Get it on Google Play
Download on the App Store

भारतीय संस्कृती 98

''मी आकाश आहे, तू पृथ्वी आहेस. मी सामवेद आहे, तू ऋग्वेद आहेस. आपण एकमेकांवर प्रेम करू. एकमेकांस शोभवू, एकमेकांस आवडती होऊ. एकमेकांशी निष्कपटपणे वागून शतायुषी होऊ. ''

सप्तपदी वगैरे झाल्यावर जेव्हा गृहप्रवेश होत असतो, त्या वेळेस वर म्हणतो:
''हे वधू, तू सासू-सास-यांवर, नणंदा-दिरांवर प्रेमाची सत्ता चालविणारी हो. ''
''सर्व देव आमची हृदये मोकळी करोत. उदके आमची मने निर्मळ करोत. मातरिश्वा, विधाता व सरस्वती आमची जीवने परस्परांशी जोडोत. ''

''हे वधू! तू या कुळात येत आहेस. येथे संततियुक्त होऊन तुला आनंद मिळो. या घरात ख-या गृहिणीची कर्तव्ये तू दक्षतेने पार पाड. ह्या पतिसहवर्तमान आनंदाने राहा. तुम्ही या घरात बहुत काळ राहून सुखी झालात असे लोक म्हणू देत. ''

''चाळणीने धान्य शुध्द करून घेतात, त्याप्रमाणे या घरात शुध्द संयमपूर्वक वाणीचा उपयोग केला जातो. म्हणून थोरामोठ्यांची या घराशी मैत्री जुळते. अशा गोड भाषा बोलणा-यांच्या जिभेवर लक्ष्मी वास करते. ''

विवाहसूक्तात वधूला अघोरचक्षू व शिवा, सुमना व तेजस्वी, वीरप्रसू व श्रध्दाळू अशी विशेषणे लाविलेली आहेत. अघोरचक्षू हे विशेषण वधू व वर दोघांनी ध्यानात धरण्यासारखें आहे. एकमेकांची दृष्टी प्रेमळ असू दे;  भयावह, क्रूर नसू दे. लग्न म्हणजे केवळ बाह्य लग्न नाही. हृदयाचे लग्न. मनाचे लग्न. वधूने वरास माळ घालणे, वराने वधूस माळ घालणे म्हणजे एकमेकांची निर्मळ हृदयपुष्पे एकमेकांस वाहणे हाच त्याचा अर्थ. अग्नीभोवती सात पावले चालणे म्हणजे जन्मोजन्मी बरोबर चालणे, सहकार करणे. पतिपत्नी सुखात वा दु:खात सदैव बरोबर असतील, बरोबर चढतील, बरोबर पडतील. त्याच्याभोवती सूत गुंडाळले जात असते. पतिपत्नींचा जीवनपट आता एकत्र विणला जाणार. ताणा व बाणा एकत्र होणार. आता पृथक् काही नाही, अलग काही नाही.

देहावर प्रेम असल्याने खरे प्रेम जडत नाही. देह उद्या रोगाने कुरूप झाला तर? आपण प्रारंभ देहापासून करू. परंतु देहातील होऊ. देहाच्या आत असलेला आत्मा ओळखून त्याची गाठ घेतली पाहिजे. मनुष्य अंगणातून ओसरीवर येतो, माजघरात येतो, मग देवघरात जातो. तसे वधूवरांनी शेवटी परस्परांच्या हृदयांतील देवघरांत शिरले पाहिजे. माझ्या फक्त देहाची पूजा करणारा पती माझा अपमान करतो असे वाटले पाहिजे. हा मातीचा गाळा म्हणजे काही आपण नाही. पतिपत्नींनी परस्परांस मातीचे गोळे, मांसाचे गोळे समजू नये. हळूहळू या मातीच्या आत जी उदात्तता आहे, जी वर जाण्याची शक्ती आहे, तिच्यावर परस्परांनी ध्यान दिले पाहिजे. पतीला पाहताच पतीतील दिव्यता पत्नीस दिसावी. पत्नीस पाहताच पतीला ती देवता वाटावी. भोग भोगता भोगता एक दिवस विरक्त व्हावयाचे. देहाच्या आत शिरुन आत्मा आत्म्याशी जोडावयाचा.

भारतीय संस्कृती

पांडुरंग सदाशिव साने
Chapters
भारतीय संस्कृती 1 भारतीय संस्कृती 2 भारतीय संस्कृती 3 भारतीय संस्कृती 4 भारतीय संस्कृती 5 भारतीय संस्कृती 6 भारतीय संस्कृती 7 भारतीय संस्कृती 8 भारतीय संस्कृती 9 भारतीय संस्कृती 10 भारतीय संस्कृती 11 भारतीय संस्कृती 12 भारतीय संस्कृती 13 भारतीय संस्कृती 14 भारतीय संस्कृती 15 भारतीय संस्कृती 16 भारतीय संस्कृती 17 भारतीय संस्कृती 18 भारतीय संस्कृती 19 भारतीय संस्कृती 20 भारतीय संस्कृती 21 भारतीय संस्कृती 22 भारतीय संस्कृती 23 भारतीय संस्कृती 24 भारतीय संस्कृती 25 भारतीय संस्कृती 26 भारतीय संस्कृती 27 भारतीय संस्कृती 28 भारतीय संस्कृती 29 भारतीय संस्कृती 30 भारतीय संस्कृती 31 भारतीय संस्कृती 32 भारतीय संस्कृती 33 भारतीय संस्कृती 34 भारतीय संस्कृती 35 भारतीय संस्कृती 36 भारतीय संस्कृती 37 भारतीय संस्कृती 38 भारतीय संस्कृती 39 भारतीय संस्कृती 40 भारतीय संस्कृती 41 भारतीय संस्कृती 42 भारतीय संस्कृती 43 भारतीय संस्कृती 44 भारतीय संस्कृती 45 भारतीय संस्कृती 46 भारतीय संस्कृती 47 भारतीय संस्कृती 48 भारतीय संस्कृती 49 भारतीय संस्कृती 50 भारतीय संस्कृती 51 भारतीय संस्कृती 52 भारतीय संस्कृती 53 भारतीय संस्कृती 54 भारतीय संस्कृती 55 भारतीय संस्कृती 56 भारतीय संस्कृती 57 भारतीय संस्कृती 58 भारतीय संस्कृती 59 भारतीय संस्कृती 60 भारतीय संस्कृती 61 भारतीय संस्कृती 62 भारतीय संस्कृती 63 भारतीय संस्कृती 64 भारतीय संस्कृती 65 भारतीय संस्कृती 66 भारतीय संस्कृती 67 भारतीय संस्कृती 68 भारतीय संस्कृती 69 भारतीय संस्कृती 70 भारतीय संस्कृती 71 भारतीय संस्कृती 72 भारतीय संस्कृती 73 भारतीय संस्कृती 74 भारतीय संस्कृती 75 भारतीय संस्कृती 76 भारतीय संस्कृती 77 भारतीय संस्कृती 78 भारतीय संस्कृती 79 भारतीय संस्कृती 80 भारतीय संस्कृती 81 भारतीय संस्कृती 82 भारतीय संस्कृती 83 भारतीय संस्कृती 84 भारतीय संस्कृती 85 भारतीय संस्कृती 86 भारतीय संस्कृती 87 भारतीय संस्कृती 88 भारतीय संस्कृती 89 भारतीय संस्कृती 90 भारतीय संस्कृती 91 भारतीय संस्कृती 92 भारतीय संस्कृती 93 भारतीय संस्कृती 94 भारतीय संस्कृती 95 भारतीय संस्कृती 96 भारतीय संस्कृती 97 भारतीय संस्कृती 98 भारतीय संस्कृती 99 भारतीय संस्कृती 100 भारतीय संस्कृती 101 भारतीय संस्कृती 102 भारतीय संस्कृती 103 भारतीय संस्कृती 104 भारतीय संस्कृती 105 भारतीय संस्कृती 106 भारतीय संस्कृती 107 भारतीय संस्कृती 108 भारतीय संस्कृती 109 भारतीय संस्कृती 110 भारतीय संस्कृती 111 भारतीय संस्कृती 112 भारतीय संस्कृती 113 भारतीय संस्कृती 114 भारतीय संस्कृती 115 भारतीय संस्कृती 116 भारतीय संस्कृती 117 भारतीय संस्कृती 118 भारतीय संस्कृती 119 भारतीय संस्कृती 120 भारतीय संस्कृती 121 भारतीय संस्कृती 122 भारतीय संस्कृती 123 भारतीय संस्कृती 124 भारतीय संस्कृती 125 भारतीय संस्कृती 126 भारतीय संस्कृती 127 भारतीय संस्कृती 128 भारतीय संस्कृती 129 भारतीय संस्कृती 130 भारतीय संस्कृती 131 भारतीय संस्कृती 132 भारतीय संस्कृती 133 भारतीय संस्कृती 134 भारतीय संस्कृती 135 भारतीय संस्कृती 136 भारतीय संस्कृती 137 भारतीय संस्कृती 138 भारतीय संस्कृती 139 भारतीय संस्कृती 140 भारतीय संस्कृती 141 भारतीय संस्कृती 142 भारतीय संस्कृती 143 भारतीय संस्कृती 144 भारतीय संस्कृती 145 भारतीय संस्कृती 146 भारतीय संस्कृती 147 भारतीय संस्कृती 148 भारतीय संस्कृती 149 भारतीय संस्कृती 150 भारतीय संस्कृती 151 भारतीय संस्कृती 152 भारतीय संस्कृती 153 भारतीय संस्कृती 154 भारतीय संस्कृती 155 भारतीय संस्कृती 156 भारतीय संस्कृती 157 भारतीय संस्कृती 158 भारतीय संस्कृती 159 भारतीय संस्कृती 160 मातृभोजन गीत भारतीय संस्कृती 162 भारतीय संस्कृती 163 भारतीय संस्कृती 164 भारतीय संस्कृती 165 भारतीय संस्कृती 166 भारतीय संस्कृती 167 भारतीय संस्कृती 168 भारतीय संस्कृती 169 भारतीय संस्कृती 170 भारतीय संस्कृती 171 भारतीय संस्कृती 172 भारतीय संस्कृती 173 भारतीय संस्कृती 174 भारतीय संस्कृती 175 भारतीय संस्कृती 176 भारतीय संस्कृती 177 भारतीय संस्कृती 178 भारतीय संस्कृती 179 भारतीय संस्कृती 180 भारतीय संस्कृती 181 भारतीय संस्कृती 182 वाघ मानव परस्पर सबंधं निबंध