Get it on Google Play
Download on the App Store

पितृसेवेनें नारद ज्ञानी झाले

पितृसेवेनें नारद ज्ञानी झाले

तो नारद महापवित्र । ब्रम्हयाचा मानसपुत्र । परमार्थालागीं तत्पर । सर्वस्वें सादर पितृसेवेसी ॥८४॥

तोचि आर्तीचा पूर्णचंद्र । विवेकाचा क्षीरसमुद्र । वैराग्याचा महारुद्र । आचरे नरेंद्र शमदमयुक्त ॥८५॥

पितृसेवा तोचि स्वार्थ । मानुनी सेवेसी नित्यरत । सदा सेवेचें दृढव्रत । निजपरमार्थ साधावया ॥८६॥

शमें ज्ञानेंद्रियां उपशम । दमें कर्मेद्रियां नित्यकर्म । सेवा करोनी उत्तमोत्तम । नारद परमप्रिय जाहला ॥८७॥

ज्ञानार्थी अतिउद्भट । अंतर्निग्रही एकनिष्ठ । आज्ञाधारी अतिश्रेष्ठ । परमवरिष्ठ सुशीलभावें ॥८८॥

मायानिरसनार्थ नारद ब्रह्मदेवाला उपाय विचारतात

मायानियंते ह्नणती राया त्या शिवादिकां मोहिलें माया । ते निजमाया निरसावया । नारद उपाया पुसोइच्छित ॥८९॥

माया निरसावया आपण । मायानियंता श्रीनारायण । त्यासी जाणावया संपूर्ण । अनन्यशरण निजजनकासी ॥७९०॥

पितामातागुरुत्वेंसी । ब्रह्मा पूज्य नारदासी । सद्भावें सेवितां अहर्निशीं । अतिउल्हासेंसी तुष्टोनियां ॥९१॥

नारद महाभागवत । भगवंती नित्य निरत । त्यासी ब्रह्मा प्रसन्न होत । निजबोधयुक्त स्वानंदें ॥९२॥

देखोनि नारदाची पूर्ण भक्ती । जाणोनी उत्तमोत्तमस्थिती । स्वानंदें तुष्टला प्रजापती । कृपामूर्ति निजबोधें ॥९३॥

नारदासी तुष्टला पिता । जो सकळ जगाचा प्रपिता । पूर्ण देखोनी प्रसन्नता । जाहला विनविता सप्रेमभावें ॥९४॥

तूं नातळोनि मायामोहासी । निजात्मबोधें विश्व सृजिसी । तुज प्रसन्न झाला हषीकेशी । तो प्रसाद आह्मासी कृपेनें दीजे ॥९५॥

ऐसें बोलतां चालिलें स्फुंदन । अश्रुपूर्ण झाले नयन । रोमांचित कंपायमान । सर्वांगी स्वेदकपण टवटवविन्नले ॥९६॥

हर्षे बाष्प दाटलें कंठीं । पुढारी न बोलवे गोष्टी । ते देखोनियां निजदृष्टी । स्रष्टा निजपोटीं निवाला थोर ॥९७॥

यासी पूर्णब्रह्म बोधितां । वचनें पावेल परमार्था । होय अधिकारी पुरता । ऐसें विधाता जाणों सरला ॥९८॥

मग नारदासी आपण । सद्भावें दिधलें आलिंगन । पुत्रसुखें निवाला पूर्ण । अधिकारीरत्न परमार्थीं ॥९९॥

ऐक राया परीक्षिती । जें तुवां पुसिलें मजप्रती । तेंचि नारदें प्रजापती । निजज्ञानार्थी पुसियेलें ॥८००॥

चतुःश्लोकी भागवत

एकनाथ महाराज
Chapters
सदगुरुवंदन गुरुमहिमा गुरुदास्याचें महिमान नाथांचें अनहंकारी आत्मनिवेदन श्रोत्यांना विनंती व कथासूत्र भगवदभजनाशिवाय ब्रह्मदेवालासुद्धां ज्ञानप्राप्ति नाहीं कामनारहित तपानें भगवत्प्राप्ति स्वरुपाची यथार्थ ओळख न झाल्यामुळें ब्रह्मदेव सृष्टिरचना करण्यास भांबावला किंकर्तव्यमूढ ब्रह्मदेवाचा भगवंताचा धांवा हरिकृपेशिवाय अनुताप नाहीं चित्तशुद्धीशिवाय हरीची भेट नाहीं अनुतापयुक्त ब्रह्मदेवाला तप ही दोन अक्षरें ऐकावयास आलीं तपाचें महिमान स्वयंचिंतनांतून ‘ तप ’ याचा अर्थ त्याला स्फुरला तप म्हणजे नेमकें काय ? कामक्रोधनिरसनार्थ ब्रह्मदेवानें तप आरंभिलें गुरुकृपेशिवाय आत्मज्ञान नाहीं वैकुंठमहिमा वैकुंठलोकाची स्थिति हरिभक्तांचे स्वरुप पतिव्रतांचें निवासस्थान स्वानंदधुंद रमेकडून हरिगुणसंकीर्तन श्रीविष्णूची स्तुति वैकुंठींचे मुख्य पार्षदगण अशा भगवंताजवळ सृष्टीच्या निर्मितीचें कार्य कसें चालतें तें ब्रह्मदेवाला दिसलें अहंकारशून्य ब्रह्मदेवांचे नारायणाला नमन नारायण ब्रह्मदेवाला वर देण्यास उद्युक्त तपस्सामर्थ्य ज्ञान देण्याला अधिकारी कोण आत्मज्ञान चार श्लोकांत नारायणानें शब्दबद्ध केलें. माया म्हणजे काय ? छाया माया यांचे नाते छाया व माया सदगुरुचरणसेवेनें मायेचा निरास होईल श्रोत्यांकडून ग्रंथाची स्तुति माझी प्राप्ति कोणाला होत नाहीं ? व्यतिरेकाचें लक्षण या मताचें सामर्थ्य समाधि म्हणजे काय ? ब्रह्मदेव अहंकारशून्य पूर्णबोधयुक्त झाला गुरुचें लक्षण चार श्लोकांत ब्रह्मदेवाला सुखी केलें ब्रह्मदेव सृष्टी करण्यास पात्र झाला जनार्दनकृपेनेंच आपणांस ही कथा श्रोत्यांना सांगता आली - एकनाथ ब्रह्मदेवाला प्रजापति कां म्हणतात ? पितृसेवेनें नारद ज्ञानी झाले भागवताची दहा लक्षणें सांगून ब्रह्मदेवानें नारदाला ज्ञानी केले भागवताची दहा लक्षणें नारद ब्रह्मज्ञानी झाल्यामुळें ब्रह्मदेवानें आनंदानें त्याला आपली ब्रह्मवीणा दिली गुरुकृपेशिवाय इतर साधनें व्यर्थ अशा अनुतापी व्यासांना नारदांचें दर्शन होतें श्रीव्यासांनीं आपला पुत्र शुकयोगींद्र यांना आपल्यासारखेंच ‘ ज्ञानी ’ केले ब्राह्मणाचें सामर्थ्य राजा परीक्षितीची योग्यता संताकडे क्षमायाचना भागवत सार