Get it on Google Play
Download on the App Store

अध्याय आठवा

॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
ऋषी म्हणे चंड असुर ॥ मुंडही मारिला महावीर ॥ सैन्य त्याने अपार ॥ मारिले समग्र दैत्य तेव्हां ॥१॥
शुंभ मोठा प्रतापवान ॥ झाला तो कोपपराधीन ॥ उद्योग मांडिला सर्व सैन्य ॥ आज्ञा तेणें दैत्यें केली ॥२॥
आजि असुरसैन्य सर्वस्वें ॥ शहाऐशीं आयुधांसी सिद्ध व्हावें ॥ चौर्‍यांशीं कंबू सन्नध असावें ॥ शीघ्र निघावें स्वसैन्येसी ॥३॥
पंचातत्कोटिवीर्यवान ॥ असुर कुळेजकुळीन ॥ धूम्राची शतही कुळें जाण ॥ माझ्या आज्ञेनें निघा सर्व ॥४॥
कालकदौहृदमौर्यवीर ॥ कालिकेयही महाअसुर ॥ युद्धालागीं निघावें सर्वत्र ॥ आज्ञेनें सत्वर माझिया ॥५॥
ऐसा आज्ञापी दैत्येश्वर ॥ शुंभाची आज्ञा भयंकर ॥ निघाली सेना अपरंपार ॥ महास्त्रसंभार घेऊनी ॥६॥
असुरसेना अतिभीषण ॥ येतां पाहिली चंडिकेने ॥ धनुष्य टणत्कार शब्दें पूर्ण ॥ धरिणी गगन भरोनि टाकिलें ॥७॥
सिंहे तेव्हां मोठी आरोळी ॥ सत्राणें राजा हांक दिधली ॥ घंटानादही तें वेळीं अतिशय केला अंबिकेनें ॥८॥
धनुर्ज्याघंटानादें ॥ दशदिशा भरला शब्द ॥ काळीही मुख पसरोनि अगाध ॥ केला नाद भयंकर ॥९॥
तो मोठा नाद ऐकून ॥ चहूं दिशा दैत्यसैन्य ॥ देवी सिंह काळी जाण ॥ तिघेही दारुण कोपले ॥१०॥
ऋषी म्हणे राजा यानंतरें ॥ माराव्या देवीद्वेष्टे असुर ॥ रहावया क्षेमें अमर ॥ वीर्यें अपार बळिवंत ॥११॥
ब्रह्माविष्णूमहेशाच्या ॥ आणीकही शक्ती इंद्रादिकाच्या ॥ शरीरापासूनि निघाल्या ॥ स्वस्वरूपें अंबेच्या त्यासमीप आल्या ॥१२॥
नाना देवांची रूपें जैसी ॥ वाहनें भूषणें त्याचाचि ऐसी ॥ शक्ती ज्याची त्याचा तैसी ॥ आल्या युद्धासी दैत्यसवें ॥१३॥
हंसयुक्त विमानावरी । अक्ष सूत्र कमंडलू करी ॥ आली ब्रह्मशक्तीची स्वारी ॥ ब्रह्माणीया परी म्हणती तिसी ॥१४॥
माहेश्वरी वृषारूढ ॥ करी घेऊनि त्रिशूल दृढ ॥ आली वेष्टूनि सर्प प्रचंड ॥ चंद्रखंडविभूषित ॥१५॥
कौमारी शक्ती घेऊनी ॥ मयूरवाहनी बैसुनी ॥ युद्धा आली दैत्यरणी ॥ गृहरूपिणी अंबिका ॥१६॥
तशीच विष्णूशक्ती ही जाण ॥ गरुडवाहनी बैसुन ॥ शंखचक्र गदाशार्ङ् ॥ खङ्ग घेऊन युद्धा आली ॥१७॥
यज्ञवराह अवतारीं ॥ ज्यासी सर्वत्र म्हणती हरी ॥ त्याची ही निघोनि शक्ति शरीरीं ॥ रणामाझारी वाराही आली ॥१८॥
नृसिंहशक्ती नारसिंही ॥ त्याच्याच शरीरा ऐसी तेहीं ॥ सकोपें युद्धीं येतां पाहीं ॥ गगन नक्षत्राही होय पात ॥१९॥
वज्रहस्तें इंद्रशक्ती ॥ बैसोनियाते ऐरावतीं ॥ सहस्रनेमा झाली येती ॥ वहन आकृती इंद्राची ऐसी ॥२०॥
त्यांसी तेव्हां ईशान ॥ देवशक्ती अवघ्या मिळून ॥ असुरासी शीघ्र मारणे ॥ मत्प्रीत्यर्थ म्हणे चंडिके ॥२१॥
देवी शरीरापासूनिही थोर ॥ निघती झाली अतिभयंकर ॥ चंडिकाशक्ती अत्युग्र ॥ शतशिवा नाद थोर करीत ॥२२॥
ते सांगे ईशान धूमजटिला ॥ अपराजिता भवानी ते वेळां ॥ दूत होऊनि जाय वहिला ॥ शुभनिशुंभा जवळी तूं ॥२३॥
सांगे शुंभनिशुंभासी ॥ मोठ्या गर्विता दानवासी ॥ आणीकही सर्व दैत्यांसी ॥ उभें युद्धासी सन्नध ॥२४॥
इंद्रालागीं त्रैलोक्य द्यावें ॥ हविर्भागही देवास समर्पावें ॥ पाताळलोकीं तुम्हीं रिघावें ॥ वांचवावा जीव इच्छाल जरी ॥२५॥
फारचि असेल जरी बळ ॥ जरी युद्धाची इच्छा धराल ॥ तरी माझे तृप्त होतील ॥ मांसभक्षी सकळ दूत ते ॥२६॥
तेव्हां देवीआज्ञेनें जाऊन ॥ सांगितले सकळ दैत्या वर्तमान ॥ म्हणोनि शिवदूती आख्या जाण ॥ लोकीं आपण प्रख्यात झाली ॥२७॥
देवीवचन त्यानें ऐकिलें ॥ सविस्तारें शुंभें सकळ ॥ निघाला क्रोधें प्रबळ ॥ आला खळ कात्यायनी जेथें ॥२८॥
त्यानंतरें प्रथम येतांचि आपण ॥ शरशक्ती यष्टीवृष्टि करून ॥ रोधी वर्षाव करूनि कोपानें ॥ देवीसी आपण अमरारी ॥२९॥
तिनेंही टाकून शर ॥ शूल आणि परस्वधचक्र ॥ लीले करूनि छेदिले अपार ॥ शस्त्रसंभार स्वशरें करोनी ॥३०॥
त्याच्याही आधीं काळी आपण ॥ शूल टाकूनि करी विदारण ॥ खट्वांगे आपटीतचि जाण ॥ संचार आपण करी रणीं ॥३१॥
शिंपूनि कमंडलूचें जळ ॥ तेज सहवीर्य हत केलें सकळ ॥ ब्रह्माणीनें शत्रू भ्रांत केला सबळ ॥ सैरावैरा धांवे सैन्यामध्यें ॥३२॥
माहेश्वरी त्रिशूलें करून ॥ वैष्णवीही चक्रें दारुण ॥ कौमारी कोपें स्वशक्ती करून ॥ दैत्यालागून मारिती सर्व ॥३३॥
ऐंद्रीते वज्रघातें ॥ दैत्य शतावरी करी निःपात ॥ मारूनि पडिले पृथ्वीवर तें ॥ वोघ रक्तवृष्टीचे करी ॥३४॥
विध्वस्त तुंडप्रहारें । वक्षस्थळ फोडीं दंताग्रें ॥ वाराही रणी तीक्ष्ण चक्रें ॥ फाडूनि फार टाकिले ॥३५॥
कोणासी नखेंच फाडून ॥ भक्षण करी राक्षसगण ॥ नारसिंही रणीं संचार करी संपूर्ण ॥ शब्द गर्जवी जाण दिगंतर ॥३६॥
करूनि मोठा अट्टाहास ॥ शिवदूती असुरा करूनि पिशे ॥ पाडूनि पृथ्वीतळीं दैत्यास ॥ भक्षी सावकाशे पोटभरी ॥३७॥
कोपले ऐसे मातृगण ॥ महाअसुराचा घेती प्राण ॥ कोणत्याही उपायें करून ॥ उभें न राहें जाण असुरसेना ॥३८॥
दैत्य पळती दशदिशा पाहिले ॥ मातृगणांनी फार मारिलें ॥ रक्तबीज युद्धा आला ते वेळें ॥ असुर खवळे महामहाकोपें ॥३९॥
रक्तबिंदू जवें भूमिपात ॥ त्याचा शरीराचा पडे जेथें ॥ भूमिवरी उत्पन्न होत ॥ त्याचि ऐसा तेथें असुर होय ॥४०॥
गदापाणी युद्ध करी ॥ सन्मुख येऊनि ते ऐंद्री ॥ इंद्रशक्ती वज्र घेऊनि करी ॥ असुरा मारी अतिवेगें ॥४१॥
वज्रे ताडितां असुर ॥ वाहूं लागे रक्ताचा पूर ॥ त्याच्या समान योद्धे असुर ॥ पराक्रमी अपार उत्पन्न झाले ॥४२॥
रक्तबिंदू त्याच्या शरीरापासून ॥ जितुके जितुके पडती जाण ॥ तितुकेही असुर होता संपूर्ण ॥ बळवीर्ये करून त्यासी ऐसे ॥४३॥
तेही युद्ध करिती रणीं ॥ जे झाले रक्तबिंदूपासूनि ॥ मातृगणासही लटणी ॥ शस्त्रपाणी असुर ते ॥४४॥
पुन्हां मारिता वज्र ॥ धाव लागला शिरावर ॥ वाहूं लागतां रुधिर पूर ॥ झाले अपार शतावधी ॥४५॥
वैष्णवी ते रणांगणी ॥ दैत्या पाहूनि चक्र हाणी ॥ ऐंद्रीही गदे करूनी । असुरा रणी मारितां ॥४६॥
वैष्णवी चक्रें तोडितां शरीर ॥ वाहूं लागला रक्ताचा पूर ॥ सहस्रशः जग व्यापिले असुर ॥ रणशूर त्याचि ऐशे ॥४७॥
कौमारी करी शक्तिघात ॥ वाराही खङ्गे हाणित ॥ माहेश्वरी त्रिशूल मारित ॥ रक्तबीजा आघात करितां तेव्हां ॥४८॥
तोही गदा घेऊनि असुर ॥ येकेका वेगळाले करी मार ॥ आला मातृगणावरी कोप अपार ॥ रक्तबेवेजालागुनि तेव्हां ॥४९॥
शक्तीशूलशस्त्रें आदिकरून ॥ असुरांसीं मारितां दारुण ॥ रुधिरनदी वाहतां भरून ॥ शतावधी उत्पन्न झाले असुर ॥५०॥
त्याचें रक्त झालें अपार ॥ जग व्यपैले असुरें समग्र ॥ ऐसें पाहुनि सुरवर ॥ भ्याले फार ते काळीं ॥५१॥
देव भयाभीत पाहून ॥ चंडिका बोले शीघ्र वचन ॥ काळीसी म्हणे चामुंडे विस्तीर्ण ॥ वदन करणे तुवां वेगीं ॥५२॥
माझ्या शस्त्रघातें उत्पन्न ॥ रक्तबीज महासुराचें जाण ॥ रक्तबिंदुकडेचि लक्ष ठेवून ॥ मुख पसरून सवेगें ॥५३॥
भक्षण करावें तुवां रणीं ॥ उत्पन्न झालें असुरापासूनी ॥ ऐसी करितां दैत्याकरणी ॥ क्षीण रक्त तत्क्षणीं होईल ॥५४॥
रुधिर केल्या तुवां भक्षण ॥ दुजा दैत्य न होय उत्पन्न ॥ ऐसें देवीनें करूनि भाषण ॥ शूल घेऊनि मारी त्यासी ॥५५॥
मुखें काळी ग्रहण करीते ॥ रक्तबीजाचें तितुकें शोणित ॥ तेव्हां तोही सवेग हाणीत ॥ गदाघात चंडिकेसी ॥५६॥
तो गदाघात अल्पमानी ॥ नव्हे वेदना देहालागूनी ॥ त्याला मारितां शरीरापासूनि ॥ रक्त झणी वाहे अपार ॥५७॥
जेथें तेथें मुख करून ॥ चामुंडा रक्ताचें करी प्रतीक्षण ॥ महासुराचें रक्त संपूर्ण ॥ मुखीं जाण पडे तिच्या ॥५८॥
चामुंडा भक्षी समस्त ॥ उदर भरी त्याचें शोणीत ॥ देवी त्रिशूल - वज्रे हाणीत ॥ खङ्गे मारीत शस्त्रास्त्रबाणें ॥५९॥
रक्तबीजालागी मारितां ॥ चामुंडा पान करी त्याचा शोणिता ॥ गतप्राण पडला पृथ्वीवरती ॥ शस्त्रास्त्रें त्या मारिल्यावरी ॥६०॥
रक्तबीज महाअसुर ॥ झाला रक्तहीन राजा क्षणमात्रें ॥ तेव्हां झाला हर्ष अपार ॥ देवा सर्व अत्यंत राजा ॥६१॥
रक्तमदें मदोन्मत्त ॥ मातृगण नाचती समस्त ॥ सुमेधा म्हणे ऐक अद्भुत ॥ भाग्यवंत राजा सुरथा ॥६२॥
मार्कंडेय म्हणे भागोरीसी ॥ पूर्वींची कथा सांगितली तुजसी ॥ नित्यानंद म्हणे श्रोत्यासी ॥ अवधान कथेसी देइजे ॥६३॥
श्रीदेवीविजय ग्रंथ ॥ मार्कंडेयपुराणसंमत ॥ नित्यानंद यती प्राकृत ॥ पद्यरचना करेत यथामती ॥६४॥
अष्टमाध्याय संपूर्ण ॥ झाला जगदंबेच्या कृपेनं ॥ नित्यानंदा निमित्त करून ॥ जिचा ती सिद्धी नेला ॥६५॥
॥ श्रीगणेशायनमः ॥  इतिश्रीदेवीविजय ग्रंथ अष्टमाध्याय समाप्त ॥श्री॥श्री॥श्री॥
॥ श्रीदेवीविजय अष्टमाध्याय समाप्त ॥