अध्याय २४
श्रीगणेशायनमः ॥ कार्यारंभीविचक्षण ॥ जगदंबेचेंकरीलचिंतन ॥ त्याचेंनिर्विघ्नसुखेंकरुन ॥ कर्यसिद्धहोतसे ॥१॥
पूर्वाध्यायींनगतीर्थ ॥ त्याचामहिमावर्णिलाअदभुत ॥ आतांशंकरवरिष्ठाप्रत ॥ उत्तमकथावर्णितसे ॥२॥
देवीमंदिरापासुनीदुर ॥ रेणुकाभुवनपरमसुंदर ॥ तेथेंसाक्षातवसेसाचार ॥ तुरजादेवीमंगल ॥३॥
रामाभार्याजनकनांदिनी ॥ तिनेंप्राथिलीआदिभवानी ॥ यास्तवयोगिनीसमुदायघेऊनी ॥ तेस्थळींराहिलीजगदंबा ॥४॥
वरिष्ठम्हणेपिनाकपाणी ॥ कोणतेकाळीजनकनंदिनी ॥ किमर्थप्रार्थनाकरोनी ॥ जगदंबेसीपाचारिले ॥५॥
हेसुरेश्वरशुलपाणी ॥ माझासंशयटाकाछेदुनी ॥ ऐकोनवरिष्ठाचीवाणी ॥ बोलतेझालेशंकर ॥६॥
शंकरम्हणेवरिष्ठमुनी ॥ श्रीरामेंलेकेसीजाऊनी ॥ रावणसीमारुनीरणीं ॥ सोडविलेंसीतेसी ॥७॥
विभीषणालंकाराज्यदेऊनी ॥ पुष्पकविमानीबैसोनी ॥ सीतेसहितकोंदडपाणी ॥ अयोध्येसीचालले ॥८॥
जगदंबेच्याप्रसादेंकरुनी ॥ सर्वसंकटेंगेलीटळोनी ॥ पुन्हांजगदंबेसीभेटोनी ॥ मगजावंअयोध्येसी ॥९॥
ऐसेंरामचेंमनोगत ॥ सीतेसीउत्कंठालागलीबहुत ॥ जगदंबेसीअंतरीध्यातं ॥ दर्शनदेईम्हणतसे ॥१०॥
पुष्पकविमानीरघुनाथ ॥ वामांकरुढसीताशोभत ॥ पुष्टभागींसुमित्रासुत ॥ छत्रधरोनीउभाअसे ॥११॥
सन्मुखमारुतीवायुसुत ॥ वनरसेनापरिवारयुक्त ॥ श्रीरामाअज्ञेनेंविमानचालत ॥ आकाशमागेंतेधेवां ॥१२॥
विमानांतरिक्षगत ॥ आलेंतुळजपुरप्रदेशांत ॥ साक्षातजगदंबात्वरित ॥ सन्मुखधांवोनीजाततेव्हां ॥१३॥
जगदंबेसीअवलोकूनी ॥ विमानाअलेंमेदिनी ॥ श्रीरामासहितखालींउतरोनी ॥ जनकनंदिनीपुढेंझाली ॥१४॥
अंबिकादेवीच्याश्रीचरणीं ॥ मस्तकेंनमितसेरामपत्नी ॥ श्रीतुळजेनेंतयेक्षणी ॥ सीतेसीउठवोनीआलिंगिलें ॥१५॥
मस्तक अवघ्राणकरुन ॥ सीतेसीबोलेंमजूळवचन ॥ म्हणेमहाभाग्यवतीधन्य ॥ रामहर्षप्रवर्द्धिनी ॥१६॥
तुझ्यासौभाग्ययोगेंकरुन ॥ रामभुक्तझालसंकटांतुन ॥ आतांश्रीरामासहवर्तमान ॥ सुखेंजईआयोध्येसी ॥१७॥
येथेष्टघेईसुखाचाभोग ॥ पुत्रहोईलतुजलासुभग ॥ उत्तरोत्तर सुखसंयोग ॥ अधिकाआनंदपावसी ॥१८॥
इतुकंबोलोनिवेगेंसी ॥ वस्त्रालंकारदिधलेसीतेसी ॥ पुष्पमाळाघालूनगळ्यासी ॥ देवीनेंसीतेसीगौरविलें ॥१९॥
सत्कारेंपुजोनिसीतेसी ॥ प्रस्थापितकेलेंअयोध्येसी ॥ यास्तवतेस्थळीजगदंबेसी ॥ वास्तव्यझालेंअखंड ॥२०॥
कार्तिकमासींअष्टमीसी ॥ तेथेंजोपुजीलदेवीसी ॥ भक्तवत्सलादेवात्यासी ॥ सन्मुखतेयसेसर्वदा ॥२१॥
जेव्हांकेव्हाहीअवसरे करुन ॥ देवीच्याअग्रभागींयेऊन ॥ पुजाकरीलत्याचेपुर्ण ॥ मनोरथकरीतसेजगदंबा ॥२२॥
आणिकयेकतीर्थश्रेष्ठ ॥ संक्षेपेंतुजसांगतोंवरिष्ठ ॥ देवीमंदिरापासोनीस्पष्ट ॥ एकक्रोशपश्चिमेसी ॥२३॥
जेथेंसिद्धाचाईश्वर ॥ पार्वतीसहितपरमेश्वर ॥ लोकानुग्रहकरावयासाचार ॥ सोमशम्यानेंप्रार्थिला ॥२४॥
ऋषीपुसतीस्कंदासी ॥ सोमशर्माकोणतोआम्हासी ॥ सांगोवेंआधींतयासी ॥ कयतपासीआचरला ॥२५॥
कायहेतुधरुनिचित्तीं ॥ तेणेंप्रर्थिलाउमापती ॥ हेंसर्वसांगावयाप्रती ॥ योग्याअहेसषमुखा ॥२६॥
स्कंदम्हणेभीमातीरीं ॥ द्विजएकहोतासदाचारी ॥ श्रुतिस्मृतिपुराणज्ञनिर्धारीं ॥ श्रौतकर्मातनिष्णात ॥२७॥
सोमशर्माज्याचेंनाम ॥ तोएकदांद्विजोत्तम ॥ यमुनापर्वतीयेऊनउत्तम ॥ स्थानदेवीचेंपाहताझाला ॥२८॥
कल्लोळतीर्थीस्नानकरून ॥ जगदंबेचेंकेलेंपुजन ॥\ तपकरावेंम्हणोन ॥ स्थलएकनिरामयपाहिलें ॥२९॥
तेथेंवापीनिर्माणकरुन ॥ स्वनामेंलिंगस्थापून ॥ त्याचेंकरीतसेपुजन ॥ पुजासाहित्यमेळवोनी ॥३०॥
बिल्वपत्रधत्तूरपुष्प ॥ गंधअक्षताधूपदीप ॥ विविधनैवेद्यमंगलदीप ॥ नमस्कारप्रदक्षण ॥३१॥
सायंप्रातःस्नानकरुन ॥ यथाशास्त्राग्निसेवन ॥ मगलिंगातेंपुजन ॥ ध्यानधरुनीबैसतसे ॥३२॥
निराहाराजितक्रोध ॥ जितप्राणीजितेंद्रियवद्ध ॥ भस्मोत्धुलितदेहशुद्ध ॥ पंचाक्षरजिपकरितसे ॥३३॥
नासाग्रिठेवूनलोचन ॥ अखंडशंकराचेंध्यान ॥ ऐसेंकरोनीआराधन ॥ स्तुतकरीतशंकराची ॥३४॥
जयजयशंभोकरशाश्वत ॥ भर्गमहादेव उमाकांत ॥ जयचंद्रकलाधरशांत ॥ नीलकंठतुजनमोनमः ॥३५॥
जयवृषमध्वजईशान ॥ जयगणेशखटवांगधरभगवान ॥ दिगंबरभस्मांगलेन ॥ त्रिशुलधारीनमोतुज ॥३६॥
जयरुडमाळीगंगाधरा ॥ धूर्जटीसुर प्रियत्रिनेत्रा ॥ पार्वतीनाथपंचवक्त्रा ॥ वामदेवातुजनमो ॥३७॥
भवदेवपशुनाथ ॥ देवदेवजगन्नाथ ॥ गजचर्मधारीभीमनाथ ॥ नमोनमोतुजसर्वदा ॥३८॥
स्कंदसांगेऋषीप्रत ॥ सोमशर्माशिवसीस्तावित ॥ हातजोडोनीनमस्कारीत ॥ शंकरप्रगटलेतत्काळ ॥३९॥
विप्रासीमधुरवाणीबोलत ॥ तुष्टलोंभक्तीनेंअत्यंत ॥ वरमागेअपेक्षित ॥ जेंदुर्लभतेंहिदेईनमी ॥४०॥
शंकराचेंवचनाऐकोन ॥ ब्राह्मणबोलेकर जोडोन ॥ देवासंनिधान ॥ जन्मोजन्मीमजदेई ॥४१॥
यापरतेंमजकांहीं ॥ मागावयाचीइच्छानाहीं ॥ शंकरम्हणेतुनिष्कामापाहीं ॥ चिरकालराहीममलोकी ॥४२॥
त्वाजेंस्थापिलेंलिंगयेथ ॥ तुझ्यानामेंहोईलविख्यात ॥ भुलोकिंजडजीवाप्रत ॥ मुक्तिदायकातिश्रेष्ठ ॥४३॥
तुझेआपीचेंस्नानजेकरिता ॥ सोमवारिउषःकालीनिश्चितीं ॥ सोमेश्वराचेंपुजनकरिती ॥ तेराहतीकैलासी ॥४४॥
त्यासीनाहींपुनरावृत्ती ॥ शतकोटीकल्पजरीजाती ॥ स्कंदम्हणेऋषीप्रती ॥ वरदिधलाशंकरानें ॥४५॥
विमानीबैसवोन ब्राह्मणं ॥ कैलासपर्वतीनेतीशिवगण ॥ ऐसेंसोमेश्वराचेंमहिमान ॥ तुखांसीकथनकेलेंम्यां ॥४६॥
आतांआर्यादेवीवेंमहात्म्य ॥ तुम्हांसीकथितोंउत्तम ॥ सोमश्वराच्यानैरुत्यसीम ॥ क्रोशद्वयदुरअसे ॥४७॥
तेथेंसाक्षाततुळजाभवानी ॥ इंद्रेप्राथिलेंतयेस्थानीं ॥ इंद्रासीदर्शनदेऊनी ॥ राहिलीतेथेंजगदंबा ॥४८॥
कोणीएकेकाळींइंद्र ॥ अप्सराघेऊनीबरोबर ॥ आलायमुनागिरीसमोर ॥ सरितातीरींवनांत ॥४९॥
तेथेंअतिशयउत्साह पाहुन ॥ वनक्रीडकरुनीपाकशासन ॥ मगरात्रीतेथेंचबैसोन ॥ चिंतनकरीतअंबेचें ॥५०॥
चिंतिताचीप्रगटहोऊन ॥ इंद्रासीदर्शनदिधलेंजाण ॥ इंद्रेनमस्कारकरून ॥ स्तवनकेलेंअबेचें ॥५१॥
हातजोडोनीउभाराहात ॥ परमनम्रविनययुक्त ॥ इंद्रम्हणेमजकृतार्थ ॥ जगन्मातेमजत्वाकेलें ॥५२॥
कृपेनेंदेऊनदर्शन ॥ जैसेंमजकेलेंपावन ॥ तैसेंचयेथेंअखंडराहुन ॥ पावनकरीजगातें ॥५३॥
जैसीयमुनापर्वतावरी ॥ तैसीचयेथेंराहीबरी ॥ फलदामंगलमाहेश्वरी ॥ सदातुंचजगातें ॥५४॥
अंबाम्हणेपाकशासना ॥ म्यांमान्यकेलेंतुझ्यावाचना ॥ आतांजाईस्वर्गभुवना ॥ अप्सरागणासमवेत ॥५५॥
पूर्ववत करीत्रिलोकपावन ॥ चिंताविवर्जितहोऊन ॥ सकंटीतुजसीभाळीन ॥ स्मरतांचसन्निधराहीनमी ॥५६॥
सर्वदेवांचातुंदेव ॥ तूपूज्यसर्वासीसदैव ॥ मजजेभजतीयेथेंमानव ॥ त्यासदर्शनदेईनमी ॥५७॥
देवराजासीऐसेंबोलुन ॥ जगदंबातेथेंराहिलीजाण ॥ यास्तवाअर्यानामाभिदान ॥ तेस्थळीझालेंदेवीसी ॥५८॥
भौमवारअष्ठमीतीथी ॥ जेनरोत्तमदेवीसीपुजिती ॥ त्यासीतात्काळसिद्धिचीप्रात्पि ॥ होतसेनिश्चयें ॥५९॥
ऐसेंआयीमहात्म्यउत्तम ॥ वरिष्ठासीशिवेंकथिलेपरम ॥ ऋषीप्रतीस्कंददेवोत्तम ॥ कथिताझाला आवडीनें ॥६०॥
म्हणेपांडुरंगजार्दन ॥ पुढेंमार्कडीयकथापावन ॥ ऐकावयासावधान ॥ श्रोतेसज्जनीअसावें ॥६१॥
इतिश्रीस्कंदपुराणेसहयाद्रीखंडे ॥ तुलजामहात्म्ये ॥ शंकरवरिष्टसंवादि ॥ चतुर्विशोध्यायः ॥२४॥
श्रीजगदंबार्पणमस्तु ॥ शुभंभवतु ॥