Get it on Google Play
Download on the App Store

भाग १

त्याचा फोन आला होता काल. पैसे दे म्हणाला! आता काय सांगू तुम्हाला! त्याचे पैसे माझ्याकडून खर्च झाले. ज्या कारणासाठी घेतले होते त्यासाठी ते पैसे वापरले गेलेच नाहीत. दुसरीकडेच खर्च झाले. त्यामुळे त्या पैशांपासून जो फायदा होऊ शकला असता तो झालाच नाही...आणि आहे ते पैसेही गेले! काय करू आता?

त्याचंही बरोबर आहे! तो म्हणजे शिरीष! एक वर्ष झालीत त्याच्याकडून पैसे घेऊन! सहा महिन्यांत मी अर्धे आणि एक वर्ष पूर्ण झाल्यावर उरलेले अर्धे असं कबूल केलं होतं! पण एक वर्ष लोटलं पण एक रुपयाही त्याला मी परत करू शकलो नव्हतो मी! मागच्या महिन्यात मात्र त्याने निर्वाणीचा इशारा दिला होता. गुंडांकरावी पिटून काढेल म्हणाला! हातपाय मोडून काढेल म्हणाला. आजची तारीख दिली आहे आणि कोणत्याही परिस्थितीत आज पैसे मागतोय तो...रेल्वे फूटओव्हर ब्रिजवर बोलावलंय!! रात्री दोन वाजता!

आणि त्याचंही बरोबर आहे, म्हणजे खरंतर त्याचंच बरोबर आहे कारण रक्कम काही थोडीथोडकी नाही आहे हो! पाच लाख! रोख! नोटा भरून मोठ्या विश्वासाने सोपवली होती त्याने एक बॅग माझेकडे! तीच बॅग रिकामी पडलीय आता घरात...धूळ खात! आता सांगा आजच मी कुठून आणणार पाच लाख??

जुगारात हरलो मी अर्धे पैसे...

बिझिनेस सुरू करायचा होता खरं तर...

पण गावातून शहरात पळून आलो, आणि शिरीषशी मैत्री झाली. त्याने माझ्यावर विश्वास ठेवला आणि मला नवीन जीवन सुरू करायला पैसे दिले. मी मात्र गावाकडच्या बऱ्याच गोष्टी त्याच्यापासून लपवून ठेवल्या. जसे मी गावाकडे सुद्धा अनेक लोकांची उधारी न फेडता आणि काही गुन्हे करून शहरात पळून आलो होतो ही गोष्ट आणि अशा अनेक गोष्टी!!

त्याने मला पैसे दिले त्याच दिवशी बसने जवळच्या शहरात बिझिनेससाठी पाच लाख रुपयांचे काही साहित्य खरेदी करण्यासाठी मला जायचे होते. त्यासाठी बस स्टँडवर बसची वाट बघत असतांना अचानक गावाकडचा एक जण भेटला... त्याचे अडीच लाख मी बुडवून परागंदा झालो होतो... त्याला पाहून तोंड लपवून पळायला लागलो पण त्याच्या बसमधून तो उतरला आणि माझ्या मागे जिवाच्या आकांताने पळाला, मला गाठलं आणि माझी गचांडी धरून मला खाली पाडले आणि अडीच लाख परत मागू लागला. पोलिसात तक्रार देईन म्हणाला. मी घाबरून गेलो आणि त्याला एका अटीवर पैसे देण्याचे मी कबूल केले ती म्हणजे गावातील इतर कुणाला मी या शहरात आहे हे सांगू नको! त्याला पैसे दिले! सुटलो! पण उरलेल्या अडीच लाखात बिझिनेस सुरू होणं शक्य नव्हतं...

माझी मती गुंग झाली होती. सिगारेटचे व्यसन तर आधीच जडले होते. सिगारेट फुंकत विचारांच्या गर्दीत एकदा रात्री सुनसान रात्री रेल्वे स्टेशनवर भटकायला लागलो. विचारांत असतांनाच एक जाहिरात भिंतीवर चिकटवलेली दिसली...

"जादुई ताईत. फक्त पाचशे रुपयांत विकत घ्या त्या दिवशी तुम्ही जुगार खेळल्यास जुगार कधीही हरणार नाही!"

जुगार!!

खेळून पाहायला काय हरकत आहे? भाग्यात असेल तर अडीचचे पाच, पाचाचे दहा, दहाचे वीस होतील.

जाहिरातीत दिलेल्या पत्त्यावर गेलो. अंधारात रस्त्यावर कोपऱ्यात तो ताईतवाला बसला होता त्यांचेकडून ताईत घेतले. माझे नाव त्यात कोरून एक लाल मणी त्यात पक्का बसवून त्याने ते मला दिले. तडक त्याच रात्री ताईतवाल्यानेच दिलेल्या एका पत्त्यावर म्हणजे शहरातील एका फ्लायओव्हरच्या खाली असलेल्या एका कोपऱ्यात गेलो. जुगाराचा अड्डा होता तो!

एक लाख डावात लावले, हारलो; आणखी एक लाख लावले, हारलो. पन्नास हजार लावले नाहीत...ते लोक चोर होते, त्यांनी मला माझेजवळचे उरलेल पन्नास हजार पण जुगारात लावायला आग्रह केला.

मी नाही म्हटलं तेव्हा ते माझी बॅग हिसकावून घ्यायला लागले...

बॅग त्यांच्या हातातून घेऊन मी पळायला लागलो. पळता पळता एक माणसाने मला पायात पाय अडकवून पाडले. मी पुन्हा उठलो. त्याने बॅग ओढण्याचा प्रयत्न केला पण मी ती पक्की धरून ठेवली होती..

जवळच दारूची बाटली पडलेली होती.. चपळाईने उचलून जोराने त्याच्या डोक्यावर हाणली...

त्याचे डोके रक्ताने भरले...तो मेला की जिवंत हे बघायला मागे न वळता पळत सुटलो...

आता रस्त्यावर तो ताईतवाला नव्हता...

कदाचित तोही या जुगारी लोकांपैकी असावा!! या फसवणुकीची कायमची आठवण म्हणून तो ताईत मी गळ्यातच राहू दिला.

त्यानंतर छोटेमोठे कामं करत, चोऱ्या चपाट्या करत कसेबसे दिवस काढत होतो आणि त्यातच आज शिरीषचा फोन आला. त्याची मुदत संपली आहे. मी एक ठिकाणाहून खोट्या नोटा आणल्या आणि बॅगेत भरल्या आहेत.

तो तरी किती दिवस वाट बघणार?

अधून मधून त्याने सहज मला भेटायला बोलावले होते पण त्याला मी कोणत्या तोंडाने सांगणार की मी त्याने दिलेले पैसे हारलो. कोणत्या तोंडाने सांगणार की मी कोणताच बिझिनेस करत नाही ते. तो सुद्धा महिने महिने शहराबाहेर असायचा आणि तो शहरात आल्यावर त्याने मला फोन केला की मी त्याला शहराबाहेर असल्याचे सांगायचो...

आज त्याला ही अगदी असली वाटणाऱ्या नकली नोटांनी भरलेली बॅग देतो आणि बघू काय होतं ते!! मोठ्या प्रयत्नांनी एका नकली नोटा छापणाऱ्या टोळीचा पत्ता लागला होता आणि काही गुन्हेगारांशी माझ्या असलेल्या ओळखीतून मला ह्या नकली नोटा मला भेट म्हणून मिळाल्या होत्या, मी केलेल्या एका गुन्ह्याच्या बदल्यात!!

खरं तर शिरीषला फसवणे माझ्या जीवाला पटत नाही आहे, अजून दोनेक वर्षांनी त्याचे पैसे नक्की दिलेच असते मी, पण त्याने मला सरळसरळ धमकावले त्यामुळे नाईलाज झाला. त्याला पैसे दिले की घरी जाऊन त्याला ते नकली आहेत हे कळेपर्यंत मी या शहरातून पळून गेलेला असेन. तो काही लगेच असली नकली चेक करत बसणार थोडंच आहे? आजच सकाळी मी रेल्वेचं तिकीट काढलंय. सकाळी चार वाजता ट्रेन आहे. तोपर्यंत अंधारात कुठेतरी लपून राहायचे किंवा एखादे नवीन स्टेशन गाठून लगतच्याच एखाद्या लॉजवर राहायचे. लोकल ट्रेन भेटली तर ठीकच नाहीतर पायी चालत जायचे. नवीन शहरात नवीन नाव धारण करून मग बघूया काहीतरी!

रात्रीचे दोन वाजले होते. एक छोटी आणि दुसरी पैशांची अशा दोन बॅग घेऊन मी रेल्वेच्या फूटओव्हर ब्रिजवर जाऊन उभा राहिलो. स्टेशन फारसे गजबजलेले नव्हते आणि त्यातून रात्रीचे दोन वाजले असल्याने ब्रिज निर्मनुष्य होता. खाली पाहिले तर स्टेशनवर दोन चार कुत्री भुंकत फिरत होती आणि एक दोन माणसं बाकड्यावर बसून पेंगत होती. खाली रुळांकडे बघत शिरीषची वाट बघत उभा राहिलो. दुरूनच रुळांवर लख्ख उजेड पाडत धडक धडक करत एक ट्रेन वेगाने स्टेशनात शिरली आणि न थांबता धाड धाड रूळ थरारत स्टेशनातून निघूनही गेली. ट्रेन जाईपर्यंत ब्रिजला हादरे बसले.

पिवळ्या मंद लाईटच्या प्रकाशात आता मला दूरवर जिन्यावर एक सावली चढतांना दिसली. कुणीतरी पायऱ्या चढत होतं वाटतं... शिरिष असावा बहुतेक!!

मी सावध झालो. ती सावली मोठी होत गेली आणि पूर्ण पायऱ्या चढून एक काळा कोट घातलेला माणूस दिसू लागला. तो माझेकडे वळला आणि मला त्याने उजवा हात वर करून खूण केली आणि मी डावा हात वर केला. ओळखायला तशी खूण ठरली होती. मग तो हळूहळू इकडे तिकडे खाली सावधपणे बघत माझेकडे येऊ लागला. संपूर्ण ब्रिजवर कुणीही चिटपाखरू नव्हतं. मंद पिवळा प्रकाश पसरलेला होता. तो माझेकडे येतांना अजून त्याचा चेहरा नीटसा दिसत नव्हता. त्याने बरेच पुढे प्रकाशात येताच कोटला जोडलेला एक काळा मुखवटा घातला आणि वेगाने माझेकडे चालू लागला. ह्याने मुखवटा का घातला? हा नक्की शिरीष आहे की दुसरं कुणी? नाही! शिरीषच असावा कारण ओळखायची खूण ठरली त्याप्रमाणे झाले होते.

तो माझ्यासमोर आला, थांबला. काही बोलला नाही. शेक हँड केले नाही. मास्कच्या आडून त्याचे डोळे एकसारखे माझ्याकडे रोखून बघत होते. त्यामुळे त्याच्याशी बोलायची हिम्मत झाली नाही.

त्याने बॅगसाठी हात पुढे केला, मी त्याच्या हातात बॅग दिली. मी निघतो आता अशी खूण करून जायला निघालो पण त्याने डोळ्यांनी मला थांबण्याची खूण केली आणि खिशातून टॉर्च काढून त्याने बॅगची चेन उघडली आणि टॉर्चच्या प्रकाशात पैसे चेक करू लागला. याला जर कळलं की ह्या नोटा नकली आहेत तर? माझे बिंग फुटणार म्हणून मी घाबरलो. काय करावे? पळावे का? अचानक काहीतरी वाटून मी त्याच्या टॉर्च असलेल्या हाताला हिसका दिला आणि अनपेक्षितपणे झालेल्या हल्ल्याने तो गोंधळला आणि टॉर्च घरंगळत जाऊन बऱ्याच दूर जाऊन थांबली.

मी जिवाच्या आकांताने पळण्याचा प्रयत्न केला पण त्याने चपळाईने माझा हात धरून मला त्याच्याकडे ओढले आणि माझ्या तोंडावर जोराचा बुक्का मारण्याचा प्रयत्न केला. पण मी तो चपळाईने चुकवला आणि त्याचा तोल गेला. ही संधी साधून मी त्याला वेगाने ढकलले, त्याला सावरायला वेळ न मिळता तो सरळ पुलावरून खाली रुळांवर धाडकन जाऊन पडला आणि नेमकी एक ट्रेन दूरवर त्याच रुळांवरून त्यावेळेस स्टेशनात येण्याच्या तयारीत होती...

त्या मास्क घातलेल्या माणसाचे काय झाले हे बघायला मी थांबलो नाही...

मी बॅगची चेन पुन्हा लावली आणि बॅग घेऊन पायऱ्या उतरू लागलो. ट्रेन स्टेशनात थांबली आणि मी चपळाईने जाऊन ती पकडली. बहुतेक ट्रेन रिकामी होती, दोन चार तुरळक माणसे बसलेली दिसत होती.

पाच मिनिटांनी पुढचे स्टेशन आले आणि मी उतरलो. स्टेशनच्या उजव्या दिशेला उतरल्यावर जवळच एक साधारण असा"शुभम लॉज" दिसला आणि मला हायसे वाटले. काउंटरवर बसलेला माणूस दारू पिलेला होता.

"रूम हाये का?"

"नाही, फुल आहे लॉज!"

"असेल एखादी बघा ना!"

"आहे एक खोली, पण मालक कुणाला ती देत नाही. ती खोली बंदच असते!"

"मालक देत नाही, पण तू दे मला! तुला जास्त पैसे देतो! मालकाला सांगू नकोस! काय?"

त्याला दोन हजार रुपये ज्यादाचे दिले. एका रात्रीचे हजार भाडे होते.

असे एकूण तीन हजार दिले आणि माझं खोटं नाव तेथल्या रजिस्टरवर लिहिलं....

मी वर लाकडी पायऱ्या चढतांना तो दारुड्या माणूस झिंगलेल्या आवाजात म्हणाला, "साह्यब, त्या खोलीत अजून एक खोली आहे, तिचा दरवाजा काहीही झाले तरी उघडू नका. अगदी काहीही झाले तरी! आज अमावस्या आहे म्हणून सावधगिरीची सूचना!! वर्षानुवर्षे बंद आहे तो खोली..."

"बरं!", मी म्हटलं आणि पायऱ्या चढू लागलो.

मला फक्त दोन चार तासांचा प्रश्न होता, नुसती लपून बसून राहायला जागा मिळाली तरी पुष्कळ होती मला. त्यामुळे मी कशाला नसत्या कुणाच्या खोल्या उघडत बसू? आणि काय करायचंय मला अमावस्या असो की पौर्णिमा!! त्या असलेल्या किंवा नसलेल्या चंद्राला माझा दुरूनच नमस्कार!!

रूमवर आलो आणि आतून कडी लावली. बेडवर बसलो. तेथे पांढरी पांघरायची चादर होती. पूर्वीच्या रूममध्ये जास्त समान नव्हता. ज्या थोड्याफार वस्तू माझ्या मालकीच्या होत्या त्या सकाळीच विकून टाकल्या होत्या. काही कपडे विकून टाकले आणि रस्त्यावरच्या भिकाऱ्याला देऊन टाकले. या शहराची कोणतीच खूण सोबत घेऊन जायचे नव्हते मला!

मी ढकललेला माणूस शिरीष होता की आणखी कुणी? माझया हातून नकळत का होईना एक खून झालाय? पण मला तिथे थोडंच कुणी पाहिलंय? तो माणूस आपोआप तोल जाऊन सुद्धा पडू शकतो खाली, त्यामुळे माझ्यावर संशय येण्याचा प्रश्नच येत नाही!

पण त्या माणसाला किंवा शिरीषला कुणी शोधण्यासाठी येईल तर? त्याने कुणाला सांगितले असेलच की तो मला भेटायला जात आहे? मग काय होईल?

असू दे! तसे कळले तरीही तोपर्यंत मी नव्या नावाने नव्या शहरात नवीन जीवन सुरू करायला निघालेलो असेल.

दोनच तासांचा प्रश्न आहे! मी सकाळी चार वाजता तर निघणार आहे. जवळच स्टेशन आहे. दहा मिनिटे आधी जरी पायी निघालं तरी होतंय!! आणि झोपायचा तर प्रश्नच नाही, झोपायचं नाहीच आहे मला!

मी बेडला टेकून बॅगवर हात ठेवून बसून राहिलो. बॅगमधले नकली पैसे काही ठिकाणी कामास येतील आणि माझ्याजवळ असली पैसे सुद्धा होतेच. मग मी बॅगमध्ये वरच्या बाजूला सोबत आणलेले काही कपडे मुद्दाम अशा पद्धतीने ठेवले की जेणेकरून चेन उघडल्यावर लगेचच नोटा कुणाला दिसणार नाहीत...

मग मी मोबाईल स्विच ऑफ केला. इमर्जन्सीला बरा आहे नाहीतर मी याचे सिम कार्ड याच शहरात फेकून देणार होतो पण नंतर विचार केला की त्या शहरात गेलं रे गेलं की देऊ हे सिम कार्ड फेकून आणि घेऊ नवीन सिम, नवीन नावाने! मग त्या शहरात तेच धंदे सुरू करायचे जे ह्या शहरात करत होतो. तिथेही या शहरातील टोळीशी संबंधित लोकं आहेत, ते देतील मला आसरा.

नाहीतरी काय करायचंय सत्याच्या आणि प्रमाणिकपणाच्या मार्गाने चालून? कुणाचं भलं झालंय?