संगीत शाकुंतल
(३१-१०-१८८०). संगीत : खुद्द नाटककार
नांदी
१
(राग : खमाज, ताल : धुमाळी, चाल : जय श्री रमणा भयहरणा)
पंचतुंड नररुंडमालधर पार्वतीश आधी नमितो ॥
विघ्नवर्गनग भग्न कराया विघ्नेश्वर गणपति मग तो ॥ पंच० ॥धृ०॥
कालिदास कविराज विरचित हें, गाती शाकुंतल रचितों
जाणुनिया अवसान नसोनि महत्कृत्यभर शिरिं घेतो
ईशवराचा लेश मिळे तरि मूठ यत्न शेवटि जातो
या न्याये बलवत्कवि निजवाक्यपुष्पिंउ रसिकार्चन करितो ॥ पंचतुंड नर० ॥
२
(राग : लीलांबरी, ताल : धुमाळी, चाल : बाळा म्हणसी पाणी रे पाणी)
किती मधुर रुप तरि यांचे । मम नेत्र धन्य अजि साचे
नृपमंदिरी यापरि कैचें । वन हरि सत्व बागेचें
किती वर्णु येईना वाचे । त्या बघता कामि न वाचे
हळुं हळुं चमकति बागेतुनिया । विद्युलता तशा या ऋषिजा
भाग्योदय माझा ॥
३
(राग : पिलू, ताल : धुमाळी)
सखये अनुसूये थांब कीं बाई । येते मी अशि का घाई
रुतला दर्भांकुर माझ्या पायीं । मजला तो दुस्सह होई
साडी कोरांटीस गुंतुन जाई । सोडविते तोंवरी राही
४
(राग : काफी, ताल : दीपचंद, चाल : भोलानाथ दिगंबर)
साध्य नसे मुनिकन्या । मज ही । परि वेडे मन ऐकत नाही ॥धृ०॥
पाहुनि सखिच्या विविध विलासा ॥ मन घेई हे बहु विश्वसा
स्मर जरि तुष्ट न होई ॥ मी परि बहु सुख यांतच घेई ॥१॥
५
(राग : पिलू, ताल : त्रिताल, चाल : सदाशिव धुंदी)
मना तळमळसि, उगिच का असा हळहळसि, प्रथम फसलेंसी ॥धृ०॥
ऐन सुखाच्या समयी भीति धरुनि कसें बसलेंसी ॥१॥
लतामंडपा सुख सेवाया, येईन पुन: पुन: तुजपासिं ॥२॥
६
(राग : आनंदभैरवी, ताल : दादरा)
(चाल : नको नको स्त्रीसंग नामग्रहण)
काय मला भूल पडलि, भान हरपलें
ते मुख वर केलें परि नाही चुंबिलें ॥ काय० ॥
सुंदरिने अंगुलिनी ओठ झांकिलें
नको नको ऐसे म्हणत तोंड फिरविलें
प्रेमभरे तिने अर्ध नेत्र मिटियलें
ऐशा त्या ऐन रंगि व्यंग जाहलें ॥१॥
७
(राग : असावरी, ताल : त्रिताल)
(चाल : गंगेत लोटा हो)
जाई परतोनी बाळा, जाई परतोनी ।
निष्ठुर मी तुज टाकुनि जातें, येशिं कशाला माझ्या मागोनी ॥धृ०॥
जन्मताच तव जननी गेली सोडुनि तुय या तपोवनी ॥
मीच पाळिले लाड करोनी, कांहि न अडलें कीं तुझें गेलें जरी मी,
काय उणें तुज, सांभाळिती बाबा तुजलागुनि । जाई० ॥१॥
८
(राग : पिलू, ताल : धुमाळी, चाल : अजि अक्रुर हा)
अजि शेवटचा, लाभचि हा ममतेचा, मज होय तुमच्या करिंचा ।
बहु दावियले प्रेम निरंतर अपुलें, कधी नाही अंतर पडलें
प्रति दिवशी कोमल करिंची वेणी फेणी आता कैची
त्या आशेया लेश न उरला साचा, शोका न आवरे मनिंचा ॥१॥
९
(साकी-राग : जोगी, ताल : धुमाळी)
परक्याचे धन कन्या ते त्या देउनि आज मी सुटलो ॥
ठेव जशी मालकासि अर्पुनि आज ऋणांतूनि फिटलो ॥
मुलींनो या आता, गेली लाडकि मम दुहिता ॥१॥