Get it on Google Play
Download on the App Store

विष्णूचे चक्र व गदा

पूर्वी त्रिपुरासुर नावाचा राक्षस होता. तो गंगा व सागर यांचा पुत्र. तो फार शक्तिमान होता. पण या शक्तीच्या जोरावर त्याने सर्व देव व मनुष्यलोक यास सळो की पळो करून सोडले होते. तेव्हा श्रीशंकरांनी त्याचा नाश करण्याचे ठरवले. त्यासाठी त्यांनी सर्व देव, तीर्थे, पंचभूते व दिव्यौषधी यांच्या शक्ती एकत्र करून सहस्रधारांचे एक चक्र बनवले. हेच सुदर्शनचक्र होय. याच्या साह्याने त्यांनी त्या राक्षसाचा नाश केला. सर्व जण त्यांना त्रिपुरारी म्हणून लागले. मग शंकरांनी ते चक्र आपल्या मस्तकावर धारण केले. विष्णूचे शंकर हे आराध्य दैवत होय. दररोज पाताळातून एक हजार कमळे आणून त्यांनी ते शंकरांची पूजा करीत. एकदा विष्णूची परीक्षा पाहण्याच्या हेतूने शंकरांनी त्या हजारांपैकी एक कमळ लपवून ठेवले. विष्णूच्या नकळत ही गोष्ट त्यांनी केली. इकडे पूजेच्या वेळी एक कमळ कमी असल्याने आपला नियमभंग होणार या भीतीने विष्णू हळहळले. पूजा करताना मध्येच न उठण्याचा नियम असल्याने पुन्हा पाताळात जाऊन कमळ आणणे शक्‍य नव्हते. तेव्हा सुवर्णकमळाऐवजी आपला एक डोळा काढून म्हणजेच नेत्रकमळ वाहून पूजा पूर्ण करावी, असा त्याने विचार केला व त्याप्रमाणे आपला एक डोळा शंकराला अर्पण केला. विष्णूची ती विलक्षण भक्ती पाहून महादेव प्रसन्न झाले व "जी इच्छा असेल, ते माग" म्हणाले. तेव्हा विष्णूने आपणास सुदर्शनचक्र प्राप्त व्हावे, अशी इच्छा व्यक्त केली. महादेवांनी मोठ्या आनंदाने ते चक्र विष्णूच्या स्वाधीन केले. आता विष्णूने गदा कशी मिळवली ती कथा अशी-
लवणासुर नावाच्या जुलमी राक्षसाला विष्णूने ठार केले. त्याचा पुत्र गद याने या गोष्टीचा सूड घेण्याचे ठरवले. त्याने शंकरांना प्रसन्न करून घेऊन असा वर मागितला, की विष्णूचा माझ्या हातून पराभव व्हावा, त्रिभुवनभाराचे शस्त्र ज्याच्याकडे असेल, त्याच्याचकडून फक्त माझा नाश व्हावा. मग त्याने विष्णूशी युद्ध पुकारले. विष्णू सुदर्शनचक्र गदावर सोडणार, एवढ्यात ब्रह्मदेवाने त्याला शंकरांनी दिलेल्या वराबद्दल सांगितले. मग विष्णूने एक लांब देठाचे कमळ तोडून त्यात त्रिभुवनातील शक्ती साठवली व त्याने गदाचा नाश केला. त्या शस्त्राचे त्याने "गदा' असे नाव ठेवले व ते आपल्या हातात नेहमी वागवू लागले.

पौराणिक कथा - संग्रह १

संकलित
Chapters
कर्णपुत्र वृषकेतूची कथा हयग्रीव अवतार बौद्धावतार हरिश्‍चंद्र वज्रनाभ राजाची कथा उषा-अनिरुद्ध विवाह यादवांच्या नाशाची कथा महाप्रलयाची कथा व्यासपुत्र शुकाची कथा मुचकुंदाची कथा उर्वशी व पुरुरवा ध्रुवाची कथा अयोध्येच्या धोब्याची कथा गाईचा महिमा दंडकारण्य उत्पत्ती कथा कर्णपुत्र वृषकेतूची कथा नृसिंह व वीरभद्र कर्णपुत्र वृषकेतूची कथा पाच पांडव व द्रौपदी कलंकी अवतार तपती आख्यान कृपाची जन्मकथा सरस्वतीची झाली नंदा रामभक्त राजा सुरथ श्‍वेतराजाचा उद्धार शिवभक्त वीरमणी रावणकथा विष्णूचे चक्र व गदा वैजयंतीमालेची कथा नंदीची कथा सांबाची सूर्योपासना प्रल्हाद आख्यान पौंड्रकवासुदेव वध व काशिदहन शांतीचा मार्ग शंबरासुर वध पारिजात कथा श्रीवत्सलांच्छनाची कथा वृकासुराची कथा स्यमंतक मण्याची कथा १ स्यमंतक मण्याची कथा २ दशरथ कौसल्या विवाह त्रिशंकूची कथा भृगुपुत्र शुक्राची कथा कर्कटी राक्षसीची कथा जीवटाख्यान समुद्रमंथन व राहूची कथा रेणुकेचा जन्म रेणुका स्वयंवर सहस्रार्जुनाची कथा जयध्वजाचे आख्यान सौभरी चरित्र गरुडाचे गर्वहरण पराशर कथा श्रीमतीचे आख्यान कौशिकाचे वैष्णवगायन क्षुप व दधिचाची कथा श्रीरामांची सतीकडून परीक्षा शंखचूडाची कथा शिवांचे अवतार अवदशेची कथा कान्यकुब्ज नगरीची कथा भरताचे मागणे उर्वशी लोपामुद्रा सती सुकन्या नीलम आणि ऋता मैत्रेयी गार्गी सुभद्रा चित्रांगदा देवकी यशोदा