Get it on Google Play
Download on the App Store

गाथा १८०१ ते २१००

1801
 रज्जु धरूनियां हातीं । भेडसाविलीं नेणतीं । कळों येतां चित्तीं । दोरी दोघां सारिखी ॥1॥
 तुह्मांआह्मांमध्यें हरी । जाली होती तैसी परी । मृगजळाच्या पुरीं । ठाव पाहों तरावया ॥ध्रु.॥
 सरी चिताक भोंवरी । अळंकाराचिया परी । नामें जालीं दुरी । एक सोनें आटितां ॥2॥
 पिसांचीं पारवीं । करोनि बाजागिरी दावी । तुका ह्मणे तेवीं । मज नको चाळवूं ॥3॥

1802
 नेघें तुझें नाम । न करीं सांगितलें काम ॥1॥
 वाढे वचनें वचन । दोष उच्चारितां गुण ॥ध्रु.॥
 आतां तुझ्या घरा । कोण करी येरझारा ॥2 ॥
 तुका ह्मणे ठायीं । मजपाशीं काय नाहीं ॥3॥

1803
 व्यवहार तो खोटा । आतां न वजों तुझ्या वाटा॥1॥
 एका नामा नाहीं ताळ । केली सहजरांची माळ ॥ध्रु.॥
 पाहों जातां घाइऩ। खेळसी लपंडाइऩ ॥2॥
 तुका ह्मणे चार । बहु करितोसी फार॥3॥

1804
 लटिका चि केला । सोंग पसारा दाविला ॥1॥
 अवघा बुडालासी ॠणें । बहुतांचे देणें घेणें ॥ध्रु.॥
 लावियेलीं चाळा। बहू दावूनि पुतळा ॥2॥
 तुका ह्मणे हात । आह्मी अवरिली मात ॥3॥

1805
 दाखवूनि आस । केला बहुतांचा नास ॥1॥
 थोंटा झोडा शिरोमणी । भेटलासी नागवणी ॥ध्रु.॥
 सुखाचें उत्तर । नाहीं मुदलासी थार ॥2॥
 तुका ह्मणे काय । तुझे घ्यावें उरे हाय ॥3॥

1806
 लाज ना विचार । बाजारी तूं भांडखोर ॥1॥
 ऐसें ज्याणें व्हावें । त्याची गांठी तुजसवें ॥ध्रु.॥
 फेडिसी लंगोटी । घेसी सकळांसी तुटी ॥2॥
 तुका ह्मणे चोरा । तुला आप ना दुसरा ॥3॥

1807
 ठाव नाहीं बुड । घरें वसविसी कुड ॥1॥
 भलते ठायीं तुझा वास । सदा एरवी उदास ॥ध्रु.॥
 जागा ना निजेला । धाला ना भुकेला ॥2॥
 न पुसतां भलें । तुका ह्मणे बुझें बोलें ॥3॥

1808
 श्वाना दिली सवे । पायांभोंवतें तें भोंवे ॥1॥
 तैसी जाली मज परी । वसे निकट सेजारीं ॥ध्रु.॥
 जेवितां जवळी । येऊनियां पुंस घोळी ॥2॥
 कोपेल तो घनी । तुका ह्मणे नेणें मनीं॥3॥

1809
 वटवट केली । न विचारितां मना आली ॥1॥
 मज कराल तें क्षमा । कैसें नेणों पुरुषोत्तमा ॥ध्रु.॥
 उचित न कळे । जिव्हा भलतें चि बरळे ॥2॥
 तुका ह्मणे कांहीं । लौकिकाची चाड नाहीं ॥3॥

1810
 जीवें व्हावें साटी । पडे संवसारें तुटी ॥1॥
 ऐशीं बोलिलों वचनें । सवें घेउनि नारायण ॥ध्रु.॥
 नाहीं जन्मा आलों । करील ऐसें नेदीं बोलों ॥2॥
 ठाव पुसी सेणें । तुका ह्मणे खुंटी येणें ॥3॥

1811
 आता पंढरीराया । माझ्या निरसावें भया ॥1॥
 मनीं राहिली आशंका । स्वामिभयाची सेवका ॥ध्रु.॥
 ठेवा माथां हात । कांहीं बोला अभयमात ॥2॥
 तुका ह्मणे लाडें । खेळें ऐसें करा पुढें॥3॥

1812
 कवतुकवाणें । बोलों बोबडएा वचनें ॥1॥
 हें तों नसावें अंतरीं । आह्मां धरायाचें दुरी ॥ध्रु.॥
 स्तुति तैसी निंदा । माना सम चि गोविंदा ॥2॥
 तुका ह्मणे बोलें । मज तुह्मी शिकविलें॥3॥

1813
 असो मागें जालें । पुडें गोड तें चांगलें ॥1॥
 आतां माझे मनीं । कांहीं अपराध न मनीं ॥ध्रु.॥
 नेदीं अवसान । करितां नामाचें चिंतन ॥2॥
 तुका ह्मणे बोले । तुज आधीं च गोविलें॥3॥

1814
 मातेविण बाळा । आणिक न माने सोहळा ॥1॥
 तैसें जालें माझ्या चित्ता । तुजविण पंढरिनाथा ॥ध्रु.॥
 वाट पाहेमेघा बिंदु । नेघे चातक सरिता सिंधू ॥2॥
 सारसांसी निशीं । ध्यानरवीच्या प्रकाशीं ॥3॥
 जीवनाविण मत्स्य । जैसें धेनूलागीं वत्स ॥4॥
 पतिव्रते जिणें । भ्रताराच्या वर्त्तमानें ॥5॥
 कृपणाचें धन । लोभालागीं जैसें मन ॥6॥
 तुका ह्मणे काय । तुजविण प्राण राहे॥7॥

1815
 तुजऐसा कोणी न देखें उदार । अभयदानशूर पांडुरंगा ॥1॥
 शरण येती त्यांचे न विचारिसी दोष । न मागतां त्यांस अढळ देसी ॥ध्रु.॥
 धांवसी आडणी ऐकोनियां धांवा । कइवारें देवा भHांचिया ॥2॥
 दोष त्यांचे जाळी कल्पकोटिवरी । नामासाटीं हरि आपुलिया ॥3॥
 तुका ह्मणे तुज वाणूं कैशा परी । एक मुख हरी आयुष्य थोडें ॥4॥

1816
 काय तुझे उपकार पांडुरंगा । सांगों मी या जगामाजी आतां ॥1॥
 जतन हें माझें करूनि संचित । दिलें अवचित आणूनियां॥ध्रु.॥
 घडल्या दोषांचें न घली च भरी । आली यास थोरी कृपा देवा ॥2॥
 नव्हतें ठाउकें आइकिलें नाहीं । न मगतां पाहीं दान दिलें ॥3॥
 तुका ह्मणे याच्या उपकारासाटीं । नाहीं माझें गाठीं कांहीं एंक ॥4॥

1817
 वाळूनियां जन सांडी मज दुरी । करिसील हरी ऐसें कधीं ॥1॥
 आठवीन पाय धरूनि अनुताप । वाहे जळ झोंप नाहीं डोळां ॥ध्रु.॥
 नावडती जीवा आणीक प्रकार । आवडी ते फार एकांताची ॥2॥
 तुका ह्मणे ऐसी धरितों वासना । होइप नारायणा साहए मज ॥3॥

1818
 सांगतों या मना तें माझें नाइके । घातावरी टेंके चांडाळ हें ॥1॥
 ह्मणऊनि पाहे तरतें बुडतें । न ल्हाये पुरतें बळ करूं ॥ध्रु.॥
 काय तें संचित न कळे पाहातां । मतिमंद चित्ता उपजतें॥2॥
 तुका ह्मणे ऐसें बळ नाहीं अंगी । पाहोनियां वेगीं पार टाकीं ॥3॥

1819
 आतां नको चुकों आपुल्या उचिता । उदारा या कांता रखुमाइऩच्या ॥1॥
 आचरावे दोष हें आह्मां विहित । तारावे पतित तुमचें तें ॥ध्रु.॥
 आह्मी तों आपुलें केलेसें जतन । घडो तुह्मांकून घडेल ते ॥2॥
 तुका ह्मणे विठो चतुराच्या राया । आहे ते कासया मोडों देसी ॥3॥

1820
 मुखें बोलावें तें जीविंचें जाणसी । विदित पायांपाशीं सर्व आहे ॥1॥
 आतां हें चि भलें भाकावी करुणा । विनियोग तो जाणां तुह्मी त्याचा ॥ध्रु.॥
 आपलें तों येथें केलें नव्हे कांहीं । साधनाचा वांहीं पडों नये ॥2॥
 तुका ह्मणे देह दिला पिंडदान । वेळोवेळां कोण चिंता करी ॥3॥

1821
 कामातुरा भय लाज ना विचार । शरीर असार तृणतुल्य ॥1॥
 नवल हे लीळा करात्याचें लाघव । प्रारब्धें भाव दाखविले ॥ध्रु.॥
 लोभालोभ एका धनाचिये ठायीं । आणिकांची सोइऩ चाड नाहीं ॥2॥
 तुका ह्मणे भूक न विचारी प्रकार । योजे तें चि सार यथाकाळें ॥3॥

1822
 बांधे सोडी हें तों धन्याचिये हातीं । हेंकडें गोविती आपणां बळें ॥1॥
 भुललियासी नाहीं देहाचा आठव । धोत†यानें भाव पालटिला ॥ध्रु.॥
 घरांत रिघावें दाराचिये सोइऩ । भिंतीसवें डोइऩ घेऊनि फोडी ॥2॥
 तुका ह्मणे देवा गेलीं विसरोन । आतां वर्म कोण दावी यांसी ॥3॥

1823
 कवण जन्मता कवण जन्मविता । न कळे कृपावंता माव तुझी ॥1॥
 कवण हा दाता कवण हा मागता । न कळे कृपावंता माव तुझी ॥ध्रु.॥
 कवण भोगिता कवण भोगविता । न कळे कृपावंता माव तुझी ॥2॥
 कवण ते रूप कवण अरूपता । न कळे कृपावंता माव तुझी ॥3॥
 सर्वां ठायीं तूं चि सर्व ही जालासी। तुका ह्मणे यासी दुजें नव्हे ॥4॥

1824
 जेथें देखें तेथें तुझी च पाउलें । विश्व अवघें कोंदाटलें।
 रूप गुण नाम अवघा मेघश्याम । वेगळें तें काय उरलें ।
 जातां लोटांगणीं अवघी च मेदिनी । सकळ देव पाट जालें ।
 सदा पर्वकाळ सुदिन सुवेळ । चित्त प्रेमें असे धालें ॥1॥
 अवघा आह्मां तूं च जालासी देवा । संसार हेवा कामधंदा ।
 न लगे जाणें कोठें कांहीं च करणें । मुखीं नाम ध्यान सदा ॥ध्रु.॥
 वाचा बोले ते तुझे चि गुणवाद। मंत्रजप कथा स्तुति ।
 भोजन सारूं ठायीं फल तांबोल कांहीं । पूजा नैवेद्य तुज होती ।
 चालतां प्रदक्षणा निद्रा लोटांगण । दंडवत तुजप्रति ।
 देखोन दृष्टी परस्परें गोष्टी । अवघ्या तुझ्या मूतिऩ॥2॥
 जाल्या तीर्थरूप वावी नदी कूप । अवघें गंगाजळ जालें।
 महाल मंदिरें माडएा तनघरें । झोपडएा अवघीं देव देवाइलें।
 ऐकें कानीं त्या हरिनामध्वनी । नाना शब्द होत जाले ।
 तुका ह्मणे या विठोबाचे दास । सदा प्रेमसुखें धाले ॥3॥

1825
 जे दोष घडले न फिटे करितां कांहीं । सरते तुझ्या पायीं जाले तैसे ॥1॥
 माझा कां हो करूं नये अंगीकार । जालेती निष्ठ‍ पांडुरंगा ॥ध्रु.॥
 यातिहीन नये ऐकों ज्यां वेद । तयां दिलें पद वैकुंठींचें ॥2॥
 तुका ह्मणे कां रे एकाचा आभार । घेसी माथां भार वाहोनियां ॥3॥

1826
 हरिकथेची आवडी देवा । करितो सेवा दासांची॥1॥
 ह्मणोनि हिंडे मागें मागें । घरटी जागे घालितसे ॥ध्रु.॥
 निर्लज्ज भोजें नाचत रंगीं । भरतें अंगीं प्रेमाचें ॥2॥
 तुका ह्मणे विकलें देवें। आपण भावें संवसाटी ॥3॥

1827
 साधन संपित्त हें चि माझें धन । सकळ चरण विठोबाचे ॥1॥
 शीतळ हा पंथ माहेराची वाट । जवळी च नीट सुखरूप ॥ध्रु.॥
 वैष्णवांचा संग रामगाणें गाणें । मंडित भूषण अळंकार ॥2॥
 भवनदी आड नव्हतीसी जाली । कोरडी च चाली जावें पायी ॥3॥
 मायबाप दोघें पाहातील वाट । ठेवूनिया कटीं कर उभी ॥4॥
 तुका ह्मणे केव्हां देखेन कळस । पळाली आळस निद्रा भूक ॥5॥

1828
 यथार्थवादें तुज न वर्णवे कदा । बोलतों ते निंदा करितों तुझी ।
 वेदश्रुति तुज नेणती कोणी । चोवीस ठेंगणीं धांडोिळतां॥1॥
 आतां मज क्षमा करावें देवा । सलगी ते केशवा बोलियेलों ॥ध्रु.॥
 सगुण कीं साकार निर्गुण कीं निराकार । न कळे हा पार वेदां श्रुतीं ।
 तो आह्मी भावें केलासी लहान । ठेवूनियां नांवें पाचारितों ॥2॥
 सहजरमुखें शेष सीणला स्तवितां । पार न कळतां ब्रह्मा ठेला ।
 तेथें माझी देहबुिद्ध तें काइऩ । थोर मी अन्यायी तुका ह्मणे ॥3॥

1829
 कृष्ण गातां गीतीं कृष्ण ध्यातां चित्तीं । ते ही कृष्ण होती कृष्णध्यानें ॥1॥
 आसनीं शयनीं भोजनीं जेवितां । ह्मणारे भोगिता नारायण ॥ध्रु.॥
 ओविये दळणीं गावा नारायण । कांडितां कांडण करितां काम ॥2॥
 नर नारी याति हो कोणी भलतीं । भावें एका प्रीती नारायणा ॥3॥
 तुका ह्मणे एका भावें भजा हरी । कांति ते दुसरी रूप एक ॥4॥

1830
 डोिळयां पाझर कंठ माझा दाटे । येऊं देइप भेटे पांडुरंगे ॥1॥
 बहु दिस टाकिले निरास कां केलें । कोठें वो गुंतलें चित्त तुझें ॥ध्रु.॥
 बहु धंदा तुज नाहीं वो आठव । राहिलासे जीव माझा कंठीं ॥2॥
 पंढरीस जाती वारकरी संतां । निरोप बहुतां हातीं धाडीं ॥3॥
 तुजविण कोण सांवा धांवा करी । ये वो झडकरी पांडुरंगे ॥4॥
 काय तुझी वाट पाहों कोठवरी । कृपाळु कांपरी विसरलासी ॥5॥
 एक वेळ माझा धरूनि आठव । तुका ह्मणे ये वो न्यावयासी ॥6॥

1831
 अधिक कोंडितां चरफडी । भलतीकडे घाली उडी॥1॥
 काय करूं या मना आतां । का विसरातें पंढरिनाथा ।
 करी संसाराची चिंता । वेळोवेळां मागुती ॥ध्रु.॥
 भजन नावडे श्रवण । धांवे विषय अवलोकून ॥2॥
 बहुत चंचळ चपळ । जातां येतां न लगे वेळ॥3॥
 किती राखों दोनी काळ । निजलिया जागे वेळे ॥4॥
 मज राखें आतां । तुका ह्मणे पंढरिनाथा ॥5॥

1832
 कंथा प्रावर्ण । नव्हे भिक्षेचें तें अन्न ॥1॥
 करीं यापरी स्वहित । विचारूनि धर्म नीत ॥ध्रु.॥
 देऊळ नव्हे घर । प्रपंच परउपकार ॥2॥
 विधिसेवन काम । नव्हे शब्द रामराम ॥3॥
 हत्या क्षत्रधर्म । नव्हे निष्काम तें कर्म ॥4॥
 तुका ह्मणे संतीं । करूनि ठेविली आइती ॥5॥

1833
 पडोनियां राहीं । उगा च संतांचिये पायीं ॥1॥
 न लगे पुसणें सांगावें । चित्त शुद्ध करीं भावें ॥ध्रु.॥
 सहज ते िस्थति। उपदेश परयुिH ॥2॥
 तुका ह्मणे भाव । जवळी धरूनि आणी देव॥3॥

1834
 देवाचे घरीं देवें केले चोरी । देवें देव नागवूनि केला भिकारी ॥1॥
 धांवणियां धांवा धांवणियां धांवा । माग चि नाहीं जावें कवणिया गांवा ॥ध्रु.॥
 सवें चि होता चोर घरिचिया घरीं । फावलियावरी केलें अवघें वाटोळें ॥2॥
 तुका ह्मणे येथें कोणी च नाहीं । नागवलें कोण गेलें कोणाचें काइऩ ॥3॥

1835
 अवघे चि निजों नका अवघिये ठायीं । वेळ अवेळ तरी सांभाळावी कांहीं ॥1॥
 जतन करा रे जतन करा । घालूं पाहे घरावरी घाला चोरटें ॥ध्रु.॥
 सीतरिलीं फार खाती भोंवताले फेरे । गेलें नये हातां सेकीं तळमळ उरे ॥2॥
 तुका ह्मणे आह्मी करूं आपलें जतन । न लगे कांहीं कोणां द्यावें उघडा रे कान ॥3॥

1836
 काळोखी खाऊन कैवाड केला धीर । आपुलिया हितें जाले जनामध्यें शूर ॥1॥
 कां रें तुह्मी नेणां कां रे तुह्मी नेणां। अल्पसुखासाटीं पडशी विपत्तीचे घाणां ॥ध्रु.॥
 नाहीं ऐसी लाज काय तयांपें आगळें । काय नव्हे केलें आपुलिया बळें ॥2॥
 तुका ह्मणे तरी सुख अवघें चि बरें । जतन करून हे आपुलालीं ढोरें॥3॥

1837
 जाय परतें काय आणिला कांटाळा । बोला एक वेळा ऐसें तरी ॥1॥
 कां हो केलें तुह्मी निष्ठ‍ देवा । मानेना हे सेवा करितों ते ॥ध्रु.॥
 भाग्यवंत त्यांसी सांगितल्या गोष्टी । तें नाहीं अदृष्टीं आमुचिया ॥2॥
 तुका ह्मणे तुह्मापासूनि अंतर । न पडे नाहीं िस्थर बुिद्ध माझी ॥3॥

1838
 अनुभवें कळों येतें पांडुरंगा । रुसावें तें कां गा तुह्मांवरी ॥1॥
 आवरितां चित्त नावरे दुर्जन । घात करी मन माझें मज ॥ध्रु.॥
 अंतरीं संसार भिH बाहएात्कार । ह्मणोनि अंतर तुझ्या पायीं ॥2॥
 तुका ह्मणे काय करूं नेणें वर्म । आलें तैसें कर्म सोसूं पुढें ॥3॥

1839
 तुजकरितां होतें आनाचें आन । तारिले पाषाण उदकीं देवा ॥1॥
 कां नये कैवार करूं अंगीकार । माझा बहु भार चड जाला ॥ध्रु.॥
 चुकलासी ह्मणों तरी जीवांचा ही जीव । रिता नाहीं ठाव उरों दिला ॥2॥
 तुका ह्मणे ऐसें काय सत्ताबळ । माझे परी कृपाळ आहां तुह्मी ॥3॥

1840
 फळ देंठींहून झडे । मग मागुतें न जोडे ॥1॥
 ह्मणोनि तांतडी खोटी । कारण उचिताचे पोटीं ॥ध्रु.॥
 पुढें चढे हात। त्याग मागिलां उचित ॥2॥
 तुका ह्मणे रणीं । नये पाहों परतोनि ॥3॥

1841
 अगी देखोनियां सती । अंगीं रोमांच उठती ॥1॥
 हा तो नव्हे उपदेश । सुख अंतरीं उल्हासे ॥ध्रु.॥
 वित्तगोतांकडे । चित्त न घाली न रडे ॥2॥
 आठवूनि एका । उडी घाली ह्मणे तुका ॥3॥

1842
 फळ पिके देंठीं । निमित्य वारियाची भेटी ॥1॥
 हा तों अनुभव रोकडा । कळों येतो खरा कुडा ॥ध्रु.॥
 तोडिलिया बळें। वांयां जाती काचीं फळें ॥2॥
 तुका ह्मणे मन । तेथे आपुलें कारण ॥3॥

1843
 हालवूनि खुंट । आधीं करावा बळकट ॥1॥
 मग तयाच्या आधारें । करणें अवघें चि बरें ॥ध्रु.॥
 सुख दुःख साहे । हर्षामषाअ भंगा नये ॥2॥
 तुका ह्मणे जीवें । आधीं मरोनि राहावें॥3॥

1844
 धांवे माते सोइऩ । बाळ न विचारितां कांहीं ॥1॥
 मग त्याचें जाणें निकें । अंग वोडवी कौतुकें ॥ध्रु.॥
 नेणे सर्प दोरी । अगी भलतें हातीं धरी ॥2॥
 तीविन तें नेणें । आणीक कांहीं तुका ह्मणे ॥3॥

1845
 भोग द्यावे देवा । त्याग भोगीं च बरवा ॥1॥
 आपण व्हावें एकीकडे । देव कळेवरी जोडे ॥ध्रु.॥
 योजे यथाकाळें । उत्तम पाला कंदें मूळें ॥2॥
 वंचक त्यासी दोष । तुका ह्मणे मिथ्या सोस॥3॥

1846
 पायांच्या प्रसादें । कांहीं बोलिलों विनोदें ॥1॥
 मज क्षमा करणें संतीं । नव्हे अंगभूत युिH ॥ध्रु.॥
 नव्हे हा उपदेश । तुमचें बडबडिलों शेष ॥2॥
 तुमचे कृपेचें पोसणें । जन्मोजन्मीं तुका ह्मणे ॥3॥

1847
 जायांचें अंगुलें लेतां नाहीं मान । शोभा नेदी जन हांसविलें ॥1॥
 गुसिळतां ताक कांडितां भूस । साध्य नाहीं क्लेश जाती वांयां ॥2॥
 तुका ह्मणे नाहीं स्वता भांडवल । भिकेचें तें फोल बीज नव्हे ॥3॥

1848
 न बोलावें परी पडिला प्रसंग । हाकलितें जग तुझ्या नामें ॥1॥
 लटिकें चि सोंग मांडिला पसारा । भिकारी तूं खरा कळों आलें ॥ध्रु.॥
 निलाजिरीं आह्मी करोनियां धीर । राहिलों आधार धरूनियां ॥2॥
 कैसा नेणों आतां करिसी शेवट । केली कटकट त्याची पुढें ॥3॥
 तुका ह्मणे कांहीं न बोलसी देवा । उचित हे सेवा घेसी माझी ॥4॥

1849
 नाहीं जालें मोल कळे देतां काळीं । कोण पाहों बळी दोघांमध्यें ॥1॥
 आह्मी तरी जालों जीवासी उदार । कैंचा हा धीर तुजपाशीं ॥ध्रु.॥
 बहु चाळविलें मागें आजिवरी । आतां पुढें हरि जाऊं नेदीं ॥2॥
 नव्हती जों भेटी नामाची ओळखी । ह्मणऊनि दुःखी बहु जालें ॥3॥
 तुका ह्मणे कांहीं राहों नेदीं बाकी । एकवेळा चुकी जाली आतां ॥4॥

1850
 कैसा कृपाळु हें न कळसी देवा । न बोलसी सेवा घेसी माझी ॥1॥
 काय ऐसें बळ आहे तुजपाशीं । पाहों हा रिघेसी कोणा आड ॥ध्रु.॥
 पाडियेला ठायीं तुझा थारा मारा । अवघा दातारा लपसी तो ॥2॥
 आतां तुह्मां आह्मां उरी तों चि बरें । काय हें उत्तरें वाढवूनि ॥3॥
 तुका ह्मणे मज साहए झाले संत । ह्मणऊनि मात फावली हे ॥4॥

1851
 चुकलिया आह्मां करितसां दंड । हाकासी कां खंड पांडुरंगा ॥1॥
 चाळविलीं एकें रििद्धसिद्धीवरी । तैसा मी भिकारी नव्हें देवा ॥ध्रु.॥
 कां मी येथें गुंतों मांडूनि पसारा । मागुता दातारा दंभासाटीं ॥2॥
 केलें म्यां जतन आपुलें वचन । ठायींचें धरून होतों पोटीं ॥3॥
 तुका ह्मणे ताळा घातला आडाखीं । ठावें होतें सेकीं आडविसी ॥4॥

1852
 कृपावंता कोप न धरावा चित्तीं । छळूं वक्रोHी स्तुती करूं ॥1॥
 आह्मी तुझा पार काय जाणों देवा । नेणों कैसी सेवा करावी ते ॥ध्रु.॥
 अनंता अरूपा अलक्षा अच्युता । निर्गुणा सचिता सवाौत्तमा ॥2॥
 चांगलीं हीं नामें घेतलीं ठेवून । जालासी लाहान भिHकाजा ॥3॥
 तुका ह्मणे तुझ्या पायांवरी सदा । मस्तक गोविंदा असो माझा ॥4॥

1853
 आतां तुझा भाव कळों आला देवा । ठकूनियां सेवा घेसी माझी ॥1॥
 टाकूनि सांकडें आपुलिये माथां । घातला या संतावरी भार ॥ध्रु.॥
 स्तुती करवूनि पिटिला डांगोरा । तें कोण दातारा साच करी ॥2॥
 जातीचें वाणी मी पोटींचे कुडें । नका मजपुढें ठकाठकी ॥3॥
 तुका ह्मणे नाहीं आलें अनुभवा । आधीं च मी देवा कैसें नाचों ॥4॥

1854
 जन पूजी याचा मज कां आभार । हा तुह्मी विचार जाणां देवा ॥1॥
 पत्र कोण मानी वंदितील सिक्का । गौरव सेवका त्या चि मुळें ॥ध्रु.॥
 मी मीपणें होतों जनामधीं आधीं । कोणें दिलें कधीं काय तेव्हां ॥2॥
 आतां तूं भोगिता सर्व नारायणा । नको आह्मां दीनां पीडा करूं ॥3॥
 आपुलिया हातें देसील मुशारा । तुका ह्मणे खरा तो चि आह्मां ॥4॥

1855
 आमची कां नये तुह्मासी करुणा । किती नारायणा आळवावें ॥1॥
 काय जाणां तुह्मी दुर्बळाचें जिणें । वैभवाच्या गुणें आपुलिया ॥ध्रु.॥
 देती घेती करिती खटपटा आणिकें । निराळा कौतुकें पाहोनियां ॥2॥
 दिवस बोटीीं आह्मीं धरियेलें माप । वाहातों संकल्प स्वहिताचा ॥3॥
 तुका ह्मणे मग देसी कोण्या काळें । चुकुर दुर्बळें होतों आह्मी ॥4॥

1856
 तुह्मां आह्मां तुटी होइऩल यावरी । ऐसें मज हरी दिसतसे ॥1॥
 वचनाचा कांहीं न देखों आधार । करावा हा धीर कोठवरी ॥ध्रु.॥
 सारिलें संचित होतें गांठी कांहीं । पुढें ॠण तें ही नेदी कोणी ॥2॥
 जावें चि न लगे कोणांचिया घरा । उडाला पातेरा तुझ्या संगें ॥3॥
 तुका ह्मणे आह्मां हा चि लाभ जाला । मनुष्यधर्म गेला पांडुरंगा ॥4॥

1857
 देव मजुर देव मजुर । नाहीं उजुर सेवेपुढें ॥1॥
 देव गांढएाळ देव गांढएाळ । देखोनियां बळ लपतसे ॥2॥
 देव तर काइऩ देव तर काइऩ । तुका ह्मणे राइऩ तरी मोटी ॥3॥

1858
 देव दयाळ देव दयाळ । साहे कोल्हाळ बहुतांचा॥1॥
 देव उदार देव उदार । थोडएासाटीं फार देऊं जाणे ॥2॥
 देव चांगला देव चांगला । तुका लागला चरणीं ॥3॥

1859
 देव बासर देव बासर । असे निरंतर जेथें तेथें ॥1॥
 देव खोळंबा देव खोळंबा । मज झळंबा म्हूण कोंडी ॥ध्रु.॥
देव लागट देव लागट । लाविलिया चट जीवीं जडे ॥2॥
 देव बावळा देव बावळा । भावें जवळा लुडबुडी ॥3॥
 देव न व्हावा देव न व्हावा। तुका ह्मणे गोवा करी कामीं ॥4॥

1860
 देव निढळ देव निढळ । मूळ नाहीं डाळ परदेशी॥1॥
 देव अकुळी देव अकुळी । भलते ठायीं सोयरीक ॥2॥
 देव लिगाडएा देव लिगाडएा । तुका ह्मणे भाडएा दंभें ठकी ॥3॥

1861
 देव बराडी देव बराडी । घाली देंठासाटीं उडी ॥1॥
 देव भ्याड देव भ्याड । राखे बळीचें कवाड ॥ध्रु.॥
 देव भाविक भाविक । होय दासाचें सेवक ॥2॥
 देव होया देव होया । जैसा ह्मणे तैसा तया ॥3॥
 देव लाहान लाहान । तुका ह्मणे अनुरेण॥4॥

1862
 देव भला देव भला । मिळोनि जाय जैसा त्याला॥1॥
 देव उदार उदार । देतां नाहीं थोडें फार ॥ध्रु.॥
 देव बळी देव बळी। जोडा नाहीं भूमंडळीं ॥2॥
 देव व्हावा देव व्हावा । आवडे तो सर्वां जीवां ॥3॥
 देव चांगला चांगला । तुका चरणीं लागला ॥4॥

1863
 देव पाहों देव पाहों । उंचे ठायीं उभे राहों ॥1॥
 देव देखिला देखिला । तो नाहीं कोणां भ्याला ॥ध्रु.॥
 देवा कांहीं मागों मागों । जीव भाव त्यासी सांगों ॥2॥
 देव जाणे देव जाणे । पुरवी मनींचिये खुणे ॥3॥
 देव कातर कातर । तुका ह्मणे अभ्यंतर ॥4॥

1864
 देव आमचा आमचा । जीव सकळ जीवांचा ॥1॥
 देव आहे देव आहे । जवळीं आह्मां अंतरबाहे ॥ध्रु.॥
 देव गोड देव गोड । पुरवी कोडाचें ही कोड ॥2॥
 देव आह्मां राखे राखे । घाली किळकाळासी काखे ॥3॥
 देव दयाळ देव दयाळ । करी तुक्याचा सांभाळ ॥4॥

1865
 जाऊं देवाचिया गांवां । देव देइऩल विसांवा ॥1॥
 देवा सांगों सुखदुःख । देव निवारील भूक ॥ध्रु.॥
 घालूं देवासी च भार। देव सुखाचा सागर ॥2॥
 राहों जवळी देवापाशीं । आतां जडोनि पायांसी ॥3॥
 तुका ह्मणे आह्मी बाळें । या देवाचीं लडिवाळें॥4॥

1866
 प्रेम तेथें वास करी । मुखीं उच्चारितां हरी ॥1॥
 प्रेम यावें तया गांवा । चोजवीत या वैष्णवां ॥ध्रु.॥
 प्रेमें पाठी लागे बळें। भH देखोनियां भोळे ॥2॥
 प्रेम न वजे दवडितां । शिरे बळें जेथें कथा ॥3॥
 तुका ह्मणे थोर आशा । प्रेमा घरीं विष्णुदासां॥4॥

1867
 संत मानितील मज । तेणें वाटतसे लाज ॥1॥
 तुह्मी कृपा केली नाहीं । चित्त माझें मज ग्वाही ॥ध्रु.॥
 गोविलों थोरिवां । दुःख वाटतसे जीवा ॥2॥
 तुका ह्मणे माया । अवरा हे पंढरिराया ॥3॥

1868
 नाहीं तुह्मी केला । अंगीकार तो विठ्ठला ॥1॥
 सोंगें न पवीजे थडी । माजी फुटकी सांगडी ॥ध्रु.॥
 प्रेम नाही अंगीं । भले ह्मणविलें जगीं ॥2॥
 तुका ह्मणे देवा । मज वांयां कां चाळवा॥3॥

1869
 आतां चक्रधरा । झणी आह्मांस अव्हेरा ॥1॥
 तुमचीं ह्मणविल्यावरी । जैसीं तैसीं तरी हरी ॥ध्रु.॥
 काळ आह्मां खाय । तरी तुझें नांव जाय ॥2॥
 तुका ह्मणे देवा । आतां पण सिद्धी न्यावा ॥3॥

1870
 मज ऐसें कोण उद्धरिलें सांगा । ब्रीदें पांडुरंगा बोलतसां ॥1॥
 हातींच्या कांकणां कायसा आरिसा । उरलों मी जैसा तैसा आहें ॥ध्रु.॥
 धनमंत्री हरी रोग्याचिये वेथे । तें तों कांहीं येथें न देखिजे ॥2॥
 तुका ह्मणे नाहीं अनुभव अंगें । वचन वाउगें कोण मानी ॥3॥

1871
 काय तें सामर्थ्य न चले या काळें । काय जालीं बळें शिHहीण ॥1॥
 माझिया संचितें आणिलासी हरी । जालें तुजवरी वरिष्ठ तें ॥ध्रु.॥
 काय गमाविली सुदर्शन गदा । नो बोला गोविंदा लाजतसां ॥2॥
 तुका ह्मणे काय िब्रदाचें तें काम । सांडा परतें नाम दिनानाथ ॥3॥

1872
 बळ बुद्धी वेचुनियां शHी । उदक चालवावें युHी॥1॥
 नाहीं चळण तया अंगीं । धांवें लवणामागें वेगीं॥ध्रु.॥
 पाट मोट कळा । भरित पखाळा सागळा ॥2॥
 बीज ज्यासी घ्यावें। तुका ह्मणे तैसें व्हावें ॥3॥

1873
 न ह्मणे साना थोर । दृष्ट पापी अथवा चोर ॥1॥
 सकळा द्यावी एकी चवी । तान हरूनि निववी ॥ध्रु.॥
 न ह्मणे दिवस राती । सर्व काल सर्वां भूतीं ॥2॥
 तुका ह्मणे झारी । घेतां तांब्यानें खापरी ॥3॥

1874
 इच्छा चाड नाहीं । न धरी संकोच ही कांहीं ॥1॥
 उदका नेलें तिकडे जावें । केलें तैसें सहज व्हावें ॥ध्रु.॥
 मोहरी कांदा ऊंस । एक वाफा भिन्न रस ॥2॥
 तुका ह्मणे सुख । पीडा इच्छा पावे दुःख ॥3॥

1875
 तरले ते मागें आपुलिया सत्ता । कमाइऩ अनंता करूनियां ॥1॥
 उसनें फेडितां धर्म तेथें कोण । ते तुज अनन्ये तुह्मी त्यांसी ॥ध्रु.॥
 मज ऐसा कोण सांगा वांयां गेला । तो तुह्मी तारिला पांडुरंगा ॥2॥
 तुका ह्मणे नांवासारिखी करणी । न देखें हें मनीं समजावें ॥3॥

1876
 कवणांशीं भांडों कोण माझें साहे । कोण मज आहे तुजविण ॥1॥
 धरिलें उदास दुरदुरांतरें । सांडी एकसरें केली माझी॥ध्रु.॥
 आइकोन माझे नाइकसी बोल । देखोनियां खोळ बुंथी घेसी ॥2॥
 तुका ह्मणे एके गांवींची वसती । ह्मणऊनि खंती वाटे देवा ॥3॥

1877
 आळवितां कंठ शोकला भीतर । आयुष्य वेचे धीर नाहीं मना ॥1॥
 अझून कां नये हें तुझ्या अंतरा । दिनाच्या माहेरा पांडुरंगा ॥ध्रु.॥
 धन दिसे डोळा दगडाचे परी । भोग ते शरीरीं विष जालें ॥2॥
 चुकलों काय तें मज क्षमा करीं । आिंळगूनि हरी प्रेम द्यावें ॥3॥
 अवस्था राहिली रूपाची अंतरीं । बाहेर भीतरी सर्व काळ ॥4॥
 तुका ह्मणे माजे सकळ उपाय । पांडुरंगा पाय तुझे आतां ॥5॥

॥ शिवाजी राजे यांनीं स्वामींस अबदागिरी, घोडा,
कारकून असे न्यावयास पाठविले ते अभंग ॥ 14 ॥
1878
 दिवटएा छत्री घोडे । हें तों ब†यांत न पडे ॥1॥
 आतां येथें पंढरिराया । मज गोविसी कासया ॥ध्रु.॥
 मान दंभ चेष्टा। हे तों शूकराची विष्ठा ॥2॥
 तुका ह्मणे देवा । माझे सोडववणे धांवा ॥3॥

1879
 नावडे जें चित्ता । तें चि होसी पुरविता ॥1॥
 कां रे पुरविली पाठी । माझी केली जीवेसाटीं ॥ध्रु.॥
 न करावा संग । वाटे दुरावावें जग ॥2॥
 सेवावा एकांत । वाटे न बोलावी मात ॥3॥
 जन धन तन । वाटे लेखावें वमन ॥4॥
 तुका ह्मणे सत्ता । हातीं तुझ्या पंढरिनाथा ॥5॥

1880
 जाणोनि अंतर । टािळसील करकर ॥1॥
 तुज लागली हे खोडी । पांडुरंगा बहु कुडी ॥ध्रु.॥
 उठविसी दारीं । धरणें एखादिया परी ॥2॥
 तुका ह्मणे पाये । कैसे सोडीन ते पाहें ॥3॥

1881
 नाहीं विचारीत । मेघ हागनदारी सेत ॥1॥
 नये पाहों त्याचा अंत । ठेवीं कारणापें चित्त ॥ध्रु.॥
 वर्जीत गंगा । नाहीं उत्तम अधम जगा ॥2॥
 तुका ह्मणे मळ । नाहीं अग्नीसी विटाळ॥3॥

1882
 काय दिला ठेवा । आह्मां विठ्ठल चि व्हावा ॥1॥
 तुह्मी कळलेती उदार । साटीं परिसाची गार ॥ध्रु.॥
 जीव दिला तरी। वचना माझ्या नये सरी ॥2॥
 तुका ह्मणे धन । आह्मां गोमासासमान ॥3॥

1883
 पिकवावें धन । ज्याची आस करी जन ॥1॥
 पुढें उरे खातां देतां । नव्हे खंडण मवितां ॥ध्रु.॥
 खोलीं पडे ओली बीज। तरीं च हातीं लागे निज ॥2॥
 तुका ह्मणे धनी । विठ्ठल अक्षरी हीं तिन्ही ॥3॥

1884
 मुंगी आणि राव । आह्मां सारखाची जीव ॥1॥
 गेला मोह आणि आशा । किळकाळाचा हा फांसा ॥ध्रु.॥
 सोनें आणि माती। आह्मां समान हें चित्तीं ॥2॥
 तुका ह्मणे आलें । घरा वैकुंठ सगळें ॥3॥

1885
 तिहीं त्रिभुवनीं । आह्मी वैभवाचे धनी ॥1॥
 हातां आले घाव डाव । आमचा मायबाप देव ॥ध्रु.॥
 काय त्रिभुवनीं बळ। अंगीं आमुच्या सकळ ॥2॥
 तुका ह्मणे सत्ता । अवघी आमुची च आतां ॥3॥

1886
 आह्मी तेणें सुखी । ह्मणा विठ्ठल विठ्ठल मुखीं ॥1॥
 तुमचें येर वित्त धन । तें मज मृित्तकेसमान ॥ध्रु.॥
 कंटीं मिरवा तुळसी । व्रत करा एकादशी ॥2॥
 ह्मणवा हरिचे दास । तुका ह्मणे मज हे आस ॥3॥
॥9॥

1887
 नाही काष्ठाचा गुमान । गोवी भ्रमरा सुमन ॥1॥
 प्रेम प्रीतीचेे बांधलें । तें न सुटे कांहीं केलें ॥ध्रु.॥
 पदरीं घालीं पिळा। बाप निर्बळ साटी बाळा ॥2॥
 तुका ह्मणे भावें । भेणें देवा आकारावें ॥3॥

1888
 भावापुढें बळ । नाहीं कोणाचे सबळ ॥1॥
 करी देवावरी सत्ता । कोण त्याहूनि परता ॥ध्रु.॥
 बैसे तेथें येती । न पाचारितां सर्व शिH ॥2॥
 तुका ह्मणे राहे । तयाकडे कोण पाहे॥3॥

1889
 भावाचिया बळें । आह्मी निर्भर दुर्बळें ॥1॥
 नाहीं आणिकांची सत्ता । सदा समाधान चित्ता ॥ध्रु.॥
 तकाऩ नाहीं ठाव । येथें रिघावया वाव ॥2॥
 एकछत्रीं राज । तुक्या पांडुरंगीं काज॥3॥

1890
 सत्तावर्त्ते मन । पाळी विठ्ठलाची आन ॥1॥
 आYाा वाहोनियां शिरीं । सांगितलें तें चि करीं ॥ध्रु.॥
 सरलीसे धांव । न लगे वाढवावी हांव ॥2॥
 आहे नाहीं त्याचें । तुका ह्मणे कळे साचें॥3॥

1891
 खावें ल्यावें द्यावें । जमाखर्च तुझ्या नांवें ॥1॥
 आतां चुकली खटपट । झाडएा पाडएाचा बोभाट ॥ध्रु.॥
 आहे नाहीं त्याचें । आह्मां काम सांगायाचें ॥2॥
 तुका ह्मणे चिंता । भार वाहे तुझ्या माथां ॥3॥

1892
 आतां बरें जालें । माझे माथांचें निघालें ॥1॥
 चुकली हे मरमर । भार माथांचे डोंगर ॥ध्रु.॥
 नसतां कांहीं जोडी । करिती बहुतें तडातोडी ॥2॥
 जाला झाडापाडा । तुका ह्मणे गेली पीडा ॥3॥

1893
 संचितें चि खावें । पुढें कोणाचें न घ्यावें ॥1॥
 आतां पुरे हे चाकरी । राहों बैसोनियां घरीं ॥ध्रु.॥
 नाहीं काम हातीं। आराणूक दिसराती ॥2॥
 तुका ह्मणे सत्ता । पुरे पराधीन आतां ॥3॥

1894
 ज्याचे गांवीं केला वास । त्यासी नसावें उदास॥1॥
 तरी च जोडिलें तें भोगे । कांहीं आघात न लगे ॥ध्रु.॥
 वाढवावी थोरी। मुखें ह्मणे तुझे हरी ॥2॥
 तुका ह्मणे हे गोमटी । दासा न घलावी तुटी ॥3॥

1895
 माझा तुह्मी देवा केला अंगीकार । हें मज साचार कैसें कळे ॥1॥
 कां हो कांहीं माझ्या नये अनुभवा । विचारितां देवा आहें तैसा ॥ध्रु.॥
 लौकिकाचा मज लाविसी आभार । शिरोरत्नभार दुःखाचा हा ॥2॥
 तुका ह्मणे नाहीं पालट अंतरीं । तेथें दिसे हरी ठकाठकी ॥3॥

1896
 तोंडें बोलावें तें तरी वाटे खरें । जीव येरेयेरें वंचिजे ना ॥1॥
 हें तुह्मां सांगणें काय उगवूनि । जावें समजोनि पांडुरंगा॥ध्रु.॥
 जेवित्याची खूण वाढित्या अंतरीं । प्रीतीनें हे धरी चाली तेथें ॥2॥
 तुका ह्मणे बहु परीचे आदर । अत्यंत वेव्हारसंपादणी ॥3॥

1897
 न पालटे एक । भोळा भH चि भाविक ॥1॥
 येरां नास आहे पुढें । पुण्य सरतां उघडें ॥ध्रु.॥
 नेणे गर्भवास । एक विष्णूचा चि दास ॥2॥
 तुका ह्मणे खरें । नाम विठोबाचे बरें ॥3॥




॥ स्वामींनीं पत्र पंढरीनाथास पंढरीस पाठविलें ते अभंग ॥ 66 ॥
संतांबरोबर पाठविल्या पत्राचे अभंग 36
1898
 कोणा मुखें ऐसी ऐकेन मी मात । चाल तुज पंढरिनाथ बोलावितो ॥1॥
 मग मी न धरीं आस मागील बोभाट । वेगीं धरिन वाट माहेराची ॥ध्रु.॥
 निरांजिरें चित्त करितें तळमळ । केधवां देखती मूळ आलें डोळे ॥2॥
 तुका ह्मणे कइप भाग्याची उजरी। होइऩल पंढरी देखावया ॥3॥

1899
 कां माझा विसर पडिला मायबाप । सांडियेली कृपा कोण्या गुणें ॥1॥
 कैसा कंठूनियां राहों संवसार । काय एक धीर देऊं मना ॥ध्रु.॥
 नाहीं निरोपाची पावली वारता । करावी ते चिंता ऐसी कांहीं ॥2॥
 तुका ह्मणे एक वेचूनि वचन । नाहीं समाधान केलें माझें ॥3॥

1900
 कांहीं माझे कळों आले गुणदोष । ह्मणऊनि उदास धरिलें ऐसें ॥1॥
 नाहीं तरी येथें न घडे अनुचित । नाहीं ऐसी रीत तया घरीं ॥ध्रु.॥
 कळावें तें मना आपुलिया सवें । ठायींचे हें घ्यावें विचारूनि ॥2॥
 मज अव्हेरिलें देवें । माझिया कर्तव्यें बुद्धीचिया॥3॥

1901
 नव्हे धीर कांहीं पाठवूं निरोप । आला तरीं कोप येऊ सुखें ॥1॥
 कोपोनियां तरी देइऩल उत्तर । जैसें तैसें पर फिरावूनि ॥ध्रु.॥
 नाहीं तया तरी काय एक पोर । मज तों माहेर आणीक नाहीं ॥2॥
 तुका ह्मणे असे तयामध्यें हित । आपण निवांत असों नये ॥3॥

1902
 आतां पाहों पंथ माहेराची वाट । कामाचा बोभाट पडो सुखें ॥1॥
 काय करूं आतां न गमेसें जालें । बहुत सोसिलें बहु दिस ॥ध्रु.॥
 घर लागे पाठी चित्ता उभे वारे । आपुलें तें झुरे पाहावया ॥2॥
 तुका ह्मणे जीव गेला तरी जाव । धरिला तो देव भाव सिद्धी ॥3॥

1903
 विनवीजे ऐसें भाग्य नाहीं देवा । पायांशीं केशवा सलगी केली ॥1॥
 धीटपणें पत्र लिहिलें आवडी । पार नेणे थोडी मति माझी ॥ध्रु.॥
 जेथें देवा तुझा न कळे चि पार । तेथें मी पामर काय वाणूं ॥2॥
 जैसे तैसे माझे बोल अंगीकारीं । बोबडएा उत्तरीं गौरवितों ॥3॥
 तुका ह्मणे विटेवरि जी पाउलें । तेथें म्यां ठेविलें मस्तक हें ॥4॥

1904
 देवांच्या ही देवा गोपिकांच्या पती । उदार हे ख्याती त्रिभुवनीं ॥1॥
 पातकांच्या रासी नासितोसी नामें । जळतील कर्में महा दोष ॥ध्रु.॥
 सर्व सुखें तुझ्या वोळगती पायीं । रििद्ध सििद्ध ठायीं मुिHचारी ॥2॥
 इंद्रासी दुर्लभ पाविजे तें पद । गीत गातां छंद वातां टाळी ॥3॥
 तुका ह्मणे जड जीव शिHहीन । त्यांचें तूं जीवन पांडुरंगा ॥4॥

1905
 काय जालें नेणों माझिया कपाळा । न देखीजे डोळां मूळ येतां ॥1॥
 बहु दिस पाहें वचनासी वास । धरिलें उदास पांडुरंगा ॥ध्रु.॥
 नाहीं निरोपाचें पावलें उत्तर । ऐसें तों निष्ठ‍ न पाहिजे ॥2॥
 पडिला विसर किंवा कांहीं धंदा । त्याहूनि गोविंदा जरूरसा ॥3॥
 तुका ह्मणे आलें वेचाचें सांकडें । देणें घेणें पुढें तो ही धाक ॥4॥

1906
 एवढा संकोच तरि कां व्यालासी । आह्मी कोणांपाशीं तोंड वासूं ॥1॥
 कोण मज पुसे सिणलें भागलें । जरी मोकलिलें तुह्मीं देवा ॥ध्रु.॥
 कवणाची वाट पाहों कोणीकडे । कोण मज ओढे जीवलग ॥2॥
 कोण जाणे माझे जीवींचें सांकडें । उगवील कोडें संकटाचें॥3॥
 तुका ह्मणे तुह्मी देखिली नििंश्चती । काय माझे चित्तीं पांडुरंगा ॥4॥

1907
 देइप डोळे भेटी न धरीं संकोच । न घलीं कांहीं वेच तुजवरी ॥1॥
 तुज बुडवावें ऐसा कोण धर्म । अहनिऩशीं नाम घेतां थोडें ॥ध्रु.॥
 फार थोडें काहीं करूनि पातळ । त्याजमध्यें काळ कडे लावूं ॥2॥
 आहे माझी ते चि सारीन सिदोरी । भार तुजवरी नेदीं माझा ॥3॥
 तुका ह्मणे आह्मां लेंकराची जाती । भेटावया खंती वाटतसे ॥4॥

1908
 सीण भाग हरे तेथींच्या निरोपें । देखिलिया रूप उरी नुरे ॥1॥
 इंिद्रयांची धांव होइऩल कुंटित । पावेल हें चित्त समाधान॥ध्रु.॥
 माहेर आहेसें लौकिकीं कळावें । निढळ बरवें शोभा नेदी ॥2॥
 आस नाहीं परी उरी बरी वाटे । आपलें तें भेटे आपणासी ॥3॥
 तुका ह्मणे माझी अविट आवडी । खंडण तांतडी होऊं नेदीं ॥4॥

1909
 धरितों वासना परी नये फळ । प्राप्तीचा तो काळ नाहीं आला ॥1॥
 तळमळी चित्त घातलें खापरीं । फुटतसे परी लाहीचिया ॥ध्रु.॥
 प्रकार ते कांहीं नावडती जीवा । नाहीं पुढें ठावा काळ हातीं ॥2॥
 जातों तळा येतों मागुता लौकरी । वोळशाचे फेरी सांपडलों ॥3॥
 तुका ह्मणे बहु करितों विचार । उतरें डोंगर एक चढें ॥4॥

1910
 कां माझे पंढरी न देखती डोळे । काय हें न कळे पाप यांचें ॥1॥
 पाय पंथें कां हे न चलती वाट । कोण हें अदृष्ट कर्म बळी ॥ध्रु.॥
 कां हें पायांवरी न पडे मस्तक । क्षेम कां हस्तक न पवती ॥2॥
 कां या इंिद्रयांची न पुरे वासना । पवित्र होइऩना जिव्हा कीर्ती ॥3॥
 तुका ह्मणे कइप जाऊनि मोटळें । पडेन हा लोळें महाद्वारीं ॥4॥

1911
 काय पोरें जालीं फार । किंवा न साहे करकर ॥1॥
 ह्मणऊनि केली सांडी । घांस घेऊं न ल्हां तोंडीं ॥ध्रु.॥
 करूं कलागती। तुज भांडणें भोंवतीं ॥2॥
 तुका ह्मणे टांचें । घरीं जालेंसे वरोचें ॥3॥

1912
 कांहीं चिंतेविण । नाहीं उपजत सीण ॥1॥
 तरी हा पडिला विसर । माझा तुह्मां जाला भार ॥ध्रु.॥
 आली कांहीं तुटी । गेली सुटोनियां गांठी ॥2॥
 तुका ह्मणे घरीं । बहु बैसले रिणकरी॥3॥

1913
 निरोपासी वेचे । काय बोलतां फुकाचें ॥1॥
 परी हें नेघेवे चि यश । भेओं नको सुखी आस ॥ध्रु.॥
 सुख समाधानें । कोण पाहे देणें घेणें ॥2॥
 न लगे निरोपासी मोल । तुका ह्मणे वेचे बोल ॥3॥

1914
 जोडीच्या हव्यासें । लागे धनांचें चि पिसें ॥1॥
 मग आणीक दुसरें । लोभ्या नावडती पोरें ॥ध्रु.॥
 पाहे रुक्याकडे । मग अवघें ओस पडे ॥2॥
 तुका ह्मणे देवा । तुला बहुत चि हेवा ॥3॥

1915
 मविलें मविती । नेणों रासी पडिल्या किती ॥1॥
 परि तूं धाला चि न धासी । आलें उभाउभीं घेसी ॥ध्रु.॥
 अवघ्यां अवघा काळ । वाटा पाहाती सकळ ॥2॥
 तुका ह्मणे नाहीं । अराणूक तुज कांहीं ॥3॥

1916
 न बैससी खालीं । सम उभा च पाउलीं ॥1॥
 ऐसे जाले बहुत दिस । जालीं युगें अठ्ठाविस ॥ध्रु.॥
 नाहीं भाग सीण । अराणूक एक क्षण ॥2॥
 तुका ह्मणे किती । मापें केलीं देती घेती॥3॥

1917
 जोडी कोणांसाटीं । एवढी करितोसी आटी ॥1॥
 जरी हें आह्मां नाहीं सुख । रडों पोरें पोटीं भूक ॥ध्रु.॥
 करूनि जतन। कोणा देसील हें धन ॥2॥
 आमचे तळमळे । तुझें होइऩल वाटोळें ॥3॥
 घेसील हा श्राप । माझा होऊनियां बाप ॥4॥
 तुका ह्मणे उरी । आतां न ठेवीं यावरी ॥5॥

1918
 करूनि चाहाडी । अवघी बुडवीन जोडी ॥1॥
 जरि तूं होऊनि उदास । माझी बुडविसी आस ॥ध्रु.॥
 येथें न करी काम। मुखें नेघें तुझें नाम ॥2॥
 तुका ह्मणे कुळ । तुझें बुडवीन समूळ॥3॥

1919
 समर्थाचे पोटीं । आह्मी जन्मलों करंटीं ॥1॥
 ऐसी जाली जगीं कीतिऩ । तुझ्या नामाची फजिती ॥ध्रु.॥
 येथें नाहीं खाया। न ये कोणी मूळ न्याया ॥2॥
 तुका ह्मणे जिणें । आतां खोटें जीवपणें ॥3॥

1920
 पुढें तरी चित्ता । काय येइऩल तें आतां ॥1॥
 मज सांगोनिया धाडीं । वाट पाहातों वराडी ॥ध्रु.॥
 कंठीं धरिला प्राण । पायांपाशीं आलें मन ॥2॥
 तुका ह्मणे चिंता । बहु वाटतसे आतां॥3॥

1921
 कैंचा मज धीर । कोठें बुिद्ध माझी िस्थर ॥1॥
 जें या मनासी आवरूं । आंत पोटीं वाव धरूं ॥ध्रु.॥
 कैंची शुद्ध मति। भांडवल ऐसें हातीं ॥2॥
 तुका ह्मणे कोण दशा आली सांगा ॥3॥

1922
 समर्पक वाणी । नाहीं ऐकिजेसी कानीं ॥1॥
 आतां भावें करूनि साचा । पायां पडिलों विठोबाच्या ॥ध्रु.॥
 न कळे उचित। करूं समाधान चित्त ॥2॥
 तुका ह्मणे विनंती । विनविली धरा चित्तीं ॥3॥

1923
 येती वारकरी । वाट पाहातों तोंवरी ॥1॥
 घालूनियां दंडवत । पुसेन निरोपाची मात ॥ध्रु.॥
 पत्र हातीं दिलें । जया जेथें पाठविलें ॥2॥
 तुका ह्मणे येती । जाइन सामोरा पुढती ॥3॥

1924
 रुळें महाद्वारीं । पायांखालील पायरी ॥1॥
 तैसें माझें दंडवत । सांगा निरोप हा संत ॥ध्रु.॥
 पडे दंडकाठी । देह भलतीसवा लोटी ॥2॥
 तुका ह्मणे बाळ । लोळे न धरितां सांभाळ॥3॥

1925
 तुह्मी संतजनीं । माझी करावी विनवणी ॥1॥
 काय तुक्याचा अन्याय । त्यासी अंतरले पाय ॥ध्रु.॥
 भाका बहुतां रीती। माझी कीव काकुलती ॥2॥
 न देखे पंढरी । तुका चरण विटेवरी॥3॥

1926
 होइल कृपादान । तरी मी येइऩन धांवोन ॥1॥
 होती संतांचिया भेटी । आनंदें नाचों वाळवंटीं ॥ध्रु.॥
 रिघेन मातेपुढें । स्तनपान करीन कोडें ॥2॥
 तुका ह्मणे ताप । हरती देखोनियां बाप॥3॥

1927
 परिसोनि उत्तर । जाब देइऩजे सत्वर ॥1॥
 जरी तूं होसी कृपावंत । तरि हा बोलावीं पतित ॥ध्रु.॥
 नाणीं कांहीं मना । करूनि पापाचा उगाणा ॥2॥
 तुका ह्मणे नाहीं । काय शिH तुझे पायीं ॥3॥

1928
 ऐकोनियां कीर्ती । ऐसी वाटती विश्रांती ॥1॥
 माते सुख डोळां पडे । तेथें कोण लाभ जोडे ॥ध्रु.॥
 बोलतां ये वाचे । वीट नये जिव्हा नाचे ॥2॥
 तुका ह्मणे धांवे । वासना ते रस घ्यावे॥3॥

1929
 किती करूं शोक । पुढें वाढे दुःखें दुःख ॥1॥
 आतां जाणसी तें करीं । माझें कोण मनीं धरी ॥ध्रु.॥
 पुण्य होतें गांठी । तरि कां लागती हे आटी ॥2॥
 तुका ह्मणे बळ । माझी राहिली तळमळ ॥3॥

1930
 करील आबाळी । माझ्या दांताची कसाळी ॥1॥
 जासी एखादा मरोन । पाठी लागेल हें जन ॥ध्रु.॥
 घरीं लागे कळहे। नाहीं जात तो शीतळ ॥2॥
 तुका ह्मणे पोरवडे । मज येतील रोकडे ॥3॥

1931
 आतां आशीर्वाद । माझा असो सुखें नांद ॥1॥
 ह्मणसी कोणा तरी काळें । आहेतसी माझीं बाळें ॥ध्रु.॥
 दुरी दूरांतर। तरी घेसी समाचार ॥2॥
 नेसी कधीं तरी । तुका ह्मणे लाज हरी ॥3॥

1932
 आतां हे सेवटीं । माझी आइकावी गोष्टी ॥1॥
 आतां द्यावा वचनाचा । जाब कळे तैसा याचा ॥ध्रु.॥
 आतां करकर। पुढें न करीं उत्तर ॥2॥
 तुका ह्मणे ठसा । तुझा आहे राखें तैसा ॥3॥

1933
 बोलिलों ते आतां । कांहीं जाणतां नेणतां ॥1॥
 क्षमा करावे अन्याय । पांडुरंगे माझे माय ॥ध्रु.॥
 स्तुती निंदा केली। लागे पाहिजे साहिली ॥2॥
        तुका ह्मणे लाड । दिला तैसें पुरवा कोड ॥3॥ ॥36॥


या पत्राच्या उत्तराच्या मार्गप्रतीक्षेचे अभंग 19
1934
 माहेरिंचा काय येइऩल निरोप । ह्मणऊनि झोंप नाहीं डोळां ॥1॥
 वाट पाहें आस धरूनियां जीवीं । निडळा हे ठेवीं वरी बाहे ॥ध्रु.॥
 बोटवरी माप लेखितों दिवस । होतों कासावीस धीर नाहीं ॥2॥
 काय नेणों संतां पडेल विसर । कीं नव्हे सादर मायबाप॥3॥
 तुका ह्मणे तेथें होइऩल दाटणी । कोण माझें आणी मना तेथें ॥4॥

1935
 परि तो आहे कृपेचा सागर । तोंवरी अंतर पडों नेदी॥1॥
 बहुकानदृष्टी आइके देखणा । पुरोनियां जना उरलासे॥ध्रु.॥
 सांगितल्याविणें जाणे अंतरिंचें । पुरवावें ज्याचें तैसें कोड ॥2॥
 बहुमुखें कीर्ती आइकिली कानीं । विश्वास ही मनीं आहे माझा ॥3॥
 तुका ह्मणे नाहीं जात वांयांविण । पािळतो वचन बोलिलों तें ॥4॥

1936
 यावरि न कळे संचित आपुलें । कैसें वोडवलें होइल पुढें ॥1॥
 करील विक्षेप धाडितां मुळासी । किंवा धाडा ऐसी तांतडी हे ॥ध्रु.॥
 जोंवरी हे डोळां देखें वारकरी । तों हें भरोवरी करी चित्त ॥2॥
 आस वाढविते बुद्धीचे तरंग । मनाचे ही वेग वावडती॥3॥
 तुका ह्मणे तेव्हां होतील निश्चळ । इंिद्रयें सकळ निरोपानें ॥4॥

1937
 होइऩल निरोप घेतला यावरी । राउळाभीतरीं जाऊनियां॥1॥
 करूनियां दधिमंगळभोजन । प्रयाण शकुनसुमुहूर्तें॥ध्रु.॥
 होतील दाटले सद्गदित कंठीं । भरतें या पोटीं वियोगाचें ॥2॥
 येरयेरां भेटी क्षेम आलिंगनें । केलीं समाधान होतीं संतीं ॥3॥
 तुका ह्मणे चाली न साहे मनास । पाहाती कळस परपरतों ॥4॥

1938
 ऐसी ते सांडिली होइऩल पंढरी । येते वारकरी होत वाटे ॥1॥
 देखिले सोहळे होती आठवत । चालती ते मात करूनियां ॥ध्रु.॥
 केली आइकिली होइऩल जे कथा । राहिलें तें चित्ता होइल प्रेम ॥2॥
 गरुडटके टाळ मृदांग पताका । सांगती ते एकां एक सुख ॥3॥
 तुका ह्मणे आतां येती लवलाहीं । आलिंगूनि बाहीं देइन क्षेम ॥4॥

1939
 क्षेम मायबाप पुसेन हें आधीं । न घलीं हें मधीं सुख दुःख ॥1॥
 न करीं तांतडी आपणांपासूनि । आइकेन कानीं सांगतीं तें ॥ध्रु.॥
 अंतरींचें संत जाणतील गूज । निरोप तो मज सांगतील॥2॥
 पायांवरी डोइऩ ठेवीन आदरें । प्रीतिपडिभरें आिंळगून ॥3॥
 तुका ह्मणे काया करीन कुरवंडी । ओवाळून सांडीं त्यांवरून ॥4॥

1940
 होइल माझी संतीं भाकिली करुणा । जे त्या नारायणा मनीं बैसे ॥1॥
 शृंगारूनि माझीं बोबडीं उत्तरें । होतील विस्तारें सांगितलीं ॥ध्रु.॥
 क्षेम आहे ऐसें होइल सांगितलें । पाहिजे धाडिलें शीघ्र मूळ ॥2॥
 अवस्था जे माझी ठावी आहे संतां । होइल कृपावंता निरोपिली ॥3॥
 तुका ह्मणे सवें येइऩल मु†हाळी । किंवा कांहीं उरी राखतील ॥4॥

1941
 दोहींमध्यें एक घडेल विश्वासें । भातुकें सरिसें मूळ तरी ॥1॥
 करिती निरास निःशेष न घडे । कांहीं तरी ओढे चित्त माये ॥ध्रु.॥
 लौकिकाची तरी धरितील लाज । काय माझ्या काज आचरणें ॥2॥
 अथवा कोणाचें घेणें लागे रीण । नाहीं तरी हीनकर्मी कांहीं ॥3॥
 व्यालीचिये अंगीं असती वेधना । तुका ह्मणे मना मन साक्ष ॥4॥

1942
 बैसतां कोणापें नाहीं समाधान । विवरे हें मन ते चि सोइऩ ॥1॥
 घडी घडी मज आठवे माहेर । न पडे विसर क्षणभरी॥ध्रु.॥
 नो बोलावें ऐसा करितों विचार । प्रसंगीं तों फार आठवतें ॥2॥
 इंिद्रयांसी वाहो पडिली ते चाली । होती विसांवली ये चि ठायीं॥3॥
 एकसरें सोस माहेरासी जावें । तुका ह्मणे जीवें घेतलासे ॥4॥

1943
 नाहीं हानि परी न राहावे निसुर । न पडे विसर काय करूं ॥1॥
 पुसाविसी वाटे मात कापडियां । पाठविती न्याया मूळ मज ॥ध्रु.॥
 आणीक या मना नावडे सोहळा । करितें टकळा माहेरींचा ॥2॥
 बहु कामें केलें बहु कासावीस । बहु जाले दिस भेटी नाहीं ॥3॥
 तुका ह्मणे त्याचें न कळे अंतर । अवस्था तों फार होते मज ॥4॥

1944
 तोंवरी म्यां त्यास कैसें निषेधावें । जों नाहीं बरवें कळों आलें ॥1॥
 कोणाचिया मुखें तट नाहीं मागें । वचन वाउगें बोलों नये ॥ध्रु.॥
 दिसे हानि परी निरास न घडे । हे तंव रोकडे अनुभव॥2॥
 आपुलिया भोगें होइऩल उशीर । तोंवरी कां धीर केला नाहीं ॥3॥
 तुका ह्मणे गोड करील सेवट । पाहिली ते वाट ठायीं आहे ॥4॥

1945
 माहेरींचें आलें तें मज माहेर । सुखाचें उत्तर करिन त्यासी ॥1॥
 पायांवरी माथा आिंळगीन बाहीं । घेइऩन लवलाहीं पायवणी ॥ध्रु.॥
 सुख समाचार पुसेन सकळ । कैसा पर्वकाळ आहे त्यास ॥2॥
 आपुले जीवींचें सुखदुःख भावें । सांगेन अघवें आहे तैसें ॥3॥
 तुका ह्मणे वीट नेघें आवडीचा । बोलिली च वाचा बोलवीन ॥4॥

1946
 वियोग न घडे सन्निध वसलें । अखंड राहिलें होय चित्तीं ॥1॥
 विसरु न पडे विकल्प न घडे । आलें तें आवडे तया पंथें ॥ध्रु.॥
 कामाचा विसर नाठवे शरीर । रसना मधुर नेणे फिकें॥2॥
 निरोपासी काज असो अनामिक । निवडितां एक नये मज ॥3॥
 तुका ह्मणे हित चित्तें ओढियेलें । जेथें तें उगलें जावें येणें ॥4॥

1947
 आतां माझे सखे येती वारकरी । जीवा आस थोरी लागली ते ॥1॥
 सांगतील माझ्या निरोपाची मात । सकळ वृत्तांत माहेरींचा ॥ध्रु.॥
 काय लाभ जाला काय होतें केणें । काय काय कोणे सांटविलें ॥2॥
 मागणें तें काय धाडिलें भातुकें । पुसेन तें सुखें आहेतसीं ॥3॥
 तुका ह्मणे काय सांगती ते कानीं । ऐकोनियां मनीं धरुनि राहें ॥4॥

1948
 काय करावें म्यां केले ते विचार । घडेल साचार काय पाहों ॥1॥
 काय मन नाहीं धरीत आवडी । प्रारब्धीं जोडी ते चि खरी ॥ध्रु.॥
 काय म्यां तेथींचें रांधिलें चाखोनि । तें हें करीं मनीं विवंचना ॥2॥
 आणीक ही त्यासी बहुत कारण । बहु असे जिणें ओढीचें ही ॥3॥
 तुका ह्मणे आह्मां बोळविल्यावरी । परती माघारी केली नाहीं ॥4॥

1949
 आह्मां अराणूक संवसारा हातीं । पडिली नव्हती आजिवरी ॥1॥
 पुत्रदाराधन होता मनी धंदा । गोवियेलों सदा होतों कामें ॥ध्रु.॥
 वोडवलें ऐसें दिसतें कपाळ । राहिलें सकळ आवरोनि॥2॥
 मागें पुढें कांहीं न दिसे पाहातां । तेथूनियां चिंता उपजली ॥3॥
 तुका ह्मणे वाट पाह्याचें कारण । येथीचिया हिंणें जालें भाग्य ॥4॥

1950
 बहु दिस नाहीं माहेरिंची भेटी । जाली होती तुटी व्यवसायें ॥1॥
 आपुल्याला होतों गुंतलों व्यासंगें । नाहीं त्या प्रसंगें आठवलें ॥ध्रु.॥
 तुटातें तुटतें जडती जडलें । आहे तें आपुलें आपणापें ॥2॥
 बहु निरोपाचें पावलें उत्तर । जवळी च पर एक तें ही ॥3॥
 काय जाणों मोह होइऩल सांडिला । बहु दिस तुटला तुका ह्मणे ॥4॥

1951
 होतीं नेणों जालीं कठिणें कठीण । जवळी च मन मनें ग्वाही ॥1॥
 आह्मी होतों सोइऩ सांडिला मारग । घडिलें तें मग तिकून ही ॥ध्रु.॥
 नििंश्चतीनें होते पुढिलांची सांडी । न चाले ते कोंडी मायबापा ॥2॥
 आह्मां नाहीं त्यांचा घडिला आठव । त्यांचा बहु जीव विखुरला ॥3॥
 तुका ह्मणे जालें धर्माचें माहेर । पडिलें अंतर आह्मांकूनि ॥4॥

1952
 आतां करावा कां सोंस वांयांविण । लटिका चि सीण मनासी हा ॥1॥
 असेल तें कळों येइऩल लौकरी । आतां वारकरी आल्यापाठी ॥ध्रु.॥
 बहु विलंबाचें सन्निध पातलें । धीराचें राहिलें फळ पोटीं ॥2॥
 चालिलें तें ठाव पावेल सेवटीं । पुरलिया तुटी पाउलांची ॥3॥
        तुका ह्मणे आसे लागलासे जीव । ह्मणऊनि कींव भाकीतसें ॥4॥ ॥19॥
   

व संत परत आले त्यांची भेट झाली ते अभंग 11
1953
 भागलेती देवा । माझा नमस्कार घ्यावा ॥1॥
 तुह्मी क्षेम कीं सकळ । बाळ अवघे गोपाळ ॥ध्रु.॥
 मारगीं चालतां । श्रमलेती येतां जातां ॥2॥
 तुका ह्मणे कांहीं । कृपा आहे माझ्या ठायीं ॥3॥

1954
 घालूनियां ज्योती । वाट पाहें दिवसराती ॥1॥
 बहु उताविळ मन । तुमचें व्हावें दरुषण ॥ध्रु.॥
 आलों बोळवीत । तैसें या चि पंथें चित्त ॥2॥
 तुका ह्मणे पेणी । येतां जातां दिवस गणीं॥3॥

1955
 आजि दिवस धन्य । तुमचें जालें दरुषण ॥1॥
 सांगा माहेरींची मात । अवघा विस्तारीं वृत्तांत ॥ध्रु.॥
 आइकतों मन। करूनि सादर श्रवण ॥2॥
 तुका ह्मणे नाम । माझा सकळ संभ्रम ॥3॥

1956
 बोलिलीं तीं काय । माझा बाप आणि माय ॥1॥
 ऐसें सांगा जी झडकरी । तुह्मी सखे वारकरी ॥ध्रु.॥
 पत्राचें वचन । काय दिलें फिरावून ॥2॥
 तुका ह्मणे कांहीं । मना आणिलें कीं नाहीं ॥3॥

1957
 काय पाठविलें । सांगा भातुकें विठ्ठलें ॥1॥
 आसे लागलासे जीव । काय केली माझी कींव ॥ध्रु.॥
 फेडिलें मुडतर । किंवा कांहीं जरजर ॥2॥
 तुका ह्मणे सांगा । कैसें आर्त पांडुरंगा॥3॥

1958
 आजिचिया लाभें ब्रह्मांड ठेंगणें । सुखी जालें मन कल्पवेना ॥1॥
 आर्तभूत माझा जीव जयांसाटीं । त्यांच्या जाल्या भेटी पायांसवें ॥ध्रु.॥
 वाटुली पाहातां सिणले नयन । बहु होतें मन आर्तभूत ॥2॥
 माझ्या निरोपाचें आणिलें उत्तर । होइल समाचार सांगती तो ॥3॥
 तुका ह्मणे भेटी निवारला ताप । फळलें संकल्प संत आले ॥4॥

1959
 आजि बरवें जालें । माझें माहेर भेटलें ॥1॥
 डोळां देखिले सज्जन । निवारला भाग सीण ॥ध्रु.॥
 धन्य जालों आतां । क्षेम देऊनियां संतां ॥2॥
 इच्छेचें पावलों । तुका ह्मणे धन्य जालों॥3॥

1960
 वोरसोनि येती । वत्सें धेनुवेच्या चित्तीं ॥1॥
 माझा कराया सांभाळ । वोरसोनियां कृपाळ ॥ध्रु.॥
 स्नेहें भूक तान । विसरती जाले सीण ॥2॥
 तुका ह्मणे कौतुकें । दिलें प्रेमाचें भातुकें॥3॥

1961
 आलें तें आधीं खाइऩन भातुकें । मग कवतुकें गाइऩन ओव्या ॥1॥
 सांगितला आधीं आइकों निरोप । होइल माझा बाप पुसें तों तें ॥2॥
 तुका ह्मणे माझे सखे वारकरी । आले हे माहेरीहून आजि ॥3॥

1962
 आमुप जोडल्या सुखाचिया रासी । पार त्या भाग्यासी नाहीं आतां ॥1॥
 काय सांगों सुख जालें आलिंगन । निवाली दर्शनें कांति माझी ॥2॥
 तुका ह्मणे यांच्या उपकारासाटीं । नाहीं माझे गांठी कांहीं एक ॥3॥

1963
 पवित्र व्हावया घालीन लोळणी । ठेवीन चरणीं मस्तक हें ॥1॥
 जोडोनि हस्तक करीन विनवणी । घेइन पायवणी धोवोनियां ॥2॥
 तुका ह्मणे माझें भांडवल सुचें । संतां हें ठायींचें ठावें आहे ॥3॥ ॥11॥
पत्राचे अभंग समाप्त । 36 । 19 । 11 ॥ 66॥

1964
 मना एक करीं । ह्मणे जाइऩन पंढरी । उभा विटेवरी। तो पाहेन सांवळा ॥1॥
 करीन सांगती तें काम । जरी जपसी हें नाम । नित्य वाचे राम । हरि कृष्ण गोविंदा ॥ध्रु.॥
 लागें संतांचिया पायां । कथे उल्हास गावया । आलों मागावया । शरण देइप उचित॥2॥
 नाचें रंगीं वाहें टाळी । होय सादर ते काळीं । तुका ह्मणे मळी । सांडूनियां अंतरी ॥3॥

1965
 न राहे क्षण एक वैकुंठीं । क्षीरसागरीं त्रिपुटी ।
 जाय तेथें दाटी । वैष्णवांची धांवोनि ॥1॥
 भाविक गे माये भोळें गुणाचें। आवडे तयाचें नाम घेतां तयासी ॥ध्रु.॥
 जो नातुडे कवणिये परी । तपें दानें व्रतें थोरी ।
 ह्मणतां वाचे हरि । राम कृष्ण गोविंदा ॥2॥
 चौदा भुवनें जया पोटीं । तो राहे भHांचिये कंठीं ।
 करूनियां साटी। चित्त प्रेम दोहींची ॥3॥
 जया रूप ना आकार । धरी नाना अवतार ।
 घेतलीं हजार । नांवें ठेवूनि आपणां ॥4॥
 ऐसा भHांचा ॠणी । पाहातां आगमीं पुराणीं ।
 नाहीं तुका ह्मणे ध्यानीं । तो कीर्तनीं नाचतसे ॥5॥

1966
 स्वल्प वाट चला जाऊं । वाचे गाऊं विठ्ठल ॥1॥
 तुह्मी आह्मी खेळीमेळीं । गदा रोळी आनंदें ॥ध्रु.॥
 ध्वजा कुंचे गरुडटके । शृंगार निके करोनि ॥2॥
 तुका ह्मणे हें चि नीट । जवळी वाट वैकुंठा ॥3॥

1967
 आनंदाच्या कोटी । सांटवल्या आह्मां पोटीं ॥1॥
 प्रेम चालिला प्रवाहो । नामओघ लवलाहो ॥ध्रु.॥
 अखंड खंडेना जीवन । राम कृष्ण नारायण ॥2॥
 थडी आहिक्य परत्र । तुका ह्मणे सम तीर ॥3॥

1968
 चाहाडाची माता । व्यभिचारीण तkवता ॥1॥
 पाहे संतांचें उणें । छिद्र छळावया सुनें ॥ध्रु.॥
 जेणों त्याच्या वाचें । कांहीं सोडिलें गाठीचें ॥2॥
 तुका ह्मणे घात । व्हावा ऐसी जोडी मात ॥3॥

1969
 सापें ज्यासी खावें । तेणें प्राणासी मुकावें ॥1॥
 काय लाधला दुर्जन । तोंडावरी थुंकी जन ॥ध्रु.॥
 विंचु हाणें नांगी। अग्न लावी आणिकां अंगीं ॥2॥
तुका ह्मणे जाती । नरका पाउलीं चालती ॥3॥
॥6॥

स्वामींनीं स्त्रीस उपदेश केला ते अभंग ॥ 11 ॥
1970
 पिकल्या सेताचा आह्मां देतो वांटा । चौधरी गोमटा पांडुरंग ॥1॥
 सत्तर टके बाकी उरली मागे तो हा । मागें झडले दाहा आजिवरी ॥ध्रु.॥
 हांडा भांडीं गुरें दाखवी ऐवज । माजघरीं बाजे बैसलासे ॥2॥
 मज यासी भांडतां जाब नेदी बळें । ह्मणे एका वेळे घ्याल वांटा ॥3॥
 तुका ह्मणे िस्त्रये काय वो करावें । नेदितां लपावें काय कोठें ॥4॥

1971
 करितां विचार अवघें एक राज्य । दुजा कोण मज पाठी घाली ॥1॥
 कोण्या रीती जावें आह्मी वो पळोनि । मोकळ अंगणीं मागें पुढें ॥ध्रु.॥
 काय तें गव्हाणें हिंडावीं वो किती । दूत ते लागती याच पाठी ॥2॥
 कोठें याची करूं केलों कुळवाडी । आतां हा न सोडी जीवें आह्मां ॥3॥
 होऊनि बेबाख येथें चि राहावें। देइऩल तें खावें तुका ह्मणे ॥4॥

1972
 नागवूनि एकें नागवीं च केली । फिरोनियां आलीं नाहीं येथें ॥1॥
 भेणें सुती कोणी न घेती पालवीं । करूनियां गोवी निसंतान ॥ध्रु.॥
 एकें तीं गोविलीं घेऊनि जमान । हांसतील जन लोक तयां ॥2॥
 सरले तयांसी घाली वैकुंठीं । न सोडी हे साटी जीवें जाली ॥3॥
 तुका ह्मणे जालों जाणोनि नेणती । सांपडलों हातीं याचे आह्मी ॥4॥

1973
 आतां तूं तयास होइऩ वो उदास । आरंभला नास माझ्या जीवा ॥1॥
 जरूर हें जालें मज कां नावडे । उपास रोकडे येती आतां ॥ध्रु.॥
 बरें म्या तुझिया जीवाचें तें काय । व्हावें हें तें पाहें विचारूनि ॥2॥
 तुज मज तुटी नव्हे या विचारें । सहित लेकुरें राहों सुखें ॥3॥
 तुका ह्मणे तरी तुझा माझा संग । घडेल वियोग कधीं नव्हे ॥4॥

1974
 काय करूं आतां माझिया संचिता । तेणें जीववित्ता साटी केली ॥1॥
 न ह्मणावें कोणी माझें हें करणें । हुकुम तो येणें देवें केला ॥ध्रु.॥
 करूनि मोकळा सोडिलों भिकारी । पुरविली तरी पाठी माझी ॥2॥
 पाणिया भोंपळा जेवावया पानें । लाविलीं वो येणें देवें आह्मां ॥3॥
 तुका ह्मणे यासी नाहीं वो करुणा । आहे नागवणा ठावा मज ॥4॥

1975
 नको धरूं आस व्हावें या बाळांस । निर्माण तें त्यांस त्यांचें आहे ॥1॥
 आपुला तूं गळा घेइप उगवूनि । चुकवीं जाचणी गर्भवास ॥ध्रु.॥
 अवेज देखोनि बांधितील गळा । ह्मणोनि निराळा पळतुसें ॥2॥
 देखोनियां त्यांचा अवघड मार । कांपे थरथर जीव माझा ॥3॥
 तुका ह्मणे जरी आहे माझी चाड । तरी करीं वाड चित्त आतां ॥4॥

1976
 भले लोक तुज बहु मानवती । वाढेल या कीतिऩ जगामाजी ॥1॥
 ह्मणे मेलीं गुरें भांडीं नेलीं चोरें । नाहींत लेंकुरें जालीं मज ॥ध्रु.॥
 आस निरसूनि कठिण हें मन । करीं वो समान वज्र तैसें ॥2॥
 किंचित हें सुख टाकीं वो थुंकोनि । पावसील धनी परमानंद ॥3॥
 तुका ह्मणे थोर चुकती सायास । भवबंद पाश तुटोनियां ॥4॥

1977
 ऐक हें सुख होइऩल दोघांसी । सोहळा हे ॠषि करिती देव ॥1॥
 जडितविमानें बैसविती मानें । गंधर्वांचें गाणें नामघोष ॥ध्रु.॥
 संत महंत सिद्ध येतील सामोरे । सर्वसुखा पुरे कोड तेथें ॥2॥
 आलिंगूनि लोळों त्यांच्या पायांवरी । जाऊं तेथवरी मायबापें ॥3॥
 तुका ह्मणे तया सुखा वणूप काय । जेव्हां बापमाय देखें डोळां ॥4॥

1978
 देव पाहावया करीं वो सायास । न धरीं हे आस नाशिवंत ॥1॥
 दिन शुद्ध सोम सकाळीं पातला । द्वादशी घडला पर्वकाळ ॥ध्रु.॥
 द्विजां पाचारूनि शुद्ध करीं मन । देइप वो हें दान यथाविध ॥2॥
 नको चिंता करूं वस्त्रा या पोटाची । माउली आमुची पांडुरंग ॥3॥
 तुका ह्मणे दुरी सांगतों पाल्हाळीं । परी तो जवळी आहे आह्मां ॥4॥

1979
 सुख हें नावडे आह्मां कोणा बळें । नेणसी अंधळें जालीशी तूं ॥1॥
 भूक तान कैसी राहिली निश्चळ । खुंटलें चपळ मन ठायीं ॥ध्रु.॥
 द्रव्य जीवाहूनि आवडे या जना । आह्मांसी पाषाणाहूनि हीन ॥2॥
 सोइरे सज्जन जन आणि वन । अवघें समान काय गुणें ॥3॥
 तुका ह्मणे आह्मां जवळी च आहे । सुख दुःख साहे पांडुरंग ॥4॥

1980
 गुरुकृपे मज बोलविलें देवें । होइऩल हें घ्यावें हित कांहीं ॥1॥
 सत्य देवें माझा केला अंगीकार । आणीक विचार नाहीं आतां ॥ध्रु.॥
 होइऩ बळकट घालूनियां कास । हा चि उपदेश तुज आतां ॥2॥
 सडा संमार्जन तुळसीवृंदावन । अतीतपूजन ब्राह्मणाचें॥3॥
 वैष्णवांची दासी होइप सर्वभावें । मुखीं नाम घ्यावें विठोबाचें ॥4॥
 पूर्णबोध स्त्रीभ्रतारसंवाद । धन्य जिहीं वाद आइकिला॥5॥
 तुका ह्मणे आहे पांडुरंगकथा । तरेल जो चित्ता धरील कोणी ॥6॥ ॥11॥

1981
 खडा रवाळी साकर । जाला नामाचा चि फेर ।
 न दिसे अंतर । गोडी ठायीं निवडितां ॥1॥
 तुह्मी आह्मी पांडुरंगा । भिन्न ऐसें काय सांगा ।
 जाळविलें जगा । मी हें माझें यासाटीं॥ध्रु॥
 पायीं हातीं नाकीं शिरीं । हेम राहे अळंकारीं ।
 मुसे आल्यावरी। काय निवडे वेगळें ॥2॥
 निजलिया लाभ हानी । तों च खरी ते स्वप्नीं ।
 तुका ह्मणे दोन्ही । निवारलीं जागतां ॥3॥

1982
 आह्मी जाणों तुझा भाव । कैंचा भH कैंचा देव । बीजा नाहीं ठाव । कैंचें फळ शेवटीं ॥1॥
 संपादिलें बहु रूप । कैंचें पुण्य कैंचें पाप । नव्हतों आह्मी आप । आपणासी देखिलें॥ध्रु.॥
 एके ठायीं घरिच्याघरीं । न कळतां जाली चोरी । तेथें तें चि दुरी । जाणें येणें खुंटलें ॥2॥
 तुका ह्मणे धरूनि हातीं । उर ठेविली मागुती । एकांतीं लोकांतीं । देवभिHसोहळा ॥3॥

1983
 कांहीं बोलिलों बोबडें । मायबापा तुह्मांपुढें । सलगी लाडें कोडें । मज क्षमा करावी ॥1॥
 काय जाणावा महिमा । तुमचा म्यां पुरुषोत्तमा । आवडीनें सीमा । सांडविली मज हातीं ॥ध्रु.॥
 घडे अवYाा सख्यत्वें । बाळें बापासी न भ्यावें । काय म्यां सांगावें । आहे ठावें तुह्मासी ॥2॥
 तुका ह्मणे देवा । प्रेम लोभ न संडावा । पािळला पाळावा । लळा पुढती आगळा ॥3॥

1984
 बहु भितों जाणपणा । आड न यो नारायणा ।
 घेइन प्रेमपान्हा । भिHसुख निवाडें ॥1॥
 यासी तुळे ऐसे कांहीं । दुजें त्रिभुवनीं नाहीं ।
 काला भात दहीं । ब्रह्मादिकां दुर्लभ ॥ध्रु.॥
 निमिशा अर्ध संतसंगति । वास वैकुंठीं कल्पांतीं ।
 मोक्षपदें होती । ते विश्रांति बापुडी ॥2॥
 तुका ह्मणे हें चि देइप । मीतूंपणा खंड नाहीं।
       बोलिलों त्या नाहीं । अभेदाची आवडी ॥3॥ ॥4॥

1985
 देवा आतां ऐसा करीं उपकार । देहेचा विसर पाडीं मज ॥1॥
 तरीं च हा जीव सुख पावे माझा । बरें केशीराजा कळों आलें ॥ध्रु.॥
 ठाव देइप चित्ता राख पायांपाशीं । सकळ वृत्तींसी अखंडित ॥2॥
 असे भय आतां लाज काम क्रोध । तोडावा संबंध यांचा माझा ॥3॥
 मागणें तें एक हें चि आहे आतां । नाम मुखीं संतसंग देइप ॥4॥
 तुका ह्मणे नको वरपंग देवा । घेइप माझी सेवा भावशुद्ध ॥5॥

1986
 तुज न करितां काय नव्हे एक । हे तों सकिळक संतवाणी ॥1॥
 घेइप माझा भार करीं कइवार । उतरीं हा पार भवसिंधु ॥ध्रु.॥
 उचित अनुचित पापपुण्यकाला । हा तों नये मला निवडितां ॥2॥
 कुंटित राहिली बोलतां बोलतां । पार न पवतां वाणी पुढें ॥3॥
 पुसतां ही कोणां न कळे हें गुज । राखें आतां लाज पांडुरंगा ॥4॥
 तुका ह्मणे बहु पाहिलें या जीवें । वर्म जालें जी ठावें नाम तुझें ॥5॥

1987
 मज त्याची भीड नुलंघवे देवा । जो ह्मणे केशवा दास तुझा ॥1॥
 मज आवडती बहु तैसे जन । करिती कीर्तन कथा तुझी ॥ध्रु.॥
 सांडूनियां लाज नाचेन त्यांपुढें । आइकती कोडें नाम तुझें ॥2॥
 न लगे उपचार होइऩन भिकारी । वैष्णवांच्या घरीं उष्टावळी॥3॥
 तुका ह्मणे जाणों उचित अनुचित । विचारूनि हित तें चि करूं ॥4॥

1988
 तुझे पाय माझे राहियेले चित्तीं । ते मज दाविती वर्म देवा ॥1॥
 आह्मां अंधां तुझ्या पायांचा आधार । जाणसी विचार चाळवितां ॥ध्रु.॥
 मन िस्थर ठेलें इंिद्रयें निश्चळ । हें तों माझें बळ नव्हे देवा ॥2॥
 पापपुण्य भेद नासिलें तिमिर । त्रिगुण शरीर सांडियेलें ॥3॥
 तुका ह्मणे तुझा प्रताप हा खरा । मी जाणें दातारा शरणागत ॥4॥

1989
 जेथें जातों तेथें तू माझा सांगाती । चालविसी हातीं धरूनियां ॥1॥
 चालों वाटे आह्मी तुझा चि आधार । चालविसी भार सवें माझा ॥ध्रु.॥
 बोलों जातां बरळ करिसी तें नीट । नेली लाज धीट केलों देवा ॥2॥
 अवघें जन मज जाले लोकपाळ । सोइरे सकळ प्राणसखे ॥3॥
 तुका ह्मणे आतां खेळतों कौतुकें । जालें तुझें सुख अंतर्बाहीं ॥4॥

1990
 जालें पीक आह्मां अवघा सुकाळ । घेऊं अवघा काळ प्रेमसुख ॥1॥
 जाली अराणुक अवघियांपासून । अवघा गेला सीण भाग आतां ॥ध्रु.॥
 अवघा जाला आह्मां एक पांडुरंग । आतां नाहीं जग माझें तुझें ॥2॥
 अवघे चि आह्मी ल्यालों अळंकार । शोभलों हि फार अवघ्यांवरी ॥3॥
      तुका ह्मणे आह्मी सदेवांचे दास। करणें न लगे आस आणिकांची ॥4॥ ॥6॥

1991
 साधनें आमुचीं आYोचीं धारकें । प्रमाण सेवकें स्वामिसत्ता ॥1॥
 प्रकाशिलें जग आपुल्या प्रकाशें । रवि कर्मरसें अलिप्त त्या ॥ध्रु.॥
 सांगणें तें तें नाहीं करणें आपण । मोलही वचन बाध जालें ॥2॥
 तुका ह्मणे आह्मां भांडवल हातीं । येरझारा खाती केवढियें ॥3॥

1992
 शुभ जाल्या दिशा अवघा चि काळ । अशुभ मंगळ मंगळाचें ॥1॥
 हातींचिया दीपें दुराविली निशी । न देखिजे कैसी आहे ते ही ॥ध्रु.॥
 सुख दुःखाहूनि नाहीं विपरीत । देतील आघात हितफळें ॥2॥
 तुका ह्मणे आतां आह्मांसी हें भलें । अवघे चि जाले जीव जंत ॥3॥

1993
 पाप पुण्य दोन्ही वाहाती मारग । स्वर्गनर्कभोग यांचीं पेणीं ॥1॥
 एका आड एक न लगे पुसावें । जेविल्या देखावें मागें भूक ॥ध्रु.॥
 राहाटीं पडिलें भरोनियां रितीं । होतील मागुतीं येतीं जातीं ॥2॥
 तुका ह्मणे आह्मी खेळतियांमधीं । नाहीं केली बुद्धी िस्थर पाहों ॥3॥
॥3॥

1994
 हित तें हें एक राम कंठीं राहे । नाठविती देहभाव देही ॥1॥
 हा चि एक धर्म निज बीजवर्म । हें चि जाळी कर्में केलीं महा ॥ध्रु.॥
 चित्त राहे पायीं रूप बैसे डोळां । जीवें कळवळा आवडीचा ॥2॥
     अखंड न खंडे अभंग न भंगे । तुका ह्मणे गंगे मिळणी सिंधु ॥3॥ ॥1॥

1995
 माझिये जातीचें मज भेटो कोणी । आवडीची धणी फेडावया ॥1॥
 आवडे ज्या हरि अंतरापासूनि । ऐसियाचे मनीं आर्त माझें ॥ध्रु.॥
 तयालागीं जीव होतो कासावीस । पाहातील वास नयन हे ॥2॥
 सुफळ हा जन्म होइऩल तेथून । देतां आलिंगन वैष्णवांसी ॥3॥
 तुका ह्मणे तो चि सुदिन सोहळा । गाऊं या गोपाळा धणीवरि ॥4॥

1996
 आमुचें जीवन हें कथाअमृत । आणिक ही संतसमागम॥1॥
 सारूं एके ठायीं भोजन परवडी । स्वादरसें गोडी पदोपदीं ॥ध्रु.॥
 धालिया ढेंकर येती आनंदाचे । वोसंडलें वाचे प्रेमसुख ॥2॥
 पिकलें स्वरूप आलिया घुमरि । रासी ते अंबरीं न समाये ॥3॥
 मोजितां तयाचा अंत नाहीं पार । खुंटला व्यापार तुका ह्मणे ॥4॥

1997
 जोडिलें तें आतां न सरे सारितां । जीव बळी देतां हाता आलें ॥1॥
 संचित सारूनि बांधिलें धरणें । तुंबिलें जीवन आक्षय हें ॥ध्रु.॥
 शीत उष्ण तेथें सुखदुःख नाहीं । अंतर सबाही एक जालें ॥2॥
 बीज तो अंकुर पत्र शाखा फळें । प्राप्तबीज मुळें अवघें नासे ॥3॥
 तुका ह्मणे नामीं राहिलीसे गोडी । बीजाच्या परवडी होती जाती ॥4॥

1998
 भिHभाव आह्मी बांधिलासे गांठी । साधावितों हाटीं घ्या रे कोणी ॥1॥
 सुखाचिया पेंठे घातला दुकान । मांडियेले वान रामनाम ॥ध्रु.॥
 सुखाचें फुकाचें सकळांचें सार । तरावया पार भवसिंधु ॥2॥
 मागें भाग्यवंत जाले थोर थोर । तिहीं केला फार हा चि सांटा ॥3॥
 खोटें कुडें तेथें नाहीं घातपात । तुका ह्मणे चित्त शुद्ध करीं ॥4॥

1999
 प्रजन्यें पडावें आपुल्या स्वभावें । आपुलाल्या दैवें पिके भूमि ॥1॥
 बीज तें चि फळ येइऩल शेवटीं । लाभहानितुटी ज्याची तया ॥ध्रु.॥
 दीपाचिये अंगीं नाहीं दुजाभाव । धणी चोर साव सारिखे चि ॥2॥
 काउळें ढोंपरा ककर तिित्तरा । राजहंसा चारा मुHाफळें ॥3॥
 तुका ह्मणे येथें आवडी कारण । पिकला नारायण जयां तैसा ॥4॥

2000
 धीर तो कारण एकविधभाव । पतिव्रते नाहो सर्वभावें॥1॥
 चातक हे जळ न पाहाती दृष्टी । वाट पाहे कंठीं प्राण मेघा ॥ध्रु.॥
 सूर्यविकाशनी नेघे चंद्रामृत । वाट पाहे अस्तउदयाची॥2॥
 धेनु येऊं नेदी जवळी आणिकां । आपुल्या बाळकाविण वत्सा ॥3॥
 तुका ह्मणे नेम प्राणांसवेंसाटी । तरी च या गोष्टी विठोबाची ॥4॥ ॥6॥

2001
 रामें स्नानसंध्या केलें क्रियाकर्म । त्याचा भवश्रम निवारला ॥1॥
 आणिकें दुरावलीं करितां खटपट । वाउगे बोभाट वर्माविण॥ध्रु.॥
 रामनामीं जिंहीं धरिला विश्वास । तिंहीं भवपाश तोडियेले ॥2॥
 तुका ह्मणे केलें किळकाळ ठेंगणें । नामसंकीर्तनें भाविकांनीं ॥3॥

2002
 वैष्णवांची कीर्ती गाइली पुराणीं । साही अठरांजणीं चहूं वेदीं ॥1॥
 ऐसे कोणी दावा ग्रंथांचे वाचक । कर्मठ धामिऩक पुण्यशील ॥ध्रु.॥
 आदिनाथ शंकर नारद मुनेश्वर । शुका ऐसा थोर आणिक नाहीं ॥2॥
 तुका ह्मणे मुगुटमणी हे भिH । आणीक विश्रांति अरतिया ॥3॥

2003
 बोलिलों जैसें बोलविलें देवें । माझें तुम्हां ठावें जातिकुळ ॥1॥
 करा क्षमा कांहीं नका धरूं कोप । संत मायबाप दीनावरि ॥ध्रु.॥
 वाचेचा चाळक जाला दावी वर्म । उचित ते धर्म मजपुढें ॥2॥
 तुका ह्मणे घडे अपराध नेणतां । द्यावा मज आतां ठाव पायीं ॥3॥

2004
 संतांचे घरींचा दास मी कामारी । दारीं परोपरीं लोळतसें ॥1॥
 चरणींचे रज लागती अंगांस । तेण बेताळीस उद्धरती ॥ध्रु.॥
 उिच्छष्ट हें जमा करुनि पत्रावळी । घालीन कवळी मुखामाजी ॥2॥
    तुका ह्मणे मी आणीक विचार । नेणें हे चि सार मानीतसें ॥3॥ ॥4॥

2005
 एक शेरा अन्ना चाड । येर वाउगी बडबड ॥1॥
 कां रे तृष्णा वाढविसी । बांधवूनि मोहपाशीं ॥ध्रु.॥
 ओठ हात तुझा जागा। येर सिणसी वाउगा ॥2॥
 तुका ह्मणे श्रम । एक विसरतां राम ॥3॥

2006
 आलें धरायच पेट । पुढें मागुतें न भेटे ॥1॥
 होसी फजीती वरपडा । लक्ष चौ†यासीचे वेढां ॥ध्रु.॥
 नाहीं कोणांचा सांगात । दुःख भोगितां आघात ॥2॥
 एका पाउलाची वाट । कोणां सांगावा बोभाट ॥3॥
 जुंतिजेसी घाणां । नाहीं मारित्या करुणा ॥4॥
 तुका ह्मणे हित पाहें । जोंवरि हें हातीं आहे ॥5॥

2007
 लाभ जाला बहुतां दिसीं । लाहो करा पुढें नासी । मनुष्यदेहा ऐसी । उत्तमजोडी जोडिली ॥1॥
 घेइप हरिनाम सादरें । भरा सुखाचीं भांडारें । जालिया व्यापारें । लाहो हेवा जोडीचा॥ध्रु.॥
 घेउनि माप हातीं । काळ मोवी दिवस राती । चोर लाग घेती । पुढें तैसें पळावें ॥2॥
       हित सावकासें । ह्मणे करीन तें पिसें । हातीं काय ऐसें । तुका ह्मणे नेणसी ॥3॥ ॥3॥

2008
 सुखाचें ओतलें । दिसे श्रीमुख चांगलें ॥1॥
 मनेंधरिला अभिळास । मिठी घातली पायांस ॥ध्रु.॥
 होतां दृष्टादृष्टी । तापगेला उठाउठी ॥2॥
 तुका ह्मणे जाला । लाभें लाभ दुणावला ॥3॥

2009
 झरा लागला सुखाचा । ऐसा मापारी कइंचा ॥1॥
 जो हें माप तोंडें धरी । सळे जाली ते आवरी ॥ध्रु.॥
 जाले बहु काळ । कोणा नाहीं ऐसें बळ ॥2॥
 तुका ह्मणे तळ । नाहीं पाहेसा सकळ ॥3॥

2010
 आह्मी बोलों तें तुज कळे । एक दोहीं ठायीं खेळे॥1॥
 काय परिहाराचें काम । जाणें अंतरींचें राम ॥ध्रु.॥
 कळोनियां काय चाड । माझी लोकांसी बडबड ॥2॥
 कारण सवें एका । अवघें आहे ह्मणे तुका ॥3॥

2011
 उमटे तें ठायीं । तुझे निरोपावें पायीं ॥1॥
 आह्मीं करावें चिंतन । तुझें नामसंकीर्तन ॥ध्रु.॥
 भोजन भोजनाच्या काळीं। मागों करूनियां आळी ॥2॥
 तुका ह्मणे माथां । भार तुझ्या पंढरिनाथा॥3॥

2012
 केला पण सांडी । ऐसियासी ह्मणती लंडी ॥1॥
 आतां पाहा विचारून । समर्थासी बोले कोण ॥ध्रु.॥
 आपला निवाड। आपणें चि करितां गोड ॥2॥
 तुह्मीं आह्मीं देवा । बोलिला बोल सिद्धी न्यावा ॥3॥
 आसे धुरे उणें । मागें सरे तुका ह्मणे॥4॥

2013
 न व्हावें तें जालें । तुह्मां आह्मांसी लागलें ॥1॥
 आतां हालमाकलमें । भांडोनियां काढूं वर्में ॥ध्रु.॥
 पाटोऑयासवेंसाटी। दिली रगटएाची गांठी ॥2॥
 तुका ह्मणे हरी । आणूनियां करिन सरी ॥3॥

2014
 पतितमिरासी । ते म्यां धरिला जीवेंसी ॥1॥
 आतां बिळया सांग कोण । ग्वाही तुझें माझें मन ॥ध्रु.॥
 पावणांचा ठसा। दावीं मज तुझा कैसा ॥2॥
 वाव तुका ह्मणे जालें । रोख पाहिजे दाविलें ॥3॥

2015
 करितां वेरझारा । उभा न राहासी वेव्हारा ॥1॥
 हे तों झोंडाइऩचे चाळे । काय पोटीं तें न कळे ॥ध्रु.॥
 आरगुणी मुग । बैसलासी जैसा बग ॥2॥
 तुका ह्मणे किती । बुडविलीं आळवितीं॥3॥

2016
 नाहीं देणें घेणे । गोवी केली अभिमानें ॥1॥
 आतां कां हो निवडूं नेदां । पांडुरंगा येवढा धंदा ॥ध्रु.॥
 पांचांमधीं जावें । थोडएासाटीं फजित व्हावें ॥2॥
 तुज ऐसी नाहीं । पांडुरंगा आह्मी कांहीं ॥3॥
 टाकुं तो वेव्हार । तुज बहू करकर ॥4॥
      तुका ह्मणे आतां । निवडूं संतां हें देखतां ॥5॥ ॥9॥

2017
 सिंचन करितां मूळ । वृक्ष वोल्हावे सकळ ॥1॥
 नको पृथकाचे भरी । पडों एक मूळ धरीं ॥ध्रु.॥
 पाणचो†याचें दार। वरिल दाटावें तें थोर ॥2॥
 वस्व जाला राजा । मग आपुल्या त्या प्रजा ॥3॥
 एक चिंतामणी । फिटे सर्व सुखधणी ॥4॥
 तुका ह्मणे धांवा । आहे पंढरिये विसांवा ॥5॥

2018
 करूं याची कथा नामाचा गजर । आह्मां संवसार काय करी ॥1॥
 ह्मणवूं हरिचे दास लेऊं तीं भूषणें । कांपे तयाभेणें किळकाळ ॥ध्रु.॥
 आशा भय लाज आड नये चिंता । ऐसी तया सत्ता समर्थाची ॥2॥
    तुका ह्मणे करूं ऐसियांचा संग । जेणें नव्हे भंग चिंतनाचा ॥3॥ ॥2॥

2019
 काय सर्प खातो अन्न । काय ध्यान बगाचें ॥1॥
 अंतरींची बुिद्ध खोटी । भरलें पोटीं वाइऩट ॥ध्रु.॥
 काय उंदीर नाहीं धांवीं । राख लावी गाढव ॥2॥
 तुका ह्मणे सुसर जळीं । काउळीं कां न न्हाती ॥3॥

2020
 मदें मातलें नागवें नाचे । अनुचित वाचे बडबडी॥1॥
 आतां शिकवावा कोणासी विचार । कर्म तें दुस्तर करवी धीट॥ध्रु.॥
 आलें अंगासी तें बिळवंत गाढें । काय वेडएापुढें धर्मनीत ॥2॥
    तुका ह्मणे कळों येइऩल तो भाव । अंगावरिल घाव उमटतां ॥3॥ ॥2॥

2021
 सोन्याचे पर्वत करवती पाषाण । अवघे रानोरान कल्पतरू ॥1॥
 परि या दुर्लभ विठोबाचे पाय । तेथें हे उपाय न सरती ॥ध्रु.॥
 अमृतें सागर भरवे ती गंगा । ह्मणवेल उगा राहें काळा ॥2॥
 भूत भविष्य कळों येइऩल वर्तमान । करवती प्रसन्न रििद्धसिद्धी ॥3॥
 स्थान मान कळों येती योगमुद्रा । नेववेल वारा ब्रह्मांडासी ॥4॥
      तुका ह्मणे मोक्ष राहे आलीकडे । इतर बापुडें काय तेथें ॥5॥ ॥1॥

2022
 भाविकां हें वर्म सांपडलें निकें । सेविती कवतुकें धणीवरि ॥1॥
 इिच्छतील तैसा नाचे त्यांचे छंदें । वंदिती तीं पदें सकुमारें ॥ध्रु.॥
 विसरले मुHी भिHअभिळासें । ओढत सरिसें सुखा आलें ॥2॥
 तुका ह्मणे नाहीं मागायाची आस । पांडुरंग त्यांस विसंबेना ॥3॥

2023
 भHां समागमें सर्वभावें हरि । सर्व काम करी न संगतां ॥1॥
 सांटवला राहे हृदयसंपुष्टीं । बाहेर धाकुटी मूतिऩ उभा॥ध्रु.॥
 मागण्याची वास पाहे मुखाकडे । चिंतिल्या रोकडे मनोरथ ॥2॥
 तुका ह्मणे जीव भाव देवापायीं । ठेवूनि ते कांहीं न मगती ॥3॥

2024
 प्रेमअमृतें रसना ओलावली । मनाची राहिली वृित्त पायीं ॥1॥
 सकळ ही तेथें वोळलीं मंगळें । वृिष्ट केली जळें आनंदाच्या ॥ध्रु.॥
 सकळ इंिद्रयें जालीं ब्रह्मरूप । ओतलें स्वरूप माजी तया ॥2॥
 तुका ह्मणे जेथें वसे भHराव । तेथें नांदे देव संदेह नाहीं ॥3॥
॥3॥

2025
 कासया गुणदोष पाहों आणिकांचे । मज काय त्यांचें उणें असे ॥1॥
 काय पापपुण्य पाहों आणिकांचें । मज काय त्यांचें उणें असें ॥ध्रु.॥
 नष्टदुष्टपण कवणाचें वाणू । तयाहून आनु अधिक माझें ॥2॥
 कुचर खोटा मज कोण असे आगळा । तो मी पाहों डोळां आपुलिये ॥3॥
      तुका ह्मणे मी भांडवलें पुरता । तुजसी पंढरिनाथा लावियेलें ॥4॥ ॥1॥

2026
 काळ जविळ च उभा नेणां । घाली झांपडी खुंटी कानां ॥1॥
 कैसा हुशार सावध राहीं । आपुला तूं अपुलेठायीं॥ध्रु.॥
 काळ जविळच उभा पाहीं । नेदी कोणासि देऊं कांहीं ॥2॥
 काळें पुरविली पाठी । वरुषें जालीं तरी साठी ॥3॥
 काळ भोंवताला भोंवे। राम येऊं नेदी जिव्हे ॥4॥
      तुका ह्मणे काळा । कर्म मिळतें तें जाळा ॥5॥ ॥1॥

2027
 दुष्ट भूषण सज्जनाचें । अलभ्यलाभ पुण्य त्याचें॥1॥
 धन्य ऐसा परउपकारी । जाय नरका आणिकांवारि ॥ध्रु.॥
 मळ खाये संवदणी । करी आणिकांची उजळणी ॥2॥
 तुका ह्मणे त्याचा । प्रीती आदर करा साचा ॥3॥

2028
 साहोनियां टांकीघाये । पाषाण देव चि जाला पाहें॥1॥
 तया रीती दृढ मन । करीं साधाया कारण ॥ध्रु.॥
 बाण शस्त्र साहे गोळी । सुरां ठाव उंच स्थळीं ॥2॥
    तुका ह्मणे सती । अग्न न देखे ज्या रीती ॥3॥ ॥2॥

2029
 तेणें वेशें माझीं चोरिलीं अंगें । मानावया जग आत्मैपणे।
 नाहीं चाड भीड संसाराचें कोड । उदासीन सर्व गुणें ।
 भय मोह लज्जा निरसली शंका । अवघियां एक चि पणें ।
 विठ्ठलाच्या पायीं बैसोनि राहिलीं । भागलीं नुटित तेणें ॥1॥
 आतां त्यांसीं काय चाले माझें बळ । जालोंसें दुर्बळ सkवहीन ।
 दग्ध पट दिसे संगति बरवंट । काय त्याचें कारण ॥ध्रु.॥
 आळसें दृष्टी न पाहे आपुलें । एक चि देखिलें सर्वरूप ।
 मानामान तेथें खुंटोनि राहिलें । पिसुन तो कोण बाप ।
 ज्योति ना अंधार अवघा एकंकार। तेथें काय पुण्यपाप ।
 विठ्ठलावांचुनि कांहीं च नावडे । वेगळाल्या भावें रूप ॥2॥
 बळबडिवार लौकिक वेव्हार । गेली आशा तृष्णा माया ।
 सुखदुःखाची वार्ता नाइके । अंतरलों दुरी तया ।
 मीतूंपणनिःकाम होऊनि । राहिलों आपुलिया ठायां ।
 तुजविण आतां मज नाहीं कोणी । तुका ह्मणे देवराया ॥3॥ ॥1॥

2030
 कथा पुराण ऐकतां । झोंप नाथिलि तkवता । खाटेवरि पडतां । व्यापी चिंता तळमळ ॥1॥
 ऐसी गहन कर्मगति। काय तयासी रडती । जाले जाणते जो चित्तीं । कांहीं नेघे आपुला॥ध्रु.॥
 उदक लावितां न धरे । चिंता करी केव्हां सरे । जाऊं नका धीरें । ह्मणे करितां ढवाऑया ॥2॥
 जवळी गोंचिड क्षीरा । जैसी कमळणी ददुऩरा । तुका ह्मणे दुरा । देशत्यागें तयासी ॥3॥

2031
 संदेह बाधक आपआपणयांतें । रज्जुसर्पवत भासतसे।
 भेऊनियां काय देखिलें येणें । मारें घायेंविण लोळतसे ॥1॥
 आपणें चि तारी आपण चि मारी । आपण उद्धरी आपणयां ।
 शुकनिळकेन्यायें गुंतलासी काय । विचारूनि पाहें मोकिळया ॥ध्रु॥
 पापपुण्य कैसे भांजिले अख । दशकाचा एक उरविला ।
 जाणोनियां काय होतोसी नेणता । शून्या ठाव रिता नाहीं नाहीं ॥2॥
 दुरा दृष्टी पाहें न्याहाळूनि । मृगजला पाणी न ह्मणें चाडा ।
    धांवतां चि फुटे नव्हे समाधान । तुका ह्मणे जाण पावे पीडा ॥3॥ ॥2॥

2032
 कथे उभा अंग राखे जो कोणी । ऐसा कोण गणी तया पापा ॥1॥
 येथें तो पातकी न येता च भला । रणीं कुचराला काय चाले ॥ध्रु.॥
 कथे बैसोनी आणीक चर्चा । धिग त्याची वाचा कुंभपाक ॥2॥
 तुका ह्मणे ऐलपैल ते थडीचे । बुडतील साच मध्यभागीं ॥3॥

2033
 नावडे ज्या कथा उठोनियां जाती । ते यमा फावती बरे वोजा ॥1॥
 तो असे जवळी गोंचिडाच्या न्यायें । देशत्यागें ठायें तया दुरी ॥ध्रु.॥
 नव्हे भला कोणी नावडे दुसरा । पाहुणा किंकरा यमा होय ॥2॥
 तुका ह्मणे तया करावें तें काइऩ । पाषाण कां नाहीं जळामध्यें ॥3॥

2034
 जवळी नाहीं चित्त । काय मांडियेलें प्रेत ॥1॥
 कैसा पाहे चिद्रद्रािष्ट । दीप स्नेहाच्या शेवटीं ॥ध्रु.॥
 कांतेलेंसें श्वान । तैसें दिशा हिंडे मन ॥2॥
 त्याचे कानीं हाणे । कोण बोंब तुका ह्मणे॥3॥

2035
 दुर्बळा वाणीच्या एक दोनि सििद्ध । सदैवा समाधि विश्वरूपीं ॥1॥
 काय त्याचें वांयां गेलें तें एक । सदा प्रेमसुख सर्वकाळ ॥ध्रु.॥
 तीर्थ देव दुरी तया भाग्यहीना । विश्व त्या सज्जना दुमदुमिलें ॥2॥
      तुका ह्मणे एक वाहाती मोिळया । भाग्यें आगिळया घरा येती ॥3॥ ॥4॥

2036
 परिमळें काष्ठ ताजवां तुळविलें । आणीक नांवांचीं थोडीं । एक तें कातिवें उभविलीं ढवळारें
 एकाचिया कुड मेडी । एक दीनरूप आणिती मेिळया । एक ते बांधोनि माडी
 अवघियां बाजार एक चि जाला । मांविकलीं आपुल्या पाडीं ॥1॥
 गुण तो सार रूपमध्यकार । अवगुण तो फार पीडीतसे ॥ध्रु.॥
 एक गुणें आगळे असती । अमोल्य नांवांचे खडे । एक समर्थ दुर्बळा घरीं
 फार मोलाचे थोडे । एक झगमग करिती वाळवंटीं । कोणी न पाहाती तयांकडे
 सभाग्य संपन्न आपुलाले घरीं । मायेक दैन्य बापुडें ॥2॥
 एक मानें रूपें सारिख्या असती । अनेकप्रकार याती। ज्याचिया संचितें जैसें आलें पुढें
 तयाची तैसी च गति । एक उंचपदीं बैसउनि सुखें । दास्य करवी एका हातीं
    तुका ह्मणे कां मानिती सुख । चुकलिया वांयां खंती ॥3॥ ॥1॥

2037
 नाहीं आह्मां शत्रु सासुरें पिसुन । दाटलें हें घन माहियेर ॥1॥
 पाहें तेथें पांडुरंग रखुमाइऩ । सत्यभामा राही जननिया॥ध्रु.॥
 लज्जा भय कांही आह्मां चिंता नाहीं । सर्वसुखें पायीं वोळगती ॥2॥
 तुका ह्मणे आह्मी सदैवाचीं बाळें । जालों लडिवाळें सकळांचीं ॥3॥

2038
 गभाअ असतां बाळा । कोण पाळी त्याचा लळा॥1॥
 कैसा लाघवी सूत्रधारी । कृपाळुवा माझा हरी ॥ध्रु.॥
 सर्प पिलीं वितां चि खाय । वांचलिया कोण माय ॥2॥
 गगनीं लागला कोसरा । कोण पुरवी तेथें चारा ॥3॥
 पोटीं पाषाणांचे जीव । कवण जीव त्याचा भाव ॥4॥
 तुका ह्मणे निश्चळ राहें । होइऩल तें सहज पाहें ॥5॥

2039
 न ह्मणे कवणां सिद्ध साधक गंव्हार । अवघा विश्वंभर वांचूनियां ॥1॥
 ऐसें माझे बुिद्ध काया वाचा मन । लावीं तुझें ध्यान पांडुरंगा ॥ध्रु.॥
 गातां प्रेमगुण शंका माझ्या मनीं । नाचतां रंगणीं नाठवावी ॥2॥
 देइप चरणसेवा भूतांचें भजन । वर्णा अभिमान सांडवूनि ॥3॥
 आशापाश माझी तोडीं माया चिंता । तुजविण वेथा नको कांहीं ॥4॥
 तुका ह्मणे सर्व भाव तुझे पायीं । राहे ऐसें देइप प्रेम देवा ॥5॥

2040
 अिग्नमाजी गेलें । अिग्न होऊन तें च ठेलें ॥1॥
 काय उरलें तया पण । मागील तें नाम गुण ॥ध्रु.॥
 लोह लागेपरिसा अंगीं । तो ही भूषण जाला जगीं ॥2॥
 सरिता वोहळा ओघा। गंगे मिळोनि जाल्या गंगा ॥3॥
 चंदनाच्या वासें । तरु चंदन जालेस्पर्शे॥4॥
    तुका जडला संतां पायीं । दुजेपणा ठाव नाहीं॥5॥ ॥4॥

2041
 ऐशा भाग्यें जालों । तरी धन्य जन्मा आलों ॥1॥
 रुळें तळीले पायरी । संत पाय देती वरी ॥ध्रु.॥
 प्रेमामृतपान । होइऩल चरणरजें स्नान ॥2॥
 तुका ह्मणे सुखें । तया हरतील दुःखें॥3॥

2042
 करितां या सुखा । अंतपार नाहीं लेखा ॥1॥
 माथां पडती संतपाय । सुख कैवल्य तें काय ॥ध्रु.॥
 ऐसा लाभ नाहीं । दुजा विचारितां कांहीं ॥2॥
    तुका ह्मणे गोड । तेथें पुरे माझें कोड॥3॥ ॥2॥

2043
 वेद जया गाती । आह्मां तयाची संगति ॥1॥
 नाम धरियेलें कंठीं । अवघा सांटविला पोटीं ॥ध्रु.॥
 ॐकाराचें बीज । हातीं आमुचे तें निज ॥2॥
 तुका ह्मणे बहु मोटें । अणुरणियां धाकुटें ॥3॥

2044
 तूं श्रीयेचा पति । माझी बहु हीन याती ॥1॥
 दोघे असों एके ठायीं । माझा माथा तुझे पायीं ॥ध्रु.॥
 माझ्या दीनपणां पार । नाहीं बहु तूं उदार ॥2॥
 तुका ह्मणे पांडुरंगा । मी ओहोळ तूं गंगा ॥3॥

2045
 मी याचक तूं दाता । काय सत्य पाहों आतां ॥1॥
 म्या तों पसरिला हात । करीं आपुलें उचित ॥ध्रु.॥
 आह्मी घ्यावें नाम । तुह्मां समाधान काम ॥2॥
 तुका ह्मणे देवराजा । वाद खंडीं तुझा माझा ॥3॥

2046
 तुझे पोटीं ठाव । व्हावा ऐसा माझा भाव ॥1॥
 करीं वासनेसारिखें । प्राण फुटे येणें दुःखें ॥ध्रु.॥
 अहंकार खोटे । वाटे श्वापदांची थाटे ॥2॥
 तुका ह्मणे आइऩ । हातीं धरूनि संग देइऩ ॥3॥

2047
 दारीं परोवरी । कुडीं कवाडीं मी घरीं ॥1॥
 तुमच्या लागलों पोषणा । अवघे ठायीं नारायणा ॥ध्रु.॥
 नेदीं खाऊं जेवूं । हातींतोंडींचें ही घेऊं ॥2 ॥
 तुका ह्मणे अंगीं । जडलों ठायींचा सलगी ॥3॥
2048
 मज कोणी कांहीं करी । उमटे तुमचे अंतरीं ॥1॥
व्याला वाडविलें ह्मुण । मज सुख तुज सीण ॥ध्रु.॥
 माझें पोट धालें। तुझे अंगीं उमटलें ॥2॥
 तुका ह्मणे खेळें । तेथें तुमचिया बळें ॥3॥

2049
 जोडोनियां कर । उभा राहिलों समोर ॥1॥
 हें चि माझेंभांडवल।जाणे कारण विठ्ठल ॥ध्रु.॥
 भाकितों करुणा । आतां नुपेक्षावें दीना ॥2॥
 तुका ह्मणे डोइऩ । ठेवीं वेळोवेळां पायीं ॥3॥

2050
 आह्मी घ्यावें तुझें नाम । तुह्मी आह्मां द्यावें प्रेम॥1॥
 ऐसें निवडिलें मुळीं । संतीं बैसोनि सकळीं ॥ध्रु.॥
 माझी डोइऩ पायांवरी । तुह्मी न धरावी दुरी ॥2॥
 तुका ह्मणे केला । खंड दोघांचा विठ्ठला ॥3॥

2051
 वारिलें लिगाड । बहुदिसांचें हें जाड ॥1॥
 न बोलावें ऐसें केलें । काहीं वाउगें तितुलें ॥ध्रु.॥
 जाला चौघांचार । गेला खंडोनि वेव्हार ॥2॥
 तुका ह्मणे देवा । करीन ते घ्यावी सेवा॥3॥

2052
 पायरवे अन्न । मग करी क्षीदक्षीण ॥1॥
 ऐसे होती घातपात । लाभे विण संगें थीत ॥ध्रु.॥
 जन्माची जोडी । वाताहात एके घडी ॥2॥
 तुका ह्मणे शंका । हित आड या लौकिका ॥3॥

2053
आह्मांवैष्णवांचा।नेमकायामनेंवाचा॥1॥
 धीर धरूं जिवासाटीं । येऊं नेदूं लाभा तुटी ॥ध्रु.॥
 उचित समय । लाजनिवारावें भय ॥2॥
 तुका ह्मणे कळा । जाणों नेम नाहीं बाळा ॥3॥

2054
 उलंघिली लाज । तेणें साधियेलें काज ॥1॥
 सुखें नाचे पैलतीरीं । गेलों भवाचे सागरीं ॥ध्रु.॥
 नामाची सांगडी । सुखें बांधली आवडी ॥2॥
 तुका ह्मणे लोकां । उरली वाचा मारीं हाका॥3॥

2055
 बैसलोंसे दारीं । धरणें कोंडोनि भिकारी ॥1॥
 आतां कोठें हालों नेदीं । बरी सांपडली संदी ॥ध्रु.॥
 किती वेरझारा । मागें घातलीया घरा ॥2॥
माझें मज नारायणा । देतां ां रे नये मना॥3॥
 भांडावें तें किती । बहु सोसिली फजिती ॥4॥
तुका ह्मणे नाहीं । लाज तुझे अंगीं कांहीं ॥5॥

2056
जालों द्वारपाळ । तुझें राखिलें सकळ ॥1॥
नाहीं लागों दिलें अंगा । आड ठाकलों मी जगा ॥ध्रु.॥
करूनियां नीती। दिल्याप्रमाणें चालती ॥2॥
हातीं दंड काठी । भा जिवाचिये साटीं॥3॥
बळ बुद्धी युHी । तुज दिल्या सर्व शHी ॥4॥
तुका ह्मणे खरा । आतां घेइऩन मुशारा ॥5॥

2057
 फळाची तों पोटीं । घडे वियोगें ही भेटी ॥1॥
करावें चिंतन । सार तें चि आठवण ॥ध्रु.॥
चित्त चित्ता ग्वाही । उपचारें चाड नाहीं ॥2॥
तुका ह्मणे देवा । पावे ंतरींची सेवा॥3॥ ॥15॥

2058
 दुर्बळाचें कोण । ऐके घालूनियां मन । राहिलें कारण। तयावांचूनि काय तें ॥1॥
कळों आलें अनुभवें । पांडुरंगा माझ्या जीवें । न संगतां ठावें । पडे चर्या देखोनि ॥ध्रु.॥
काम क्रोध माझा देहीं । भेदाभेद ोले नाहीं । होतें तेथें कांहीं । तुज कृपा करितां॥2॥
हें तों नव्हे उचित । नुपेक्षावें शरणागत । तुका ह्मणे रीत । तुमची आह्मां न कळे ॥3॥

2059
 आह्मी भाव जाणों देवा । न कळती तुझिया मावा । गणिकेचा कुढावा । पतना न्यावा दशरथ ॥1॥
तरी म्यां काय गा करावें । कोण्या रीती तुज पावें । न संगतां ठावें । तुह्मांविण न पडे॥ध्रु.॥
दोनी फाकलिया वाटा । ाोवी केला घटापटा । नव्हे धीर फांटा । आड रानें भरती ॥2॥
तुका ह्मणे माझे डोळे । तुझे देखती हे चाळे । आतां येणें वेळे । चरण जीवें न सोडीं ॥3॥

2060
 वेरझारीं जाला सीण । बहु केलें क्षीदक्षीण । भांडणासी दिन । आजी येथें फावला ॥1॥
 आतां काय भीड भार । धरूनियां लोकचार । बुडवूनि वेव्हार । सरोबरी करावी ॥ध्रु.॥
 आलें बहुतांच्या मना । कां रे न ोसी ााहाणा । मुळींच्या वचना । आह्मी जागों आपुल्या ॥2॥
   तुका ह्मणे चौघांमधीं । तुज नेलें होतें आधीं । आतां नामधीं । उरी कांहीं राहिली ॥3॥ ॥3॥

2061
 कल्पतरूखालीं । फळें येती मागीतलीं ॥1॥
 तेथें बैसल्याचा भाव । विचारूनि बोलें ठाव ॥ध्रु.॥
 द्यावें तें उत्तर । येतो प्रतित्याचा फेर ॥2॥
 तुका ह्मणे मनीं । आपुल्या च लाभहानि॥3॥

2062
 रंगलें या रंगें पालट न घरी । खेवलें अंतरीं पालटेना॥1॥
 सावळें निखळ कृष्णनाम ठसे । अंगसंगें कैसे शोभा देती ॥ध्रु.॥
 पवित्र जालें तें न लिंपे विटाळा । नैदी बैसों मला आडवरी ॥2॥
 तुका ह्मणे काळें काळें केलें तोंड । प्रकाश अभंड देखोनियां ॥3॥

2063
 जगा काळ खाय । आह्मी माथां दिले पाय ॥1॥
 नाचों तेथें उभा राहे । जातां व्यंग करी साहे ॥ध्रु.॥
 हरिच्या गुणें धाला । होता खात चि भुकेला ॥2॥
 तुका ह्मणे हळु । जाला कढत शीतळु ॥3॥
॥3॥

2064
 ब्रह्मरस घेइप काढा । जेणें पीडा वारेल ॥1॥
 पथ्य नाम विठोबाचें । अणीक वाचे न सेवीं ॥ध्रु.॥
 भवरोगाऐसें जाय । आणीक काय क्षुल्लकें ॥2॥
 तुका ह्मणे नव्हे बाधा । अणीक कदा भूतांची ॥3॥

2065
 अंगें अनुभव जाला मज । संतरजचरणांचा ॥1॥
 सुखी जालों या सेवनें । दुःख नेणें यावरी ॥ध्रु.॥
 निर्माल्याचें तुळसीदळ । विष्णुजळ चरणींचें ॥2॥
 तुका ह्मणे भावसार । करूनि फार मििश्रत ॥3॥

2066
 वैद्य एक पंढरिराव । अंतर्भाव तो जाणे ॥1॥
 रोगाऐशा द्याव्या वल्ली । जाणे जाली बाधा ते ॥ध्रु.॥
 नेदी रुका वेचों मोल । पोहे बोल प्रीतीचे ॥2॥
 तुका ह्मणे दयावंता । सदा चिंता दीनांची ॥3॥

2067
 करितां कोणाचें ही काज । नाहीं लाज देवासी ॥1॥
 बरे करावें हें काम । धरिलें नाम दीनबंधु ॥ध्रु.॥
 करुनि अराणूक पाहे । भलत्या साहए व्हावया ॥2॥
    बोले तैसी करणी करी । तुका ह्मणे एक हरि ॥3॥ ॥4॥

2068
 उभें चंद्रभागे तीरीं । कट धरोनियां करीं ।
 पाउलें गोजिरीं । विटेवरी शोभलीं ॥1॥
 त्याचा छंद माझ्या जीवा । काया वाचा मनें हेवा ।
 संचिताचा ठेवा । जोडी हातीं लागली ॥ध्रु.॥
 रूप डोिळयां आवडे । कीतिऩ श्रवणीं पवाडे ।
 मस्तक नावडे । उठों पायांवरोनि ॥2॥
 तुका ह्मणे नाम । ज्याचें नासी क्रोध काम ।
 हरी भवश्रम । उच्चारितां वाचेसी ॥3॥

2069
 आह्मां हें चि भांडवल । ह्मणों विठ्ठल विठ्ठल ॥1॥
सुखें तरों भवनदी । संग वैष्णवांची मांदी ॥ध्रु.॥
 बाखराचें वाण। सांडूं हें जेवूं जेवण ॥2॥
 न लगे वारंवार । तुका ह्मणे वेरझार ॥3॥

2070
 आतां माझ्या भावा । अंतराय नको देवा ॥1॥
 आलें भागा तें करितों । तुझें नाम उच्चारितों ॥ध्रु.॥
 दृढ माझें मन। येथें राखावें बांधोन ॥2॥
 तुका ह्मणे वाटे । नको फुटों देऊं फांटे॥3॥ ॥3॥

2071
 काय देवापाशीं उणें । हिंडे दारोदारीं सुनें ॥1॥
 करी अक्षरांची आटी । एके कवडी च साटीं ॥ध्रु.॥
 निंदी कोणां स्तवी । चिंतातुर सदा जीवीं ॥2॥
 तुका ह्मणे भांड । जलो जळो त्याचें तोंड ॥3॥

2072
 मागणें तें मागों देवा । करूं भHी त्याची सेवा ॥1॥
 काय उणे तयापाशीं । रििद्धसिद्धी ज्याच्या दासी ॥ध्रु.॥
 कायावाचामन । करूं देवा हें अर्पण ॥2॥
 तुका ह्मणे विश्वंभर । ज्याच्यानें हें चराचर ॥3॥

2073
 चित्तीं नाहीं आस । त्याचा पांडुरंग दास ॥1॥
 असे भHांचिये घरीं । काम न संगतां करी ॥ध्रु.॥
 अनाथाचा बंधु । असे अंगीं हा संबंधुं ॥2॥
 तुका ह्मणे भावें । देवा सत्ता राबवावें ॥3॥

2074
 कर्कशसंगति । दुःख उदंड फजिती ॥1॥
 नाहीं इह ना परलोक । मजुर दिसे जैसें रंक ॥ध्रु.॥
 वचन सेंटावरी । त्याचें ठेवूनि धिक्कारी ॥2॥
    तुका ह्मणे पायीं बेडी । पडिली कपाळीं कु†हाडी ॥3॥ ॥4॥

2075
 बीज पेरे सेतीं । मग गाडेवरी वाहाती ॥1॥
 वांयां गेलें ऐसें दिसे । लाभ त्याचे अंगीं वसे ॥ध्रु.॥
 पाल्याची जतन । तरि प्रांतीं येती कण ॥2॥
 तुका ह्मणे आळा । उदक देतां लाभे फळा ॥3॥

2076
 जाणावें तें सार । नाहीं तरी दगा फार ॥1॥
 डोळे झांकिलिया रवि । नाहीं ऐसा होय जेवीं ॥ध्रु.॥
 बहुथोडएा आड । निवारितां लाभें जाड ॥2॥
 तुका ह्मणे खरें । नेलें हातींचे अंधारें॥3॥

2077
 मुळीं नेणपण । जाला तरी अभिमान ॥1॥
 वांयां जावें हें चि खरें । केलें तेणें चि प्रकारें ॥ध्रु.॥
 अराणूक नाहीं कधीं। जाली तरि भेदबुिद्ध ॥2॥
      अंतरली नाव । तुका ह्मणे नाहीं ठाव॥3॥ ॥3॥

2078
 संवसारसांते आले हो आइका । तुटीचें ते नका केणें भरूं ॥1॥
 लाभाचा हा काळ अवघे विचारा । पारखी ते करा साहए येथें ॥ध्रु.॥
 शृंगारिलें दिसे न कळें अंतर । गोविला पदर उगवेना ॥2॥
 तुका ह्मणे खोटें गुंपतां विसारें । हातिंचिया खरें हातीं घ्यावें ॥3॥

2079
 सारावीं लिगाडें धरावा सुपंथ । जावें उसंतीत हळूहळू ॥1॥
 पुढें जातियाचे उमटले माग । भांबावलें जग आडरानें ॥ध्रु.॥
 वेचल्याचा पाहे वरावरि झाडा । बळाचा निधडा पुढिलिया ॥2॥
 तुका ह्मणे जैसी दाखवावी वाणी । ते द्यावी भरोनी शेवट तों ॥3॥

2080
 बुिद्धमंद शिरीं । भार फजिती पदरीं ॥1॥
 जाय तेथें अपमान । पावे हाणी थुंकी जन ॥ध्रु.॥
 खरियाचा पाड । मागें लावावें लिगाड ॥2॥
    तुका ह्मणे करी । वर्म नेणें भरोवरी ॥3॥ ॥3॥

2081
 पूर्वजांसी नकाऩ । जाणें तें आइका ॥1॥
 निंदा करावी चाहाडी । मनीं धरूनि आवडी ॥ध्रु.॥
 मात्रागमना ऐसी।जोडी पातकांची रासी ॥2॥
 तुका ह्मणे वाट । कुंभपाकाची ते नीट॥

2082
 वेडीं तें वेडीं बहुत चि वेडीं । चाखतां गोडी चवी नेणे ॥ध्रु.॥
 देहा लावी वात । पालव घाली जाली रात ॥1॥
 कडिये मूल भोंवतें भोंये । मोकलुनि रडे धाये ॥2॥
 लेंकरें वित्त पुसे जगा । माझा गोहो कोण तो सांगा ॥3॥
 आपुली शुिद्ध जया नाहीं । आणिकांची ते जाणे काइऩ ॥4॥
 तुका ह्मणे ऐसे जन । नकाऩ जातां राखे कोण ॥5॥

2083
 आवडीचें दान देतो नारायण । बाहे उभारोनि राहिलासे॥1॥
 जें जयासी रुचे तें करी समोर । सर्वYा उदार मायबाप ॥ध्रु.॥
 ठायीं पडिलिया तें चि लागे खावें । ठायींचे चि घ्यावें विचारूनि ॥2॥
 बीज पेरूनियां तें चि घ्यावें फळ । डोरलीस केळ कैंचें लागे ॥3॥
 तुका ह्मणे देवा कांहीं बोल नाहीं । तुझा तूं चि पाहीं शत्रु सखा ॥4॥

2084
 अडचणीचें दार । बाहेर माजी पैस फार ॥1॥
काय करावें तें मौन्य । दाही दिशा हिंडे मन ॥ध्रु.॥
 बाहेर दावी वेश । माजी वासनेचे लेश ॥2॥
 नाहीं इंिद्रयां दमन । काय मांडिला दुकान ॥3॥
 सारविलें निकें । वरि माजी अवघें फिकें ॥4॥
 तुका ह्मणे अंतीं । कांहीं न लगे चि हातीं ॥5॥

2085
 लय लक्षूनियां जालों ह्मणती देव । तो ही नव्हे भाव सत्य जाणा ॥1॥
 जालों बहुश्रुत न लगे आतां कांहीं । नको राहूं ते ही नििश्चतीनें ॥ध्रु.॥
 तपें दान काय मानिसी विश्वास । बीज फळ त्यास आहे पुढें ॥2॥
 कर्म आचरण यातीचा स्वगुण । विशेष तो गुण काय तेथें ॥3॥
       तुका ह्मणे जरी होइऩल निष्काम । तरि च होय राम देखे डोळां ॥4॥ ॥5॥

2086
 पुरली धांव कडिये घेइप । पुढें पायीं न चलवीं ॥1॥
 कृपाळुवे पांडुरंगे । अंगसंगे जिवलगे ॥ध्रु.॥
 अवघी निवारावी भूक। अवघ्या दुःख जन्माचें ॥2॥
 तुका ह्मणे बोलवेना । लावीं स्तनां विश्वरें ॥3॥

2087
 जें जें मना वाटे गोड । तें तें कोड पुरविसी ॥1॥
 आतां तूं चि बाहएात्कारीं । अवघ्यापरी जालासी ॥ध्रु.॥
 नाहीं सायासाचें काम । घेतां नाम आवडी ॥2॥
 तुका ह्मणे सर्वसांगे । पांडुरंगे दयाळे ॥3॥

2088
 जेथें माझी दृिष्ट जाय । तेथें पाय भावीन ॥1॥
 असेन या समाधानें । पूजा मनें करीन ॥ध्रु.॥
 अवघा च अवघे देसी। सुख घेवविसी संपन्न ॥2॥
    तुका ह्मणे बंधन नाहीं । ऐसें कांहीं ते करूं ॥3॥ ॥3॥

2089
 नातुडे जो कवणे परी । उभा केला विटेवरी ॥1॥
 भला भला पुंडलिका । मानलासी जनलोकां ॥ध्रु.॥
 कोण्या काळें सुखा। ऐशा कोण पावता ॥2॥
 अवघा आणिला परिवार । गोपी गोपाळांचा भार ॥3॥
 तुका ह्मणे धन्य जालें । भूमी वैकुंठ आणिलें॥4॥

2090
 अवघे चुकविले सायास । तप रासी जीवा नास॥1॥
 जीव देऊनियां बळी । अवघीं तारिलीं दुर्बळीं । केला भूमंडळीं । माजी थोर पवाडा ॥ध्रु.॥
 कांहीं न मगे याची गती । लुटवितो जगा हातीं ॥2॥
 तुका ह्मणे भHराजा । कोण वर्णी पार तुझा ॥3॥

2091
 प्रमाण हें त्याच्या बोला । देव भHांचा अंकिला॥1॥
 न पुसतां जातां नये । खालीं बैसतां ही भिये ॥ध्रु.॥
 अवघा त्याचा होत । जीव भावाही सहित ॥2॥
 वदे उपचाराची वाणी । कांहीं माग ह्मणऊनि ॥3॥
 उदासीनाच्या लागें । तुका ह्मणे धांवे मागें॥4॥

2092
 कांहीं न मागती देवा । त्यांची करूं धांवे सेवा ॥1॥
 हळूहळू फेडी ॠण । होऊनियां रूपें दीन ॥ध्रु.॥
 होऊं न सके वेगळा । क्षण एक त्यां निराळा ॥2॥
 तुका ह्मणे भिHभाव । हा चि देवाचा ही देव ॥3॥

2093
 जाणे अंतरिंचा भाव । तो चि करितो उपाव ॥1॥
 न लगें सांगावें मांगावें ॥
जीवें भावें अनुसरावें । अविनाश घ्यावें। फळ धीर धरोनि ॥ध्रु.॥
बाळा न मागतां भोजन । माता घाली पाचारून ॥2॥
 तुका ह्मणे तरी । एकीं लंघियेले गिरी ॥3॥

2094
 आह्मी नाचों तेणें सुखें । वाऊं टाळी गातों मुखें॥1॥
 देव कृपेचा कोंवळा । शरणागता पाळी लळा ॥ध्रु.॥
 आह्मां जाला हा निर्धार । मागें तारिलें अपार ॥2॥
 तुका ह्मणे संतीं । वर्म दिलें आह्मां हातीं ॥3॥

2095
 जालों निर्भर मानसीं । ह्मणऊनि कळलासी ॥1॥
तुझे ह्मणविती त्यांस । भय चिंता नाहीं आस ॥ध्रु.॥
 चुकविसी पाश । गर्भवासयातना ॥2॥
 तुझें जाणोनियां वर्म । कंठीं धरियेलें नाम ॥3॥
      तुका ह्मणे तेणें सुखें । विसरलों जन्मदुःख ॥4॥ ॥7॥

2096
 नको दुष्टसंग । पडे भजनामधीं भंग ॥1॥
 काय विचार देखिला । सांग माझा तो विठ्ठला ॥ध्रु.॥
 तुज निषेधितां । मज न साहे सर्वथा ॥2॥
 एका माझ्या जीवें । वाद करूं कोणासवें॥3॥
 तुझे वणूप गुण । कीं हे राखों दुष्टजन ॥4॥
 काय करूं एका। मुखें सांग ह्मणे तुका ॥5॥

2097
 विठ्ठल माझी माय । आह्मां सुखा उणें काय ॥1॥
 घेतों अमृताची धनी । प्रेम वोसंडलें स्तनीं ॥ध्रु.॥
 क्रीडों वैष्णवांच्या मेळीं । करूं आनंदाच्या जळीं ॥2॥
 तुका ह्मणे कृपावंत । ठेवीं आह्मांपाशीं चित्त ॥3॥

2098
 भिHसुखें जे मातले । ते किळकाळा शूर जाले॥1॥
 हातीं बाण हरिनामाचे । वीर गर्जती विठ्ठलाचे ॥ध्रु.॥
 महां दोषां आला त्रास । जन्ममरणां केला नाश ॥2॥
 सहस्रनामाची आरोळी। एक एकाहूनि बळी ॥3॥
 नाहीं आणिकांचा गुमान । ज्याचें अंकित त्यावांचून ॥4॥
    तुका ह्मणे त्यांच्या घरीं । मोक्षसिद्धी या कामारी॥5॥ ॥3॥

2099
 पंधरां दिवसां एक एकादशी । कां रे न करिसी व्रतसार ॥1॥
 काय तुझा जीव जातो एका दिसें । फराळाच्या मिसें धणी घेसी ॥ध्रु.॥
 स्वहित कारण मानवेल जन । हरिकथा पूजन वैष्णवांचें ॥2॥
 थोडे तुज घरीं होती उजगरे । देउळासी कां रे मरसी जातां ॥3॥
 तुका ह्मणे कां रे सकुमार जालासी । काय जाब देसी यमदूतां ॥4॥

2100
 कथा हें भूषण जनामध्यें सार । तरले अपार बहुत येणें ॥1॥
 नीचिये कुळींचा उंचा वंद्य होय । हरीचे जो गाय गुणवाद ॥ध्रु.॥
 देव त्याची माथां वंदी पायधुळी । दीप झाला कुळीं वंशाचिये ॥2॥
 त्याची निंदा करी त्याची कुष्ठ वाणी । मुख संवदणी रजकाची ॥3॥
 तुका ह्मणे नाहीं चोरीचा व्यापार । विठ्ठलाचें सार नाम ध्यावें ॥4॥
 

तुकाराम गाथा

संत तुकाराम
Chapters
गाथा १ ते ३०० गाथा ३०१ ते ६०० गाथा ६०१ ते ९०० गाथा ९०१ ते १२०० गाथा १२०१ ते १५०० गाथा १५०१ ते १८०० गाथा १८०१ ते २१०० गाथा २१०१ ते २४०० गाथा २४०१ ते २७०० गाथा २७०१ ते ३००० गाथा ३००१ ते ३३०० गाथा ३३०१ ते ३६०० गाथा ३६०१ ते ३७०० तुकाराम गाथा - अभंग संग्रह ३७०१ ते ३८०० तुकाराम गाथा - अभंग संग्रह ३८०१ ते ३९०० तुकाराम गाथा - अभंग संग्रह ३९०१ ते ४००० तुकाराम गाथा - अभंग संग्रह ४००१ ते ४१०० तुकाराम गाथा - अभंग संग्रह ४१०१ ते ४२०० तुकाराम गाथा - अभंग संग्रह ४२०१ ते ४३०० तुकाराम गाथा - अभंग संग्रह ४३०१ ते ४४०० तुकाराम गाथा - अभंग संग्रह ४४०१ ते ४५०० तुकाराम गाथा - अभंग संग्रह ४५०१ ते ४५८३