संत जनाबाई - अभंग संग्रह २
१६.
पुंडलिक भक्तबळी । विठो आणिल भूतळीं ॥१॥
अनंत अवतार केवळ । उभा विटेवरी सकळ ॥२॥
वसुदेवा न कळे पार । नाम्यासवें जेवी फार ॥३॥
भक्त भावार्था विकला । दासी जनीला आनंद झाला ॥४॥
१७.
भला भला पुंडलिका । तुझ्या भावार्थाचा शिक्का ॥१॥
भलें घालूनियां कोडें । परब्रह्म दारापुढें ॥२॥
घाव घातला निशाणीं । ख्याति केली त्रिभुवनीं ॥३॥
जनी ह्मणे पुंडलिका । धन्य तूंचि तिहीं लोकां ॥४॥
१८.
पंढरीचें सुख पुंडलिकासी आलें । तेणें हें वाढिलें भक्तालागीं ॥१॥
भुक्ति मुक्ति वरदान दिधलें । तेंहि नाहीं ठेविलें आपणापाशीं ॥२॥
उदार चक्रवर्ती बाप पंडलिक । नामें विश्वलोक उद्धरिले ॥३॥
१९.
अरे विठया विठया । मूळ मायेच्या कारटया ॥१॥
तुझी रांड रंडकी झाली । जन्मसावित्री चुडा ल्याली ॥२॥
तुझें गेलें मढें । तुला पाहून काळ रडे ॥३॥
उभी राहूनि आंगणीं । शिव्या देत दासी जनी ॥४॥
२०.
जन्म खातां उष्‍टावळी । सदा राखी चंदावळी ॥१॥
राहीरुक्मिणीचा कांत । भक्तिसाठीं कण्या खात ॥२॥
देव भुलले पांडुरंग । ऐसा जाणावा श्रीरंग ॥३॥
जनी ह्मणे देवराज । करी भक्ताचें हो काज ॥४॥
२१.
ऐसा आहे पांडुरंग । भोग भोगूनि निसग ॥१॥
अविद्येनें नवल केलें । मिथ्या सत्यत्व दाविलें ॥२॥
जैसी वांझेची संपत्ति । तैसी संसार उत्पत्ति। ॥३॥
तेथें कौचे बा धरिसी । ब्रह्मीं पूर्ण जनी दासी ॥४॥
२२.
स्मरतांचि पावसी । तरी भक्तांसी लाधसी ॥१॥
ऐसा नाहीं न घडे देवा । वांयां कोण करी सेवा ॥२॥
न पुरतां आस । मग कोण पुसे देवास ॥३॥
कोठें चक्रपाणी । तुज आधीं लाही जनी ॥४॥
२३.
बाप रकुमाबाई वर । माझें निजाचें माहेर ॥१॥
तें हें जाणा पंढरपुर । जग मुक्तीचें माहेर ॥२॥
तेथें मुक्ति नाहीं ह्मणे । जनी न पाहे याचें वदन ॥३॥
२४.
अनंत लावण्याची शोभा । तो हा विटेवरी उभा ॥१॥
पितांबर माल गांठीं । भाविकांसी घाली मिठी ॥२॥
त्याचे पाय चुरी हातें । कष्‍टलीस माझे माते ॥३॥
आवडी बोलें त्यासी । चला जाऊं एकांतासी ॥४॥
ऐसा ब्रह्मींचा पुतळा । दासी जनी पाहे डोळां ॥५॥
२५.
देव देखिला देखिला । नामें ओळखुनी ठेविला ॥१॥
तो हा विटेवरी देव । सर्व सुखाचा केशव ॥२॥
जनी ह्मणे पूर्ण काम । विठ्‌ठल देवाचा विश्राम ॥३॥
२६.
योगीं शीण झाला । तुजवांचुनी विठ्‌ठला ॥१॥
योग करितां अष्‍टांग । तुजविण शुका रोग ॥२॥
बैसला कपाटीं । रंभा लागे त्याच्या पाठीं ॥३॥
तंई त्वांचि सांभाळिला । जेव्हां तुज शरण आला ॥४॥
सांगोनी पुत्रातें । त्वांचि छळिलें कश्यपातें ॥५॥
अमराच्या राया । ह्मणे जनी सुखालया ॥६॥
२७.
आळवितां धांव घाली । ऐसी प्रेमाची भुकेली ॥१॥
ते हे यशोदेच्या बाळा । बरवी पाहातसें डोळां ॥२॥
विटेवरी उभा नीट । केली पुंडलिकें धीट ॥३॥
स्वानंदाचें लेणें ल्याली । पाहून दासी जनी धाली ॥४॥
२८.
स्तन पाजायासी । आली होती ते माउसी ॥१॥
तिच्या उरावरी लोळे । विठो माझा क्रीडा खेळे ॥२॥
मेल्यें मेल्यें कृष्णनाथा । सोडीं सोडींरे अनंता ॥३॥
लिंग देह विरविरलें । जनी ह्मण विठ्‌ठलें ॥४॥
२९.
अहो यशोदेचा हरी । गोपिकांसी कृपा करी ॥१॥
वेणु वाजवितो हरी । सर्व देवांचा साह्यकारी ॥२॥
धांवे धांवे गाई पाठीं । जनी ह्मणे जगजेठा ॥३॥
३०.
विठो माझा लेंकुरवाळा । संगें लेंकुरांचा मेळा ॥१॥
निवृत्ती हा खांद्यावरी । सोपानाचा हात धरी ॥२॥
पुढें चाले ज्ञानेश्वर । मागें मुक्ताई सुंदर ॥३॥
गोरा कुंभार मांडिवरी । चोखा जीवा बरोबरी ॥४॥
बंका कडियेवरी । नामा करांगुळी धरी ॥५॥
जनी म्हणे गोपाळा । करी भक्तांचा सोहळा ॥६॥
३१.
नोवरीया संगें वर्‍हाडीया सोहोळा । मांडे पुरणपोळ्या मिळे अन्न ॥१॥
परीसाचेनीसंगें लोहो होय सोनें । तयाचीं भूषणें श्रीमंतासी ॥२॥
जनी ह्मणे जोड झाली विठोबाची । दासी नामयाची म्हणोनियां ॥३॥
३२.
तुझ्या निजरुपाकारणें । वेडावलीं षड्‌दर्शनें ॥१॥
परि सोय न कळे त्यांसी । समीप असतां देवासीं ॥२॥
चारीश्रमें हो कष्‍टती । वेदशास्त्रें धुंडाळिती ॥३॥
परि कवणें रीति तुला । न जाणवे जी विठ्‌ठला ॥४॥
तुझी कृपा होय जरी । दासी जनी ध्रुपद करी ॥५॥
३३.
पंढरी सांडोनी जाती वाराणसी । काय सुख त्यांसी आहे तेथें ॥१॥
तया पंचक्रोसी ह्मणती मरावें । मरोनियां व्हावें जीवनमुक्त ॥२॥
नको गा विठोबा मज धाडूं काशी । सांगेन तुजपाशीं ऐक आतां ॥३॥
मरचीमान्न वेरण स्तंभीं घाली । घालोनियां गाळी पापपुण्य ॥४॥
जावोनियां तेथें प्रहर दोन रात्रीं । सत्य मिथ्या श्रोतीं श्रवण करा ॥५॥
आई आई बाबा ह्मणती काय करुं । ऐसें दुःख थोरू आहे तिथें ॥६॥
इक्षुदंड घाणा जैसा भरी माळी । तैसा तो कवळी काळनाथ ॥७॥
लिंगदेहादिक करिती कंदन । तेथील यातना नको देवा ॥८॥
न जाय तो जीव एकसरी हरी । रडती नानापरी नानादुःखें ॥९॥
अमरादिक थोर थोर भांबावले । भुलोनियां गेले मुक्तिसाठीं ॥१०॥
ती ही मुक्ति माझी खेळे पंढरीसी । लागतां पायांसी संतांचिया ॥११॥
ऐसिये पंढरी पहाती शिखरीं । आणि भीमातीरीं मोक्ष आला ॥१२॥
सख्या पुंडलिका लागतांचि पाया । मुक्ति म्हणे वांयां गेलें मी कीं ॥१३॥
घर रिघवणी मुक्ति होय दासी । मोक्ष तो पाठीसी धांव घाली ॥१४॥
मोक्ष सुखासाठीं मुक्ति लोळे । बीं नेघे कोणी कदा काळीं ॥१५॥
मोक्ष मुक्ति जिंहीं हाणितल्या पायीं । आमुची ती काय धरिती सोयी ॥१६॥
समर्थाचे घरीं भिक्षा नानापरी । मागल्या पदरीं घालिताती ॥१७॥
अंबोल्या सांडोनी कोण मागे भीक । सांराजाचें सुख तुझें ॥१८॥
जनी ह्मणे तुज रखुमाईची आण । जरी मज क्षण विसंबसी ॥१९॥