आपस्तम्ब सूत्र मधील संदर्भ

याच प्रकारे ‘आपस्तम्ब सूत्र' मध्ये देखील हेच सांगण्यात आले आहे की वर्ण 'जन्मना' नसून प्रत्यक्षात 'कर्मणा' आहे.

“धर्मचर्ययाजधन्योवर्णः पूर्वपूर्ववर्णमापद्यतेजातिपरिवृत्तौ।
अधर्मचर्यया पूर्वो वर्णो जधन्यं जधन्यं वर्णमापद्यते जाति परिवृत्तौ।।

अर्थात्  – धर्माचे आचरण केल्याने निकृष्ट वर्ण आपल्यामधून उत्तम वर्णाला प्राप्त होतो आणि पुढे तो त्याच वर्णात गणला जातो ज्यासाठी तो योग्य असतो. त्याचप्रमाणे अधर्म आचरण केल्याने उत्तम वर्णातील मनुष्य आपल्यापेक्षा खालच्या दर्जाच्या वर्णाला प्राप्त होतो आणि नंतर त्याच वर्णात गणला जातो.