Get it on Google Play
Download on the App Store

सुत्तनिपात 110

मराठी अनुवादः-
३३
[७. सेलसुत्त]


असें मीं ऐकलें आहे. एके समयीं भगवान् अंगुत्तराप देशांत मोठ्या भिक्षुसंघासह म्हणजे साडेबाराशें भिक्षूंसह प्रवास करीत असतां ‘आपण’ नांवाच्या अंगुत्तरापाच्या शहराजवळ आला. केणिय जटिलानें असें ऐकलें कीं, श्रमण गोतम शाक्यपुत्र शाक्यकुलांतून परिव्राजक झालेला अंगुत्तराप देशांत मोठ्या भिक्षूंसंघासह म्हणजे साडेबाराशें भिक्षूंसह, प्रवास करीत असतां ‘आपणा’ला आला आहे आणि त्या भवान् गोतमाची अशी कल्याणकारक कीर्ति फैलावली आहे-“याप्रमाणें तो भगवान्, अर्हन्, सम्यक्-संबुद्ध, विद्याचरण-संपन्न, सुगत, लोकविद्, श्रेष्ठ, दमन करण्यास योग्य अशा पुरुषांचा सारथी, देवांचा आणि मनुष्यांचा गुरु, बुद्ध भगवान् आहे. तो हें सदेवक, समारक, सब्रह्मक जग आणि सश्रमण ब्राह्मणी सदेवमनुष्यप्रजा स्वत: ज्ञानानें साक्षात्कार करून घेऊन जाणतो व उपदेशितो. तो आदिकल्याण, मध्यकल्याण पर्यवसानकल्याण असा धर्म उपदेशितो व सार्थ, सव्यंजन, केवल परिपूर्ण ब्रह्मचर्य प्रकाशित करतो. अशा अर्हन्ताचे दर्शन लाभदायक आहे.”

तेव्हां केणिय जटिल भगवन्तापाशीं आला. येऊन त्यानें भगवन्ताला कुशल प्रश्न विचारले; आणि कुशल प्रश्नादिक संभाषण आटोपून तो एका बाजूला बसला. एका बाजूस बसलेल्या केणिय जटिलाला धार्मिक भाषणाच्या द्वारें भगवन्तानें सन्मार्ग दाखविला, उपदेश केला, उत्तेजित केलें व संप्रहर्षित केलें. तेव्हां भगवन्ताकडून धर्मिक भाषणाच्याद्वारें सन्मार्ग दाखविला गेलेला, उपदेश केला गेलेला, उत्तेजित केला गेलेला व संप्रहर्षित केला गेलेला असा केणिय जटिल भगवन्ताला म्हणाला- भवान् गोतमानें भिक्षुसंघासह उद्यांला माझें आमन्त्रण स्वीकारावें. त्यावर भगवान् केणिय जटिलाला म्हणाला, हे केणिय, भिक्षुसंघ मोठा, साडेबाराशें भिक्षू आणि तूं तर ब्राह्मणांचा भक्त. दुसर्‍यांदाही केणिय जटिल भगवन्ताला म्हणाला-भो गोतमा, जरी मोठा भिक्षुसंघ, साडेबाराशें भिक्षू आणि मी ब्राह्मणांचा भक्त, तरी भवान् गोतमानें भिक्षुसंघासह माझें आमन्त्रण स्वीकारावें. दुसर्‍यांदाही भगवान् केणिय जटिलाला म्हणाला- हे केणिय, भिक्षुसंघ मोठा, साडेबाराशें भिक्षू आणि तूं तर ब्राह्मणांचा भक्त. तिसर्‍यांदाही केणिय जटिल भगवन्ताला म्हणाला-भो गोतमा, जरी मोठा भिक्षुसंघ, साडेबाराशें भिक्षू आणि मी ब्राह्मणांचा भक्त, तरी भवान् गोतमानें भिक्षुसंघासह उद्यां माझें आमन्त्रण स्वीकारावें. कांहीही न बोलतां तें भगवन्तानें स्वीकारलें. तेव्हां भगवन्तानें आपले आमन्त्रण स्वीकरालें असें जाणून केणिय जटिल आसनावरून उठला व आपल्या आश्रमाकडे गेला. आश्रमाला जाऊन तो आपल्या मित्रांना व सग्यासोयर्‍यांना म्हणाला-माझे मित्र आणि सगेसोयरेहो, ऐका. उद्यां मी श्रमण गोतमाला भिक्षुसंघासह जेवण्याचें आमन्त्रण दिलें आहे, त्यासाठीं तुम्ही मला काया झिजवून मदत करा. “ठीक आहे” असें म्हणून त्या केणिय जटिलाच्या मित्रांपैकीं आणि सग्यासोयर्‍यांपैकी कांहीं चुली तयार करूं लागले, कांहीं लांकडे फोडूं लागले, व कांहीं आसनें मांडूं लागले. परंतु केणिय जटिल स्वत:च मंडप तयार करूं लागला.

त्या काळीं सेल (शैल) नांवाचा ब्राह्मण ‘आपणां’त राहत असे. तो निघंटुकैटुभासह१ (१ कवींना उपयोगी पडणारें शास्त्र (टीका)) अक्षरप्रभेदासह व पांचव्या इतिहासासह, तीन वेदांत पारंगत, पदें जाणणारा, वैयाकरण, लोकायत व महापुरुषांची लक्षणें यांत निष्णांत असून तीनशें विद्यार्थ्यांना वेद शिकवीत होता. त्या वेळीं केणिय जटिल सेल ब्राह्मणाचा भक्त होता. तेव्हां सेल ब्राह्मण तीनशें विद्यार्थ्यांसह फिरावयास निघाला असतां, फिरत फिरत केणिय जटिलाच्या आश्रमाच्या बाजूस आला. सेल ब्राह्मणानें केणियाच्या आश्रमांतील कांहीं जटिल चुली तयार करीत आहेत इत्यादी.....परन्तु केणिय जटिल स्वत:च मंडप तयार करीत आहे. हें पाहिलें. पाहून तो केणिय जटिलाला म्हणाला-“भवान् केणियांच्या आश्रमांत मुलाचा किंवा मुलीचा विवाह व्हावयाचा आहे काय? किंवा मोठा यज्ञ होणार काय? अथवा उद्यां सैन्यासह मगधराज श्रेणिय बिंबिसार ह्याला आमंत्रण आहे काय?” “हे सेला, माझ्याकडे मुलाचें किंवा मुलाचें लग्न नाहीं, किंवा सैन्यासह मगधराजा श्रेणिय बिंबिसार ह्यालाही येथें उद्यां आमन्त्रण नाहीं; परंतु येथें मोठा यज्ञ आहे खरा. श्रमण गोतम शाक्यपुत्र शाक्य कुलांतून परिव्राजक झालेला अंगुत्तराप देशांत मोठ्या भिक्षुसंघासह म्हणजे साडेबाराशें भिक्षूंसह प्रवास करीत असतां ‘आपणां’ला आला आहे. आणि त्या भवान् गोतमाची अशी कीर्ती...इत्यादि...बुद्ध भगवान् आहे. त्याला भिक्षुसंघासह उद्यांला मी आमंत्रण दिलें आहे.”

सुत्तनिपात

धर्मानंद कोसंबी
Chapters
प्रास्ताविक चार शब्द 1 प्रास्ताविक चार शब्द 2 भाषातरकारांची प्रस्तावना 1 भाषातरकारांची प्रस्तावना 2 भाषातरकारांची प्रस्तावना 3 ग्रंथपरिचय 1 ग्रंथपरिचय 2 ग्रंथपरिचय 3 ग्रंथपरिचय 4 ग्रंथपरिचय 5 ग्रंथपरिचय 6 ग्रंथपरिचय 7 ग्रंथपरिचय 8 ग्रंथपरिचय 9 ग्रंथपरिचय 10 ग्रंथपरिचय 11 ग्रंथपरिचय 12 सुत्तनिपात 1 सुत्तनिपात 2 सुत्तनिपात 3 सुत्तनिपात 4 सुत्तनिपात 5 सुत्तनिपात 6 सुत्तनिपात 7 सुत्तनिपात 8 सुत्तनिपात 9 सुत्तनिपात 10 सुत्तनिपात 11 सुत्तनिपात 12 सुत्तनिपात 13 सुत्तनिपात 14 सुत्तनिपात 15 सुत्तनिपात 16 सुत्तनिपात 17 सुत्तनिपात 18 सुत्तनिपात 19 सुत्तनिपात 20 सुत्तनिपात 21 सुत्तनिपात 22 सुत्तनिपात 23 सुत्तनिपात 24 सुत्तनिपात 25 सुत्तनिपात 26 सुत्तनिपात 27 सुत्तनिपात 28 सुत्तनिपात 29 सुत्तनिपात 30 सुत्तनिपात 31 सुत्तनिपात 32 सुत्तनिपात 33 सुत्तनिपात 34 सुत्तनिपात 35 सुत्तनिपात 36 सुत्तनिपात 37 सुत्तनिपात 38 सुत्तनिपात 39 सुत्तनिपात 40 सुत्तनिपात 41 सुत्तनिपात 42 सुत्तनिपात 43 सुत्तनिपात 44 सुत्तनिपात 45 सुत्तनिपात 46 सुत्तनिपात 47 सुत्तनिपात 48 सुत्तनिपात 49 सुत्तनिपात 50 सुत्तनिपात 51 सुत्तनिपात 52 सुत्तनिपात 53 सुत्तनिपात 54 सुत्तनिपात 55 सुत्तनिपात 56 सुत्तनिपात 57 सुत्तनिपात 58 सुत्तनिपात 59 सुत्तनिपात 60 सुत्तनिपात 61 सुत्तनिपात 62 सुत्तनिपात 63 सुत्तनिपात 64 सुत्तनिपात 65 सुत्तनिपात 66 सुत्तनिपात 67 सुत्तनिपात 68 सुत्तनिपात 69 सुत्तनिपात 70 सुत्तनिपात 71 सुत्तनिपात 72 सुत्तनिपात 73 सुत्तनिपात 74 सुत्तनिपात 75 सुत्तनिपात 76 सुत्तनिपात 77 सुत्तनिपात 78 सुत्तनिपात 79 सुत्तनिपात 80 सुत्तनिपात 81 सुत्तनिपात 82 सुत्तनिपात 83 सुत्तनिपात 84 सुत्तनिपात 85 सुत्तनिपात 86 सुत्तनिपात 87 सुत्तनिपात 88 सुत्तनिपात 89 सुत्तनिपात 90 सुत्तनिपात 91 सुत्तनिपात 92 सुत्तनिपात 93 सुत्तनिपात 94 सुत्तनिपात 95 सुत्तनिपात 96 सुत्तनिपात 97 सुत्तनिपात 98 सुत्तनिपात 99 सुत्तनिपात 100 सुत्तनिपात 101 सुत्तनिपात 102 सुत्तनिपात 103 सुत्तनिपात 104 सुत्तनिपात 105 सुत्तनिपात 106 सुत्तनिपात 107 सुत्तनिपात 108 सुत्तनिपात 109 सुत्तनिपात 110 सुत्तनिपात 111 सुत्तनिपात 112 सुत्तनिपात 113 सुत्तनिपात 114 सुत्तनिपात 115 सुत्तनिपात 116 सुत्तनिपात 117 सुत्तनिपात 118 सुत्तनिपात 119 सुत्तनिपात 120 सुत्तनिपात 121 सुत्तनिपात 122 सुत्तनिपात 123 सुत्तनिपात 124 सुत्तनिपात 125 सुत्तनिपात 126 सुत्तनिपात 127 सुत्तनिपात 128 सुत्तनिपात 129 सुत्तनिपात 130 सुत्तनिपात 131 सुत्तनिपात 132 सुत्तनिपात 133 सुत्तनिपात 134 सुत्तनिपात 135 सुत्तनिपात 136 सुत्तनिपात 137 सुत्तनिपात 138 सुत्तनिपात 139 सुत्तनिपात 140 सुत्तनिपात 141 सुत्तनिपात 142 सुत्तनिपात 143 सुत्तनिपात 144 सुत्तनिपात 145 सुत्तनिपात 146 सुत्तनिपात 147 सुत्तनिपात 148 सुत्तनिपात 149 सुत्तनिपात 150 सुत्तनिपात 151 सुत्तनिपात 152 सुत्तनिपात 153 सुत्तनिपात 154 सुत्तनिपात 155 सुत्तनिपात 156 सुत्तनिपात 157 सुत्तनिपात 158 सुत्तनिपात 159 सुत्तनिपात 160 सुत्तनिपात 161 सुत्तनिपात 162 सुत्तनिपात 163 सुत्तनिपात 164 सुत्तनिपात 165 सुत्तनिपात 166 सुत्तनिपात 167 सुत्तनिपात 168 सुत्तनिपात 169 सुत्तनिपात 170 सुत्तनिपात 171 सुत्तनिपात 172 सुत्तनिपात 173 सुत्तनिपात 174 सुत्तनिपात 175 सुत्तनिपात 176 सुत्तनिपात 177 सुत्तनिपात 178 सुत्तनिपात 179 सुत्तनिपात 180 सुत्तनिपात 181 सुत्तनिपात 182 सुत्तनिपात 183 सुत्तनिपात 184 सुत्तनिपात 185 सुत्तनिपात 186 सुत्तनिपात 187 सुत्तनिपात 188 सुत्तनिपात 189 सुत्तनिपात 190 सुत्तनिपात 191 सुत्तनिपात 192 सुत्तनिपात 193 सुत्तनिपात 194 सुत्तनिपात 195 सुत्तनिपात 196 सुत्तनिपात 197 सुत्तनिपात 198 सुत्तनिपात 199 सुत्तनिपात 200 सुत्तनिपात 201 सुत्तनिपात 202 सुत्तनिपात 203 सुत्तनिपात 204 सुत्तनिपात 205 सुत्तनिपात 206 सुत्तनिपात 207 सुत्तनिपात 208 सुत्तनिपात 209 सुत्तनिपात 210 सुत्तनिपात 211 सुत्तनिपात 212 सुत्तनिपात 213 सुत्तनिपात 214 सुत्तनिपात 215 सुत्तनिपात 216 सुत्तनिपात 217 सुत्तनिपात 218 सुत्तनिपात 219 सुत्तनिपात 220 सुत्तनिपात 221 सुत्तनिपात 222 सुत्तनिपात 223 सुत्तनिपात 224 सुत्तनिपात 225 सुत्तनिपात 226 सुत्तनिपात 227 सुत्तनिपात 228 सुत्तनिपात 229