें ॥६॥
२९२४
नका करुं वाद विवाद पसारा । वाउगा मातेरा नरदेहीं ॥१॥
आयुष्याचे अंतीं कामा नये कोणी । नेती ढकलुनी एकलेंचि ॥२॥
स्वजन स्वगोत्र न ये कोणी कामा । सांडी त्यांचा प्रेमा परता होई ॥३॥
एका जनार्दनीं मधाचिये मासी । तैसा सांपडसी यमफांशी कोण सोडी ॥४॥
२९२५
कां रे भांबावसी नास्तिकासाठीं । कोरडी कां आटी करसी वायां ॥१॥
हें तों पोसणें आणिलें उसणें । जयाचें तया देणें अनायासें ॥२॥
'घ्यावें त्याचें द्यावे' ऐशी आहे नीत । तूं रे दुश्चित वाउगा मनीं ॥३॥
न देतां उरी देणें आहे केव्हां । वाउगा तो हेवा धरती पोटीं ॥४॥
एका जनार्दनीं भरता मापोडी । पडतसे उडी खालीं मग ॥५॥
२९२६
आशेपाशी काम आशेपाशीं क्रोध । आशेपाशी भेद लागलासे ॥१॥
आशेपाशीं कर्म । आशेपाशीं धर्म । आशेपाशीं नेम नानात्वाचा ॥२॥
आशेपाशीं याती आशेपाशीं जाती । आशेपाशीं वस्ती अहंकाराची ॥३॥
एका जनार्दनीं निराशी तो धन्य । ज्यासी नारायण सांभाळिता ॥४॥
२९२७
काम क्रोध लोभ दंभ मद मत्सर । षड्‌वैरी तत्पर हेचि येथें ॥१॥
क्षुधा तृष्णा मोद शोक जरा मरण । षडऊर्मी पूर्ण देहीं हेंची ॥२॥
आशा मनीषा कल्पना इच्छा तृष्णा वासना । हे अठरा गुण जाणा देहामाजीं ॥३॥
एका जनार्दनीं त्यजोनि अठरा । तोचि संसारामाजीं शुद्ध ॥४॥
२९२८
अस्थिमांसाचा हा कोथला । ऐसा देह अमंगळा ॥१॥
प्राणी म्हणती माझें माझें । खर जैसे वाहे वोझें ॥२॥
न कंटाळे कधीं मन । जेवीं भुलें सर्प जाण ॥३॥
एका जनार्दनीं देवा । याचा विसर पाडावा ॥४॥
२९२९
मिळती सख्या माया बहिणी । हातीं घेउनी तेजफणी ॥१॥
जंव आहे शरीर चांग । तंव काढिताती चांग भांग ॥२॥
नासिल्या शरीरांतें । टाकिताती तया परते ॥३॥
पहा देहीं देव असतां । नाहीं म्हणती सर्वथा ॥४॥
एका जनार्दनीं पंचत्व । मग म्हणती भूतभुत ॥५॥
२९३०
देहींचे आयुष्य पूर्ण तें भरलें । मग नाहीं उरलें मागील कांहीं ॥१॥
देहीं देह आहे तोवरीं अहतां । निमाचिया तत्त्वतां वाव सर्व ॥२॥
देहीं देहपण मी मी माझें म्हणे । मिथ्या सर्व जाणे देहांअंतीं ॥३॥
एका जनार्दनीं मिथ्या देह आहे । रामनाम बा हे सबराभरीत ॥४॥