Get it on Google Play
Download on the App Store

40 प्रेम

प्रेम म्हटले म्हणजे बहुदा प्रियकर व प्रेयसी यांमधील प्रेम डोळ्यासमोर उभे राहते. प्रत्यक्षात पती पत्नी, प्रियकर प्रेयसी आई मुल ,आई वडील व मुले मित्र मित्र ,भाऊ बहिण, भाऊ भाऊ, असे अनेक व्यक्ती किंवा गट डोळ्यासमोर येतात .देशप्रेम भाषाप्रेम समाज प्रेम मानवता प्रेम धर्म प्रेम  अशा आणखीही काही गोष्टी डोळ्यासमोर येतात .प्रेम करणे या वाक्प्रचाराचा इंग्लिश अर्थही डोळ्यासमोर येतो .
सर्वसाधारणपणे प्रेम म्हणजे निरपेक्ष प्रेम असे आपण समजतो .प्रेम देणे जाणतो, घेणे नाही अशीही समजूत आहे .पूर्ण प्रेम खरोखरच निरपेक्ष असते का? जर प्रियकर प्रेयसी एकमेकांच्या मनाविरुद्ध वागत असतील तर प्रेम टिकेल का ? जर पती पत्नी एकमेकांच्या मनाविरुद्ध आचरण करीत  असतील, पती पत्नीला मारीत असेल , इतरांसमोर अपमान करीत असेल ;या उलट पत्नी पतीशी अयोग्य वर्तन करीत असेल तर प्रेम टिकेल का ?भाऊ भाऊ आपसात संपत्तीवरून भांडतात आणि त्यावरूनच भाऊबंदकी हा शब्द वाक्प्रचारात आला. संपत्तीतील जास्त वाटा किंवा सर्वच संपत्ती बहिणीला दिली तर भाऊ बहीण  प्रेम टिकेल का ? मुलानी आई वडिलांचा योग्य प्रतिपाळ केला नाही ,त्यांना लुबाडून घराबाहेर काढले ,तर आई वडिलांचे प्रेम टिकेल का  ?मित्र मित्राला तू असा वाग किंवा असा वागू नकोस असे वारंवार सल्ले द्यायला लागला तर? आई वडिलांनी मुला मुलांमध्ये भेदभाव केला त्याचप्रमाणे संपत्ती वाटपामध्ये समानता ठेवली नाही तर  ?थोडक्यात व्यक्तीच्या व्यक्तीकडून एका गटाच्या दुसऱ्या गटाकडून काही ना काही अपेक्षा असतात. अपेक्षा भंग झाला की प्रेम संपते व भांडण सुरू होते. आई मुलाच्या प्रेमाबद्दल फारच गोडवे गायले जातात  परंतु खरेच तिथेही निरपेक्ष प्रेम किती ठिकाणी असते ? 
 इथे वाचलेली एक गोष्ट आठवते बहुधा रामकृष्ण परमहंस किंवा विवेकानंद यांनी सांगितलेली असावी .एकदा एका प्रेयसीने प्रियकराकडे तुझे माझ्यावर खरे प्रेम असेल तर आईचे काळीज काढून मला आणून दे असे सांगितले. त्याप्रमाणे आईला ठार मारून तिचे काळीज काढून प्रियकर लगबगीने प्रेयसीकडे जात असताना त्याला ठेच लागली. त्या काळजामधून म्हणजे हृदयामधून आवाज आला बाळा तुला लागले तर नाही ना ? असे निरपेक्ष प्रेम कथा कादंबऱ्या काव्य यामधूनच आढळते किंवा अपवादात्मक स्थितीमध्ये आढळते सर्वसाधारणपणे अपेक्षा असतात व अपेक्षा भंग झाल्यास प्रेमही आटते व दोघामध्ये वितुष्टही येते.

 २७/५/२०१८© प्रभाकर पटवर्धन 

विचारतरंग

प्रभाकर पटवर्धन pvpdada@gmail.com
Chapters
1 अनाग्रह योग  2 अपेक्षा 3 अहंकार (निरहंकार) 4 आनंदाची गुरुकिल्ली  5 आपण कशाच्या शोधात आहोत ? 6 आपण कसे ऐकतो व कसे ऐकले पाहिजे 7 आपण कुठे असतो ? 8 एक होता ससा व एक होते कासव 9 साधू 10 एकनाथ महाराज 11 कंटाळा 12 क्रोध 13 क्षणभंगुर 14 खरा बलवान कोण 15 खरे स्वातंत्र्य 16 गुरूची आवश्यकता आहे काय 17 चक्रवर्ती 18 जादूचा चेंडू 19 जीवनाची अपरिहार्यता 20 ज्ञात व अज्ञात 21 ज्ञानसागर 22 टीका 23 तुझे रूप चित्ती राहो तुझे मुखी नाम 24 तू माझा सांगाती 25 दिवा स्वप्न व कठोर परिश्रम 26 दुःख क्लेश इत्यादी 27 दृष्टिकोन - काका कालेलकर 28 देवदास 29 देैव व प्रयत्न 30 द्वेष मत्सर असूया राग इत्यादी विषयी- 31 धर्म 32 धारणा 34 नार्सिसस 35 निरहंकारी शंकराचार्य 36 परमेश्वर 37 पोकळी 38 प्रतिक्रिया 39 प्रार्थना एकाग्रता व ध्यान 40 प्रेम 41 फूटपटया 42 बदल 43 बदला बद्दल 44 बहिर्मन व अंतर्मन 45 बोधकथा 46 भगवान 47 भीति 48 भूतकथा 49 मानसिक गोंधळा विषयी 50 मी कोण? 51 मृत्यूची भीती 52 मोह व भीति 53 राष्ट्राभिमान 54 रिकामपणाची बडबड 55 विश्वास 56 शरण जाणे 57 शांततेचे महत्त्व (आजोबा व त्यांचा नातू ) 58 शिक्षण ज्ञान व सत्य 59 शिस्त 60 श्रद्धा 61 संकट 62 संत उमर आणि भटका माणूस 63 सत्य व असत्य 64 संबंधमयता 65 समज व समंजसपणा 66 समर्थन ६७ समस्या ६८ साधू व विंचू ६९ सुख व दुःख ७० स्मरण ७१ स्वनिरीक्षण व जागृतता ७२ स्वर्ग आणि नरक ७३ स्वशॊध ७४ स्वावलंबन ७५ हिमनग ७६ कलियुग ७७ दिव्य दृष्टी ७८ काळोख ७९ मीचे दृढीकरण