Get it on Google Play
Download on the App Store

समाधियोगनिषेध

१.
मुख्य मातृकांची संख्या । सोळा अक्षरें नेटक्या ॥१॥
समचरणीं अभंग । नव्हे ताळ छंदो भंग ॥२॥
चौक पु-लिता बिसर्ग । गण यति लघु दीर्घ ॥३॥
जाणे एखादा निराळा । नामा ह्मणे तो विरळा ॥४॥

२.
सोळा त्या समाधि औट पीठा माझारी । तेथें नर- हरि देव नांदे ॥१॥
बारा गुंफे माजीं भ्रमर गुंफे मध्यें । तेथें आत्मा शुद्ध ज्ञान नांदे ॥२॥
गोल्हाटाचा भेद असेची आघवा । शुद्ध ज्ञानदिवा अलक्षतो ॥३॥
नामा म्हणे आम्हां तेजाच्या उजेडा । देव केला घोडा बैसावया ॥४॥

३.
समाधिस्थ सदा राहे समाधान । नि:शब्द म्हणणें याचिलागीं ॥१॥
राम ते समान नव्हती समाधान । समाधि बै-सणें एकचित्तें ॥२॥
उन्मनी उपासना प्रेमाची दाटणी । आत्मरूप जनीं दिसतसे ॥३॥
नामा म्हणे रूप डोळ्यांतील बाहुली । तीचि जगीं जाहली जगदाकार ॥४॥

४.
वामांगी बाहुली तूर्या दावी कळा । ते लक्षी पाउलां रामरूप ॥१॥
माया निजरूप दक्षिणांनीं वसे । तूर्येचा हा भास मावळला ॥२॥
मी माया म्हणतां पाहे आपणातें ।आत्मा-राम तेथें ज्ञानजळीं ॥३॥
नामा म्हणे ज्ञान माया ते आपण । दृष्टीचें देखणें आत्मरूप ॥४॥

५.
सत्य ज्ञानानंद गगनाचें प्रावर्ण । नाहीं रूप गुण गुणातीत ॥१॥
नाद ना भेद ना छंदे निरंतर । दोहींच्या विचारें ब्रह्म नांदे ॥२॥
येकवटी ब्रह्म आत्माराम रूप । तें पाहा स्वरूप लावण्याचें ॥३॥
नामा म्हणे केलें चैतन्य जवल । मांडियेला खेळ संतीं तेथें ॥४॥

६.
चैतन्याचा खेळ एकवट ब्रह्म । निर्गुणासी गुण रूप जाहलें ॥१॥
चैतन्य त्या कळा रूपा आले सत । निर्गुणाचा हेत रामकृष्ण ॥२॥
खेळ मांडियेला गोल्हाट शिखरीं । गोलांगुळांगुळीं समाधिस्थ ॥३॥
समाधी साधन अखंड उन्मनी । औटपीट ध्वनी नाद होय ॥४॥
नामा म्हणे तेथें चौक्या  ज्या रंगल्या । अरंग मिरवल्या संतसंगें ॥५॥

७.
खेळ मांडियला गोल्हात शिखरीं । अर्थ चंद्रावरी शेखी याचा ॥१॥
चोवीस त्या गुंफा रुद्रलिंगीं नांदे । अभेद तो वेद बोले तेथें ॥२॥
तीही अक्षरांच्या वाटेच्या सेजारीं  । सोळा चंद्र नारी भेदाभेद ॥३॥
सूर्य एकवीस शोभती चहूंकडे । खेळती उघडे संत तेथें ॥४॥

८.
दृष्टीचें देखणें तेचि रूपमाया । शब्द बोलावया ज्ञान झालें ॥१॥
ज्ञानांची जी जागा ह्लदयीं पाहावी । सत्रावीसी दावी खेळ तेथें ॥२॥
सत्रावी जीवन माया तिचे पोटीं । ज्ञान झाली दृष्टि देखावया ॥३॥
देखणें सिद्धांत बोलणें वेदांत । शब्द तोचि हेत सत्रावीचा ॥४॥
नाद आणि भेद देखणेम सिद्धांत । बोलणें वेदांत हेंचि दोनी ॥५॥
हेत तो अहंकार दोहीतें नाचवी । अविद्येसी दावी निजसुरा ॥६॥
नामा ह्मणे सिद्ध देखणें हा जन्म । डोळ्या माजीं वर्म बोलिलें तें ॥७॥

९.
अंत:करणीं विष्णु तोचि आत्मा असे । चंद्रमा भासे मन तेंची ॥१॥
बुद्धि ब्रह्मदेव चित्त नारायण । अहंकार जाण रुद्र-रूप ॥२॥
ज्ञान आ मे पांच ज्ञानीं ओळखावे । पांच ते पाहावे कर्म-स्थानीं ॥३॥
नामा ह्मणे कैसें दाखऊं उघडें । वाटतसे कोडें मज आतां ॥४॥

१०.
षड्‍चक्र भेदोनी जातां उर्ध्वपंथें । ध्वनि अनुहात उमटे तेथें ॥१॥
तये ध्वनीमाजी मग्न होय मन । योगसिद्धि जाण कैसी घडे ॥२॥
तेही बोलंडितां सिद्धि आडव्या येती । घेऊनियां जाती आपुल्या पंथें ॥३॥
तेथें गुंतोनियां विचरती योगीजन । योगासी साधून काय होतें ॥४॥
आधिं तो साधितां कष्टाचे संभार । होय चकनाचूर शरीराचा ॥५॥
साधितीय पुढें ऐसीं विघ्नें येती । ठेऊनि मागुती फिरती मागें ॥६॥
वारियाची मोत कैसी बांधवेल । भलत्यासी सांगतां वाटेल हें लटिकें ॥७॥
नामा ह्मणे तुम्ही सोडो-नियां भक्ति । करितां नाना युक्ति मूर्खजन ॥८॥

११.
साधनाच्या माजी एक गजरातू । साधी त्यासी उजू होय पहा ॥१॥
नासिकाचें वारें कोंडोनियां प्राणें । उपराटें जाणें ऊर्ध्वपंथें ॥२॥
गुदस्थानीं टांच देऊनियां जाण । कासावीस प्राण होती पहा ॥३॥
गोल्हाट भेदिसा कोल्हाटीच नाहीं । विठोबाची ग्वाही नामा ह्मणे ॥४॥

१२.
त्रिकूट शिखरावरी पाहे पां नवल । परी अखंडित धार वर्षे अमृताची ॥१॥
त्रिवेणीसंगमीं गगन निर्मळ वाहे । तेथें स्नान करूं जाय आनंदमय ॥२॥
गुरुमुखे स्नान करी परब्रह्मीं लक्ष धरी । अनुहात ध्वनि थोरी नाद गर्जे ॥३॥
उन्मनीं जागृति गोल्हाट मंडळा जाय । तेथुनी निराळें पाहे निजतत्त्व ॥४॥
विष्णु-दास नामा ह्मणे अनुभवी तोचि जाणे। आह्मी गुरुखुणें वर्ततसों ॥५॥

१३.
मायेसी रुसलें भावासी त्यागिलें । जाऊनि राहिलें काकापासीं ॥१॥
काकी मुख दावा काकी मुख दावा । काकी मुख दावा बाईयांनो ॥२॥
काकीचें श्रीमुख गोरक्षा लाधलें । काकीनें पुसिलें गोरक्षासी ॥३॥
नामा ह्मणे आह्मां काकी पैं वोळली । सत्रावी दिधली दोहावया ॥४॥

१४.
मुंगीस तो मार्गु सांपडे गोडीचा । योगीचा लक्षीचा ज्ञान ज्योती ॥१॥
तरीच ओळखीजे केशवचरण । त्या जन्ममरण मग कैंचें ॥२॥
मत्स्य नानापरी क्रीडा खेळे जळीं । आनंदकल्लोळीं योगीराय ॥३॥
नामा म्हणे तोचि केशव जाणता । तया नाहीम व्यथा गर्भवासु ॥४॥

१५.
पृथ्वी माजी पाहतां नाहीं म्यां देखिला । हस्तिसी उडवील ऐसा कोण्हीं ॥१॥
शोधितां शोधितां आलों पंढरीसी । तेथें ज्ञानोबासी देखियेलें ॥२॥
मोक्षमार्गीं देवें हा गजरात बांधला । तो ज्ञानी उडाला गोल्हाटासी ॥३॥
पृथ्वीमाजी पाहातां ज्ञानीच कोल्हाटी । ढिसाळ हे दृष्टि तृणप्राय ॥४॥
उडोनियां तेणें दर्शन घेतलें । हस्तीसी जिंकिलें ज्ञानदेवें ॥५॥
याचिया इशाळे करील जो मूर्ख । पाहूनियां दु:ख कष्टी होय ॥६॥
धन्य ज्ञानदेव योग साधू-नियां । भक्ति आचरोनियां दावी लोकां ॥७॥
नामा म्हणे सर्व खटपट सांडोनि । पांडुरंग मनीं भावें ध्यावा ॥८॥

संत नामदेवांचे अभंग

अभंग संग्राहक
Chapters
श्रीविठ्ठल व पुंडलिक यांचा संवाद शिवस्तुति तुळसीमाहात्म्य चोवीस नामांचा महिमा गंगामाहात्म्य कलि प्रभाव प्रारब्धगती समाधियोगनिषेध हरिश्चंद्रराजाचें चरित्र श्रीयाळ चरित्र उपमन्यूचें चरित्र भीष्मप्रतिज्ञा रावण मंदोदरी संवाद नक्र उद्धार चोखोबाचे स्त्रीचें बाळंतपण चोखामेळ्याच्या समाधीचे अभंग विरहिणी भूपाळ्या संत नामदेवांचे अभंग - भेट संत नामदेवांचे अभंग - मागणें संत नामदेवांचे अभंग - संतस्तुति संत नामदेवांचे अभंग - जनाबाईचा निश्चय संत नामदेवांचे अभंग - भाट संत नामदेवांचे अभंग - आऊबाईचे अभंग संत नामदेवांचे अभंग - लाडाईचा अभंग