Get it on Google Play
Download on the App Store

अध्याय पंधरावा

श्री भगवानुवाच

मूळवरी अश्‍वत्था शाखाखालीच वेद ही पाने ॥

ज्ञानी तोच गणा हा अविनाशी वृक्ष जाणिला ज्याने ॥१॥

वृद्धी गुणे डहाळ्या विषयांकुर पसरती वरी खाली ॥

कर्में बंधक मूले मानव लोकात पसरली खाली ॥२॥

न कळे स्वरुप याचे पाया आदी न अंतही ज्याला ॥

मुळे दृढ तम वृक्षा असंग शस्त्रेच छेदुनी त्याला ॥३॥

मी शरण आदि पुरुशा प्रवृत्ति आद्य ही पसरली ज्याने ॥

शोधा त्याच पदाजे मिळवा ते न फिरावे जीवाने ॥४॥

मोह मान संग दोष सोडी जो रत सदाच अध्यात्मी ॥

द्वंद्व विमुक्‍त ज्ञानी पावे मम अव्यया पदा नामी ॥५॥

सूर्यचंद्र अग्नीचा प्रकाश नलगे स्थान असे जे ते ॥

न फिरे जेथुन कोणी जाणावे श्रेष्ठ धाम माझे ते ॥६॥

सनातन अंश माझा मनुष्य लोकात जीव रुपे तो ॥

राहुन प्रकृतिस्थहि पंचेंद्रियासह मनहि खेची तो ॥७॥

जीवरुप ईश्‍वर हा घेई देहा तयास वा सोडी ॥

सुगंध पुष्पामधुनी वायु तसा आपणा सवे ओढी ॥८॥

कर्ण अक्ष त्वचेचा नासिक जिव्हा तसेच मन यांचा ॥

आश्रय जीवा करुनी घेई उपभोग सर्व विषयांचा ॥९॥

गुणयुक्‍त विषय भोगी देही असता तयातुनी जाता ॥

ज्ञानी तयास बघती न दिसे मनुजात मूढपण असता ॥१०॥

योगी यत्‍न करोनी बघती अंतस्थ ईश्‍वराला या ॥

मूढ अशिक्षित जन ते शकति न यत्‍नेहि पाहणेला या ॥११॥

विश्‍वा प्रकाश देते ऐसे जे तेज रविमधे वसते ॥

अग्नी चंद्रामध्ये जाणावे सर्व तेज माझे ते ॥१२॥

पृथ्वी मध्ये वसुनी स्वसामर्थ्ये रक्षितोहि मी भूते ॥

रस रुप चंद्र बनुनी पोषणहि मीच होय वनस्पति ते ॥१३॥

जठराग्नी मी बनुनी प्राण्यांचा देहाश्रयहि मी करितो ॥

प्राणापाना संगे चतुर्विध अन्ना पचन मी करितो ॥१४॥

सर्वांतरि वसे मी स्मृति विस्मृति ज्ञान सर्व मी आहे ॥

वेदज्ञ वेदाज्ञेय, वेदांतकार हि मीच जाणा हे ॥१५॥

क्षर अक्षर दोन पुरुष नश्य अविनाशी हेच जगतात ॥

नश्य सर्व भूते ती स्थीर अंतस्थ अक्षर जो त्यात ॥१६॥

वेगळा पुरुष उत्तम परमात्मा नाव हे असे ज्याला ॥

ईश्‍वर अव्यय वसुनी होई आधार तीन लोकाला ॥१७॥

क्षरा बाह्य असुनी मी उत्तम अक्षराहून ही आहे ॥

पुरुषोत्तम मज यास्तव लोकी वेदात नाव देती हे ॥१८॥

मोहा दूर करुनी जो मज पुरुषोत्तमास जाणे तो ॥

सर्वज्ञ समज भारत सर्व भाव यु‍क्‍त तोच मज भजतो ॥१९॥

गुह्य तम शास्त्र कथिले निष्पापा तुजसि याच ज्ञानाने ॥

व्हावे कृतार्थ भारत बुद्धि-मानहि तसेच मनुजाने ॥२०॥

सारांश

शा.वि.

हा संसार तरु जयास वरती पाळे तळी पल्लव ॥

याला शस्त्र असंग योजुन सदा छेद अहो मानव ॥

आहे श्रेष्ठच अक्षरा परि बहू मी जाण तू भारता ॥

तो होई कृतकृत्य बुद्धिमत ही गुह्यास या जाणता ॥१॥

समश्लोकी भगवद्‌गीता

संकलित
Chapters
प्रस्तावना समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय पहिला समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय दुसरा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय तिसरा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय चवथा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय पांचवा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय सहावा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय सातवा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय आठवा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय नववा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय दहावा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय अकरावा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय बारावा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय तेरावा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय चौदावा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय पंधरावा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय सोळावा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय सतरावा समश्लोकी भगवद्गीता अध्याय अठरावा कोण तू----? अध्याय पहिला अध्याय दुसरा अध्याय तिसरा अध्याय चवथा अध्याय पांचवा अध्याय सहावा अध्याय सातवा अध्याय आठवा अध्याय नववा अध्याय दहावा अध्याय अकरावा अध्याय बारावा अध्याय तेरावा अध्याय चौदावा अध्याय पंधरावा अध्याय सोळावा अध्याय सतरावा अध्याय अठरावा