Get it on Google Play
Download on the App Store

ब्रह्मदेव अहंकारशून्य पूर्णबोधयुक्त झाला

ब्रह्मदेव अहंकारशून्य पूर्णबोधयुक्त झाला

रोग गेलियाची लक्षणें । रोगी नेणे, वैद्य जाणे । तेवीं ब्रह्मा सांडिला अभिमानें । हें नारायणें जाणितले ॥७४॥

लक्ष भेदितां धनुर्धरें । जेवी कां निविजे निजकरें । तेवीं ब्रह्मा निवटला अहंकारें । हें स्वयें श्रीधरें जाणितलें ॥७५॥

जें बोधा आले शिष्यासी । तें नसांगतां कळे श्रीगुरुसी । तेवी जाणोनियां हषीकेशी । ह्नणे ब्रह्मयासी सावधान ॥७६॥

‘ निजानुभव पाहे पूर्ण । ’ ऐसें ऐकतां सदगुरुवचन । चमत्कारला चतुरानन । देहीं देहपण विदेहत्वा आलें ॥७७॥

जीवदशा वोवांडितां । निजात्मता पावोंजातां । ते संधीं सत्वावस्था । अतिसप्रेमता वोसंडे ॥७८॥

निजात्मरुपीं पडतां दृष्टी । सुखाचा पुर लोटे पोटीं । हर्षे बाष्प दाटे कंठीं । परेंसी गोष्टी सदगदित वाचा ॥७९॥

नेत्रीं आनंदाश्रूचिया धारा । सुखोमीं कांपे थरथरां । हर्षे उचलल्या रोममुद्रा । स्वेदामृतपुरा सार्द्रत्व ॥६८०॥

अहं सोहं जाले लीन । मनें मन झालें उन्मन । चित्त जालें चैतन्यघन । जीव परिपूर्ण ब्रह्म जाला ॥८१॥

जेथें एक ना दुसरें । सन्मुख ना पाठिमोरें । जें जागें ना निदसुरें । जें सहजान्वयें खरें सदोदित ॥८२॥

जे केलें ना झालें । जें गेलें ना आलें । जें होतें ना हरपलें । संपूर्णत्वें संचलें परिपूर्ण ॥८३॥

जेथें न साहे रुपनाम । जेथें नसाहे क्रियाकर्म । जेथें न रिघे धर्माधर्म । तें पूर्णब्रह्म परमेष्ठी झाला ॥८४॥

जेथें न रिघे हेतूमातू । जेथें न रिघे दृश्य दृष्टांतु । जिचा नसे आदिअंतू । ते वस्तु सदोदितू विरंची झाला ॥८५॥

ज्याचा न लागे लागमाग । ज्यासि न लगे अवयव अंग । आंगेंवीण अव्यंग । निजवस्तु सांग स्वयंभु झाला ॥८६॥

जेथें दुःखत्वें नरिघे दुःख । सुखत्वें नरिघे सुख । जिचें हरिहरां न करवे तुक । ते वस्तु सम्यक् स्त्रष्टा झाला ॥८७॥

जेणें सुखें आनंदमय शंभू । जेणें सुखें सुखरुप झाला स्वयंभू । तें सुखरुप पावला स्वयंभू । आनंदलाभु सदगुरुकृपा ॥८८॥

भावें सदगुरुतें भजतां । स्रष्टा पावला स्वस्वरुपता । यालागीं गुरुभक्तीपरता । मार्ग परमार्था असेना ॥८९॥

परमार्थ करणार्‍या सावकानें सकलसाधनश्रेष्ठ गुरुभक्तीच केली पाहिजे

जरी साच चाड परमार्था । तरी भावें भजावें गुरुनाथा । सकल साधनांच्या माथां । जाण तत्त्वतां गुरुभक्ति ॥६९०॥

ज्याचे मुखीं गुरुचें नाम । ज्यासि गुरुसेवा नित्यकर्म । तो देहासहित परब्रह्म । त्यासि कर्माकर्म बाधीना ॥९१॥

ज्यासि स्वानंदे गुरुभक्ती । त्याच्या चरणतीर्था तीर्थे येती । वेद बंदीजन होती । सुरनर वंदिती पदरज त्याचे ॥९२॥

गुरुभक्ती नांदे ज्याचे घरीं । यम त्याची तराळकी करीं । काळ आज्ञा वाहे शिरीं । तो पूजिजे हरी परमात्मभावें ॥९३॥

गुरुभक्तीचे पवाडे । वर्णितां वेदासि मौन पडे । गुरुभक्तीवरते चढे । ऐसें चोखडे साधन नाही ॥९४॥

चतुःश्लोकी भागवत

एकनाथ महाराज
Chapters
सदगुरुवंदन गुरुमहिमा गुरुदास्याचें महिमान नाथांचें अनहंकारी आत्मनिवेदन श्रोत्यांना विनंती व कथासूत्र भगवदभजनाशिवाय ब्रह्मदेवालासुद्धां ज्ञानप्राप्ति नाहीं कामनारहित तपानें भगवत्प्राप्ति स्वरुपाची यथार्थ ओळख न झाल्यामुळें ब्रह्मदेव सृष्टिरचना करण्यास भांबावला किंकर्तव्यमूढ ब्रह्मदेवाचा भगवंताचा धांवा हरिकृपेशिवाय अनुताप नाहीं चित्तशुद्धीशिवाय हरीची भेट नाहीं अनुतापयुक्त ब्रह्मदेवाला तप ही दोन अक्षरें ऐकावयास आलीं तपाचें महिमान स्वयंचिंतनांतून ‘ तप ’ याचा अर्थ त्याला स्फुरला तप म्हणजे नेमकें काय ? कामक्रोधनिरसनार्थ ब्रह्मदेवानें तप आरंभिलें गुरुकृपेशिवाय आत्मज्ञान नाहीं वैकुंठमहिमा वैकुंठलोकाची स्थिति हरिभक्तांचे स्वरुप पतिव्रतांचें निवासस्थान स्वानंदधुंद रमेकडून हरिगुणसंकीर्तन श्रीविष्णूची स्तुति वैकुंठींचे मुख्य पार्षदगण अशा भगवंताजवळ सृष्टीच्या निर्मितीचें कार्य कसें चालतें तें ब्रह्मदेवाला दिसलें अहंकारशून्य ब्रह्मदेवांचे नारायणाला नमन नारायण ब्रह्मदेवाला वर देण्यास उद्युक्त तपस्सामर्थ्य ज्ञान देण्याला अधिकारी कोण आत्मज्ञान चार श्लोकांत नारायणानें शब्दबद्ध केलें. माया म्हणजे काय ? छाया माया यांचे नाते छाया व माया सदगुरुचरणसेवेनें मायेचा निरास होईल श्रोत्यांकडून ग्रंथाची स्तुति माझी प्राप्ति कोणाला होत नाहीं ? व्यतिरेकाचें लक्षण या मताचें सामर्थ्य समाधि म्हणजे काय ? ब्रह्मदेव अहंकारशून्य पूर्णबोधयुक्त झाला गुरुचें लक्षण चार श्लोकांत ब्रह्मदेवाला सुखी केलें ब्रह्मदेव सृष्टी करण्यास पात्र झाला जनार्दनकृपेनेंच आपणांस ही कथा श्रोत्यांना सांगता आली - एकनाथ ब्रह्मदेवाला प्रजापति कां म्हणतात ? पितृसेवेनें नारद ज्ञानी झाले भागवताची दहा लक्षणें सांगून ब्रह्मदेवानें नारदाला ज्ञानी केले भागवताची दहा लक्षणें नारद ब्रह्मज्ञानी झाल्यामुळें ब्रह्मदेवानें आनंदानें त्याला आपली ब्रह्मवीणा दिली गुरुकृपेशिवाय इतर साधनें व्यर्थ अशा अनुतापी व्यासांना नारदांचें दर्शन होतें श्रीव्यासांनीं आपला पुत्र शुकयोगींद्र यांना आपल्यासारखेंच ‘ ज्ञानी ’ केले ब्राह्मणाचें सामर्थ्य राजा परीक्षितीची योग्यता संताकडे क्षमायाचना भागवत सार