तप म्हणजे नेमकें काय ?
तप म्हणिजे नव्हे स्नान । तप म्हणिजे नव्हे दान । तप नव्हे शास्त्रव्याख्यान । वेदाध्ययन नव्हे तप ॥६॥
तप म्हणिजे नव्हे योग । तप म्हणिजे नव्हे याग । तप म्हणिजे वासनात्याग । जेणें तुटे लाग कामक्रोधांचा ॥७॥
शरीरशोषणा नांव तप । तें प्रारब्धभोगानुरुप । हरि हदयीं चिंतणें चिद्रूप । तप सद्रूप त्या नांव पैं ॥८॥
दंभ - लोभ - अहंकार यांना तोडतें तें तप
जेणें दंभलोभ निःशेष आटे । अहंममता समूळ तुटे । यासचि नांव तप गोमटें । मानी नेटेंपाटें विधाता ॥९॥
तीर्थोतीर्थीचिया अनुष्ठाना । क्षमा नुपजे सज्ञानधना । तेथें कोप येऊनी जाणा । करीं उगाणा तपाचा ॥१०॥
क्रोध हा तापसांचा वैरी
कोप तापसांचा वैरी । केल्या तपाची बोहरी करी । तो जंव निर्दळेना जिव्हारीं । तों तपाची थोरी मिरविती मूर्ख ॥११॥
जरी जाहला संन्यासी । तरी कामक्रोध ज्यापासीं । तो प्रपंचातें दिधला आंदणासी । मां इतरांसी कोण पुसे ॥१२॥
जेथें कामक्रोधांचें निर्दाळण । या नांव शुद्ध अनुष्ठान । हा निश्चय करुनि चतुरानन । तपासी आपण सरसावला ॥१३॥
एवं तप मानूनियां हित । बुद्धिनिश्चर्ये निश्चितार्थ । ब्रह्मा तपश्चर्या करित । एकाग्रचित्त भावार्थे ॥१४॥