चोखोबाचे स्त्रीचें बाळंतपण
चोखोबाचीकांता असे ती गर्भिण । झाले तीस पूर्ण नव मास ॥१॥
करूनि विनंति पतिसी बोलत । असावें साहित्य घरामाजी ॥२॥
ऐकूनियां चोखा करीत विचार । कोणें ऐसा घोर वागवावा ॥३॥
न पुसतां गेला बहिणीच्या गांवा । आनंदें केशवा आळवीत ॥४॥
दोन प्रहर झाले न येती भोजना । कांता विचारणा करीतसे ॥५॥
शोध करितांना संध्याकाळ झाला । पति माझा गेला कोणीकडे ॥६॥
विरक्तासी मी तों सांगितलें काम । कैसा झाला भ्रम माझे बुद्धि ॥७॥
अहो पांडूरंगा आणा त्यासी आतां । न सांगें मी वार्ता संसाराची ॥८॥
झाली तेव्हां श्रमी प्रसूत वेळा आली । विठाई धांवली तेचिवेळां ॥९॥
चोखोबाची बहिण झाला सारंगधर । वहिनी उघडा द्वार हांका मारी ॥१०॥
दोघीही भेटल्या तेव्हां आनंदानें । आलें तें रुदन चोख्याकांते ॥११॥
बरें बाई तुम्हां देवानें धाडिलें । पती माझा गेला कोणीकडे ॥१२॥
चाणाक्ष बायका तुम्ही अनिवार । अज्ञान भ्रतार तुमचे गांवीं ॥१३॥
म्हणोनियां तुम्ही सांगतां त्या काम । विरक्तासी श्रम वाटतसे ॥१४॥
दादा माझा सुज्ञ आधींच हें श्रुत । होयाचें तें होत आपणची ॥१५॥
केली त्वां सूचना आला माझ्या घरा । त्यानें केळी त्वरा मजलागीं ॥१६॥
सर्वहि साहित्य दिलें म्हणे आतां । नका करूं चिंता वहिनी कांहीं ॥१७॥
सर्वहि साहित्य होतें तिजपाशीं । रिद्धीसिद्धि दासी तयाचिया ॥१८॥
प्रसूत ते झाली पुत्र झाला तिला । आनंद वाटला पांडुरंगा ॥१९॥
वांटिली शर्करा सर्वत्र यातीसी । माझ्या चोखोबासी पुत्र झाला ॥२०॥
लावूनि उटणें न्हाणियेलें तिला । श्रम तिचा गेला सर्वांगाचा ॥२१॥
पांचवीही केली तिनें आनंदानें । घातलें भोजन यातीलागीं ॥२२॥
तेरावे दिवशीं वाळ ते पाळणां । घालितसे राणा वैकुंठींचा ॥२३॥
साडी आणि चोळी आंगडें टोपरें । आणियलें कोणें रखमाईनें ॥२४॥
वोलावूनि सुवासिनी पाळणां घातलें । नाम तें ठेविलें कर्मामेळा ॥२५॥
बारसेंहि केलें तिनें आनंदानें । घातलें भोजन सर्वयाती ॥२६॥
चोखोबासी मास झाला बहिणी घरीं । विचारी अंतरीं चोखा तेव्हां ॥२७॥
सोडोनियां आलों प्रपंचाचे भयें । अंतरले पाय देवाजीचे ॥२८॥
सद्नदित झालें तयाचें अंतर । प्रेम अश्रुनीर वाहे डोळां ॥२९॥
येतों बाई आतां कृता असों द्यावी । सांगोन पाठवीं आपल्या हातें ॥३०॥
आतां जातें वहिनी आपुल्या गांवाला । रागें भरतील मला धनी माझे ॥३१॥
ऐकूनियां बोले चोखोबाची कांता । नका जाऊं आतां बाई तुम्ही ॥३२॥
येऊंद्या घरधनी करतील बोळवण । काय मी उत्तीर्ण होऊं आतां ॥३३॥
काय काय आठवूं तुमचे उपकार । न पदे विसर जन्मोजन्मीं ॥३४॥
दादा माझा असे पांडुरंग भक्ता । सदा त्याचें चित्त देवावरी ॥३५॥
मान्य करीं वहिनी तयाचें वनच । तेणेंचि कल्याण असे तुमचें ॥३६॥
सद्रदित झालें दोघींचें अंतर । प्रेम अश्रुनीर वाहे डोळां ॥३७॥
सांभाळीं हा आतां माझा कर्ममेळा । येईल चोखामेळा घरीं आतां ॥३८॥
थांबा बाई आतां शिंवितें मी चोळी । नगे वनमाळी बोलतसे ॥३९॥
पुसोनि सर्वांसि गेला तो सांवळा । आला चोखामेळा घरालागीं ॥४०॥
येवोनियां कांता वंदीत चरण । दिलें उचलोन बाळ हातीं ॥४१॥
बाई आतां गेल्या भेटल्या वाटेसी । खंती या जिवासी वाटे त्याची ॥४२॥
सांगितल अत्यासी सकळ वृत्तांत । सद्नदित चित्त चोखा झाला ॥४३॥
कैंची बाई येथें आले पांडुरंग । धन्य तुझें भाग्य भेटी झाली ॥४४॥
सद्नदित झालें दोघांचें अंतर । प्रेम अश्रुनीर वाहे डोळां ॥४५॥
भक्तांसी संकट पडों नेदी देव । घालीतसे धांव त्यांच्या काजा ॥४६॥
विष्णुदास नामा वंदी त्याचे चरण । वर्णितसे गुण वारंवार ॥४७॥
करूनि विनंति पतिसी बोलत । असावें साहित्य घरामाजी ॥२॥
ऐकूनियां चोखा करीत विचार । कोणें ऐसा घोर वागवावा ॥३॥
न पुसतां गेला बहिणीच्या गांवा । आनंदें केशवा आळवीत ॥४॥
दोन प्रहर झाले न येती भोजना । कांता विचारणा करीतसे ॥५॥
शोध करितांना संध्याकाळ झाला । पति माझा गेला कोणीकडे ॥६॥
विरक्तासी मी तों सांगितलें काम । कैसा झाला भ्रम माझे बुद्धि ॥७॥
अहो पांडूरंगा आणा त्यासी आतां । न सांगें मी वार्ता संसाराची ॥८॥
झाली तेव्हां श्रमी प्रसूत वेळा आली । विठाई धांवली तेचिवेळां ॥९॥
चोखोबाची बहिण झाला सारंगधर । वहिनी उघडा द्वार हांका मारी ॥१०॥
दोघीही भेटल्या तेव्हां आनंदानें । आलें तें रुदन चोख्याकांते ॥११॥
बरें बाई तुम्हां देवानें धाडिलें । पती माझा गेला कोणीकडे ॥१२॥
चाणाक्ष बायका तुम्ही अनिवार । अज्ञान भ्रतार तुमचे गांवीं ॥१३॥
म्हणोनियां तुम्ही सांगतां त्या काम । विरक्तासी श्रम वाटतसे ॥१४॥
दादा माझा सुज्ञ आधींच हें श्रुत । होयाचें तें होत आपणची ॥१५॥
केली त्वां सूचना आला माझ्या घरा । त्यानें केळी त्वरा मजलागीं ॥१६॥
सर्वहि साहित्य दिलें म्हणे आतां । नका करूं चिंता वहिनी कांहीं ॥१७॥
सर्वहि साहित्य होतें तिजपाशीं । रिद्धीसिद्धि दासी तयाचिया ॥१८॥
प्रसूत ते झाली पुत्र झाला तिला । आनंद वाटला पांडुरंगा ॥१९॥
वांटिली शर्करा सर्वत्र यातीसी । माझ्या चोखोबासी पुत्र झाला ॥२०॥
लावूनि उटणें न्हाणियेलें तिला । श्रम तिचा गेला सर्वांगाचा ॥२१॥
पांचवीही केली तिनें आनंदानें । घातलें भोजन यातीलागीं ॥२२॥
तेरावे दिवशीं वाळ ते पाळणां । घालितसे राणा वैकुंठींचा ॥२३॥
साडी आणि चोळी आंगडें टोपरें । आणियलें कोणें रखमाईनें ॥२४॥
वोलावूनि सुवासिनी पाळणां घातलें । नाम तें ठेविलें कर्मामेळा ॥२५॥
बारसेंहि केलें तिनें आनंदानें । घातलें भोजन सर्वयाती ॥२६॥
चोखोबासी मास झाला बहिणी घरीं । विचारी अंतरीं चोखा तेव्हां ॥२७॥
सोडोनियां आलों प्रपंचाचे भयें । अंतरले पाय देवाजीचे ॥२८॥
सद्नदित झालें तयाचें अंतर । प्रेम अश्रुनीर वाहे डोळां ॥२९॥
येतों बाई आतां कृता असों द्यावी । सांगोन पाठवीं आपल्या हातें ॥३०॥
आतां जातें वहिनी आपुल्या गांवाला । रागें भरतील मला धनी माझे ॥३१॥
ऐकूनियां बोले चोखोबाची कांता । नका जाऊं आतां बाई तुम्ही ॥३२॥
येऊंद्या घरधनी करतील बोळवण । काय मी उत्तीर्ण होऊं आतां ॥३३॥
काय काय आठवूं तुमचे उपकार । न पदे विसर जन्मोजन्मीं ॥३४॥
दादा माझा असे पांडुरंग भक्ता । सदा त्याचें चित्त देवावरी ॥३५॥
मान्य करीं वहिनी तयाचें वनच । तेणेंचि कल्याण असे तुमचें ॥३६॥
सद्रदित झालें दोघींचें अंतर । प्रेम अश्रुनीर वाहे डोळां ॥३७॥
सांभाळीं हा आतां माझा कर्ममेळा । येईल चोखामेळा घरीं आतां ॥३८॥
थांबा बाई आतां शिंवितें मी चोळी । नगे वनमाळी बोलतसे ॥३९॥
पुसोनि सर्वांसि गेला तो सांवळा । आला चोखामेळा घरालागीं ॥४०॥
येवोनियां कांता वंदीत चरण । दिलें उचलोन बाळ हातीं ॥४१॥
बाई आतां गेल्या भेटल्या वाटेसी । खंती या जिवासी वाटे त्याची ॥४२॥
सांगितल अत्यासी सकळ वृत्तांत । सद्नदित चित्त चोखा झाला ॥४३॥
कैंची बाई येथें आले पांडुरंग । धन्य तुझें भाग्य भेटी झाली ॥४४॥
सद्नदित झालें दोघांचें अंतर । प्रेम अश्रुनीर वाहे डोळां ॥४५॥
भक्तांसी संकट पडों नेदी देव । घालीतसे धांव त्यांच्या काजा ॥४६॥
विष्णुदास नामा वंदी त्याचे चरण । वर्णितसे गुण वारंवार ॥४७॥