गीताई अध्याय सातवा

श्री भगवान् म्हणाले

प्रीतीने आसरा माझा घेउनी योग साधित । जाणशिल कसे ऐक समग्र मज निश्चित ॥ १ ॥

विज्ञानासह ते ज्ञान संपूर्ण तुज सांगतो । जे जाणूनि पुढे येथे जाणावेसे न राहते ॥ २ ॥

लक्षावधींत एखादा मोक्षार्थ झटतो कधी । झटणार्‍यांत एखादा तत्त्वता जाणतो मज ॥ ३॥

पृथ्वी आप तसे तेज वायु आकाश पाचवे । मन बुद्धि अहंकार अशी प्रकृति अष्ट-धा ॥ ४ ॥

ही झाली अपरा माझी दुसरी जाण ती परा । जीव-रूपे जिने सारे जग हे धरिले असे ॥ ५ ॥

ह्या दोहींपासुनी भूते सगळी जाण निर्मिली । सार्‍या जगास तद्-द्वारा मूळ मी आणि शेवट ॥ ६ ॥

दुसरे तत्त्व नाही चि काही माझ्या पलीकडे । ओविले सर्व माझ्यात जसे धग्यामधे मणि ॥ ७ ॥

पाण्यात रस मी झालो चंद्र-सूर्यी प्रकाश मी । ओं वेदी शब्द आकाशी पुरुषी पुरुषार्थ मी ॥ ८ ॥

मी पुण्य-गंध पृथ्वीत असे अग्नीत उष्णता । प्राणि-मात्रात आयुष्य तपो-वृद्धांत मी तप ॥ ९ ॥

सर्व भूतांत जे बीज ते मी जाण सनातन । बुद्धिमंतांत मी बुद्धि तेजस्व्यांत हि तेज मी ॥ १० ॥

वैराग्य-युक्त निष्काम बळवंतांत मी बळ । राहे धरूनि धर्मास ती मी भूतांत वासना ॥ ११ ॥

माझ्यातूनि तिन्ही झाले सात्त्विकादिक भाव ते । परी त्यांत न मी राहे ते चि माझ्यांत राहती ॥ १२ ॥

ह्या गुणात्मक भावांनी विश्व मोहूनि टाकिले । ज्यामुळे मी न जाणू ये गुणातीत सनातन ॥ १३ ॥

माझी ही त्रिगुणी दैवी माया न तरवे कुणा । कासेस लागले माझ्या ते चि जाती तरूनिया ॥ १४ ॥

हीन मूढ दुराचारी माझा आश्रय सोडिती । मायेने भ्रांत होऊनि आसुरी भाव जोडिती ॥ १५ ॥

भक्त चौघे सदाचारी भजती मज अर्जुना । ज्ञानी तसे चि जिज्ञासु हितार्थी आणि विव्हल ॥ १६ ॥

ज्ञानी वरिष्ठ सर्वात नित्य-युक्त अनन्य जो । अत्यंत गोड मी त्यास तो हि गोड तसा मज ॥ १७ ॥

उदार हे जरी सारे ज्ञानी तो मी चि की स्वये । जोडला स्थिर माझ्यात गति अंतिम पाहुनी ॥ १८ ॥

अनेक जन्म घेऊनि पावला शरणागति । विश्व देखे वासुदेव संत तो बहु दुर्लभ ॥ १९ ॥

भ्रमले कामना-ग्रस्त धुंडिती अन्य दैवते । स्वभाव-वश होऊनि तो तो नियम पाळिती ॥ २० ॥

श्रद्धेने ज्या स्वरुपास जे भजू इच्छिती जसे । त्यांची ती चि तशी श्रद्धा स्थिर मी करितो स्वये ॥ २१ ॥

त्या श्रद्धेच्या बळाने ते त्या स्वरुपास पूजिती । मग मागितले भोग पावती मी चि निर्मिले ॥ २२ ॥

अल्प बुद्धीमुळे त्यांस मिळे फळ अशाश्वत । देवांचे भक्त देवांस माझे ते मज पावती ॥ २३ ॥

व्यक्त मी हे चि ते घेती बुद्धि-हीन न जाणुनी । अव्यक्त थोर जे रूप माझे अंतिम शाश्वत ॥ २४ ॥

वेढिलो योग-मायेने अंधार चि जगास मी । अजन्मा नित्य मी कैसा मूढ कोणी न ओळखे ॥ २५ ॥

झाली जी जी हि होतिल भूते आहेत आज जी । सगळी जाणतो ती मी मज कोणी न जाणती ॥ २६ ॥

राग-द्वेषांमुळे चित्ती जडला द्वंद्व-मोह जो । संसारी सगळी भूते त्याने मोहूनि टाकिली ॥ २७ ॥

ज्यांनी झिजविले पाप पुण्य-कर्मे करूनिया । ते द्वंद्व-मोह तोडूनि भजती मज निश्चये ॥ २८ ॥

झटती आश्रये माझ्या जरा-मृत्यु गिळावया । ते ब्रम्ह जाणती पूर्ण तसे अध्यात्म कर्म हि ॥ २९ ॥

अधिभूताधिदैवांत अधियज्ञांत जे मज । देखती ते प्रयाणी हि जाणती मज सावध ॥ ३० ॥

अध्याय सातवा संपूर्ण