Get it on Google Play
Download on the App Store

प्रवेश सोळावा 1

प्रवेश सोळावा
(लक्ष्मीधरपंत आपल्या दिवाणखाण्यांत बसले आहेत. पलंगावरच्या स्वच्छ आंथरूणावर आजारांतून उठलेला नारायण आहे.)

नारायण -  बाबा, मजवरचा सगळा राग गेला ना ? मी करीत असलेलं काम तुमच्या बरंच मनाविरूध्द झालं !

लक्ष्मीधरपंत -  बाळ, नको रे पुन्हा असं बोलू ! कसला रे राग ! तें झालं गेलं आतां तें सारं विसरलं पाहिजे. (कारकून येतो.)

कारकून -  रामजी शेतकरी आला आहे.

लक्ष्मीधरपंत -  मग रामजीला इथंच घेऊन या.

कारकून -  (आश्चर्यानें ) इथें दिवाणखान्यांत ?

लक्ष्मीधरपंत -  हो, येथें दिवाणखान्यांत, इथं मी बसलों आहें इथं आणा. गरिबांत व आपणांत कसला भेद ?
(कारकून जातो. रामजी आपला मुलगा विश्राम यासह प्रवेश करतो.)

रामजी
-  रामराम, दादा !

लक्ष्मीधरपंत
-  राम !काय रामजी, बस. बसण्यास संकोच नको करूं. बसरे बाळ ! (रामजी व विश्राम अदबीनें बसतात.)

लक्ष्मीधरपंत -  रामजी, यंदाहि पिकं बरीं नाहींत ना ?

रामजी -  प्रथम पीक बरं हातं, परंतु मागूनच्या संततधारेनं नुकसान झाल. आलेल सारं गेलं.

लक्ष्मीधरपंत -  देव ठेवील तसं राहिलं पाहिजें.

रामजी -  आमची देव तुम्हीच ! दादा, तुम्ही दया कराल तरच आम्हीं जगूं ! मी आपणास पैशाच विचारवयास आलों होतों. घरीं एक पै नाहीं. माझी पोर गेली. तिच्या आजारांत औषधपाण्याची नीट तरतूद झाली नाहीं. बायको आजारी आहे. काय करूं ? (रामजीच्या डोळयास पाणी येतें; विश्राम डोळे चोळतो.)

लक्ष्मीधरपंत -  रामजी, तूं पैशाची काळजी नको करूं. खरं म्हटलं तर आजपर्यंत जें व्याज घेतलं त्यानंच माझ्या पैशांची फेड झाली आहे, समजलास ? माझं देणं तूं आतां मुळींच लागत नाहींस. (कारकुनाकडे वळून) तो कर्जरोखा फाडून यांस ' सर्व देणं पावलं ' असं लिहून द्या.